Thẩm phán tuyên 6 người vô tội: 'Tôi không xin ý kiến cấp trên'
Thẩm phán chủ tọa phiên tòa ở Cần Thơ vừa tuyên sáu bị cáo không phạm tội chia sẻ ông không bị áp lực, cũng không xin ý kiến cấp trên về đường lối xét xử.
Ngày 7-1, TAND TP Cần Thơ đã tuyên xử cả sáu bị cáo không phạm tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng liên quan đến Ngân hàng NN&PTNT Việt Nam Chi nhánh Cần Thơ (Agribank Cần Thơ).
Phán quyết của tòa khiến dư luận đặc biệt quan tâm. Vụ án đã kéo dài hơn sáu năm. Trước phiên tòa này, TAND TP Cần Thơ đã từng hai lần mở phiên tòa vào năm 2018.
PV Pháp Luật TP.HCM đã phỏng vấn chủ tọa phiên tòa, thẩm phán Nguyễn Quyến - Chánh tòa Gia đình và người chưa thành niên, TAND TP Cần Thơ xung quanh việc xét xử và tuyên án “xưa nay hiếm” của HĐXX vụ án này.
Chưa xác định được thiệt hại
. Khi được phân công giải quyết, ông thấy vấn đề nào nổi bật nhất, cần phải lưu tâm nhất trong vụ án này?
+Thẩm phán Nguyễn Quyến: Vụ này, tòa trả hồ sơ bốn lần, chủ yếu để làm rõ thiệt hại. Việc xác định thiệt hại, giá trị tài sản đảm bảo… là những vấn đề mà trước giờ các bên tranh chấp nhau. Vụ này từ đầu đến cuối, chỗ ngân hàng - nguyên đơn dân sự cũng chưa xác định được thiệt hại.
Căn cứ theo quy định pháp luật để xử
. Phóng viên: Thưa ông, cảm xúc của ông sau khi tuyên án vụ vi phạm về quy định cho vay tại Agribank Cần Thơ?
+ Thẩm phán Nguyễn Quyến: Cũng giống như những vụ án khác, căn cứ luật mình xử thôi. Bản án cũng nhận định không chứng minh được thiệt hại nên căn cứ theo quy định pháp luật, HĐXX đưa ra phán quyết cả sáu bị cáo không phạm tội.
. Sau khi ông đọc xong bản án, mọi người vỗ tay, ôm nhau, tay bắt mặt mừng. Cảm giác của ông lúc đó thế nào?
+ Tôi thấy bình thường. Sau khi kết thúc phiên tòa, tôi thấy luật sư và các bị cáo vui mừng. Đó là cảm xúc dễ hiểu của họ.
. Năm 2021, ông mới được giao giải quyết vụ án này. Khi đó, tòa đã trả hồ sơ bốn lần, trong đó có hai lần HĐXX trả tại phiên tòa nhưng VKS vẫn giữ nguyên quan điểm. Vậy thì khi tiếp nhận, ông có bị áp lực về việc nên trả hồ sơ tiếp hay sẽ xử và tuyên án luôn?
+ Tháng 11-2021, khi nhận và nghiên cứu hồ sơ, tôi thấy vấn đề định giá tòa đã trả nhiều lần rồi thì không có căn cứ khác để trả nữa nên phải đưa ra xử. Nếu tiếp tục trả hồ sơ thì vẫn là vấn đề định giá không thống nhất được quan điểm. Các cơ quan cũng có định giá lại nhưng bên luật sư, các bị cáo và nguyên đơn dân sự cho rằng giá đó chưa sát giá thị trường.
. Quá trình nghị án, HĐXX có điều gì băn khoăn khi đưa ra quyết định tuyên các bị cáo không phạm tội không, thưa ông?
+ HĐXX căn cứ theo quy định pháp luật để xét xử chứ không có băn khoăn gì cả.
“Vụ này tôi không quen ai”
. Nhiều người thường lựa chọn giải pháp an toàn là trả hồ sơ điều tra bổ sung thì ông đã chọn một hướng mà nhiều người cho rằng dũng cảm hơn là không trả hồ sơ, tuyên án luôn và tuyên trái quan điểm của VKS.
+ Tòa đã trả hồ sơ nhiều lần rồi, không có căn cứ để trả nữa thì phải đưa ra xét xử và tuyên án.
. Trước và sau khi xử vụ này, ông có thấy bị áp lực gì không?
+ Không, tôi không bị áp lực gì cả.
. Khi xử vụ này, ông có xin ý kiến cấp trên về quan điểm hay đường lối xét xử không?
+ Tôi không xin ý kiến về quan điểm hay đường lối, nếu xin thì làm sao kịp xử. Tháng 11-2021, tôi nhận hồ sơ, nghiên cứu xong rồi đưa ra xử luôn.
. Đây mới là bản án sơ thẩm. Do bản án tuyên khác với quan điểm của VKS thì khả năng VKS sẽ có kháng nghị. Với các bước tiếp theo của vụ án, ông có cảm thấy bị áp lực khi có kháng nghị hay sửa án, hủy án?
+ Chuyện đấy bình thường mà, đâu có gì. Tòa sơ thẩm đã xử xong rồi thì kháng nghị hay kháng cáo là quyền của VKS, các bị cáo… Chờ phúc thẩm xử thôi chứ ở đây chúng tôi đã xử xong rồi thì không còn áp lực gì nữa.
. Khi tuyên xong bản án này, ông có nhận được cuộc gọi nào của bị cáo, luật sư hay ai đó cám ơn không?
+ Vụ này tôi không quen ai nên không có ai gọi điện cám ơn.
. Sau này gặp những vụ án tương tự, quan điểm của ông như thế nào?
+ Vụ án nào đưa ra xử thì phán quyết là của HĐXX.
. Xin cám ơn ông.
Cáo buộc thiệt hại hơn 300 tỉ
Các ông Lê Thanh Hải, Trần Huy Liệu, Bùi Tuấn Anh (nguyên giám đốc, trưởng Phòng và cán bộ tín dụng Ngân hàng Agribank Chi nhánh Cần Thơ), Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân, Phạm Tường Thi và Nguyễn Văn Đạt bị truy tố về tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng theo khoản 3 Điều 179 BLHS năm 1999.
Theo cáo trạng, từ năm 2012 đến 2015, ông Nhân, ông Hải và ông Liệu thống nhất sử dụng các pháp nhân là Công ty Tây Nam, Công ty Đồng Bằng Xanh, Công ty Nam Bộ Cửu Long và cá nhân Phan Duy Phương, Hoàng Công Tám và Nguyễn Bửu Tâm lập khống hồ sơ vay, nâng khống giá trị tài sản đảm bảo để vay và sử dụng vốn sai mục đích, gây thiệt hại cho Ngân hàng Agribank Chi nhánh Cần Thơ hơn 300 tỉ đồng.
Tại phiên tòa ngày 6-1, trong phần luận tội, đại diện VKS đề nghị xử phạt ông Hải 13-14 năm tù; ông Liệu 11-12 năm tù; ông Tuấn Anh ba năm tù nhưng cho hưởng án treo; ông Nhân 11-12 năm tù; ông Thi mức án bằng thời gian tạm giam là một năm hai tháng 23 ngày; ông Đạt mức án bằng thời gian tạm giam là một năm hai tháng 28 ngày tù.
Tranh luận với VKS, tất cả luật sư bào chữa khẳng định việc định giá tài sản trong vụ án là không khách quan, không có giá trị pháp lý; không có hậu quả xảy ra vì các khối tài sản thế chấp dư để trả nợ cho ngân hàng; vụ án có dấu hiệu hình sự hóa quan hệ kinh tế, dân sự.
Nỗi khổ khi vướng vòng tố tụng
Khi vướng vào tố tụng, tất cả quyền lợi bị ảnh hưởng nên khi nghe tòa tuyên như vậy tôi rất mừng. Sau phiên tòa tôi đi thẳng về nhà, báo tin cho gia đình và ai cũng mừng hết.
Ông BÙI TUẤN ANH
“Cám ơn HĐXX đã minh oan!”
Chỉ có một lời thôi, rất cám ơn HĐXX đã minh oan cho chúng tôi. Hơn sáu năm, bây giờ được HĐXX minh oan, đứng ở vai trò doanh nghiệp, thực sự mà nói không có cảm xúc gì diễn tả được hết.
Từ đầu tới cuối, bản thân tôi và gia đình có quan điểm từ đầu là không cần bồi thường, chỉ mong muốn tiếp nối truyền thống gia đình trong việc hoạt động kinh doanh, tiếp tục được phục vụ, được hoạt động và luôn luôn tin tưởng vào lãnh đạo của Đảng và Nhà nước.
Ông NGUYỄN HUỲNH ĐẠT NHÂN
Doanh nghiệp an tâm làm ăn
Sau khi công an khởi tố vụ án vào cuối năm 2015 thì phía ngân hàng có văn bản gửi cho Công an TP hỏi về việc khởi kiện dân sự được không. Công an TP trả lời là khởi kiện dân sự được nên sau đó ngân hàng mới kiện.
TAND quận Ninh Kiều thụ lý, ngân hàng đóng án phí năm vụ. Tòa đã mời hai bên hòa giải hai lần. Tuy nhiên, sau đó công an khởi tố và bắt tạm giam bị can.
Cùng lúc hai cơ quan thụ lý, giải quyết về một quan hệ pháp luật. Tài sản bị kê biên nằm phơi sương nhiều năm. Hàng chục bản kiến nghị đã được gửi. TAND TP Cần Thơ hai lần mở phiên tòa nhưng không kết án được, vụ án tưởng như rơi vào bế tắc…
Tuy nhiên, bản án sơ thẩm TAND TP Cần Thơ vừa tuyên là “lịch sử tố tụng” đối với ngân hàng và cán bộ ngân hàng. Việc này vừa khẳng định tính độc lập của tòa trong công tác xét xử và tòa án là trung tâm của cải cách tư pháp theo Nghị quyết 49 của Bộ Chính trị; vừa mở ra cho người dân và doanh nghiệp sự an tâm khi có nhu cầu vay vốn. Vay để làm ăn, khởi nghiệp, kinh doanh mà có đủ điều kiện trả nợ thì không thể bị hình sự hóa quan hệ kinh doanh, thương mại.
Luật sư NGUYỄN TRƯỜNG THÀNH, đại diện Agribank Cần Thơ
Điểm son trong lịch sử tố tụng
Qua diễn biến hai ngày xét xử và phần tuyên án thì tôi thấy rằng chủ tọa phiên tòa đã làm tốt vai trò điều hành của mình. HĐXX cũng rất công tâm và dũng cảm để tuyên một bản án mà tôi cho rằng sẽ là điểm son trong lịch sử tố tụng.
Với kinh nghiệm làm nghề của mình, trước khi tham gia phiên tòa sơ thẩm lần này, tôi chỉ trông chờ vào phán quyết của cấp cao hơn, tức cấp phúc thẩm hoặc giám đốc thẩm. Thế nhưng với phán quyết của HĐXX vừa tuyên, tôi cùng các luật sư đồng nghiệp rất khâm phục với lăng kính pháp lý và sự dũng cảm của HĐXX.
Luật sư NGUYỄN VĂN ĐỨC, bào chữa cho ông Lê Thanh Hải