Thân nhân lính Mỹ thiệt mạng kiện hãng thiết kế thiết giáp lội nước AAV7

Sự cố xảy ra ngày 30/7/2020, khi chiếc AAV7 chở 16 binh sĩ bị chìm trên đường trở về tàu đổ bộ USS Somerset sau cuộc huấn luyện ở bờ biển phía nam bang California. Tổ lái thông báo nước tràn vào khoang và xe nhanh chóng chìm với toàn bộ 16 người bên trong.

Có 8 lính thủy đánh bộ thoát ra được ngoài, nhưng chỉ có 7 người sống sót, một người thiệt mạng do đuối nước. 8 người còn lại vẫn bị kẹt trong chiếc AAV7 khi nó chìm xuống vùng biển sâu hàng trăm mét.

Đến ngày 5/8/2020, hải quân Mỹ thông báo tìm thấy chiếc thiết giáp bị chìm cùng với xác 8 lính thủy đánh bộ còn lại ở độ sâu khoảng 117 m và cách bờ biển gần 1,5 km.

Ủy ban điều tra của Thủy quân lục chiến Mỹ kết luận "hàng loạt vấn đề về con người và thiết bị" đã dẫn tới tai nạn, trong đó bao gồm bảo dưỡng sai quy cách, không tuân thủ quy trình vận hành và binh sĩ không được huấn luyện đầy đủ.

Tuy nhiên, luật sư của các gia đình cho rằng đây chỉ là những vấn đề thứ yếu, trong khi thiết kế của xe AAV7 mới là nguyên nhân chính dẫn tới cái chết của 9 binh sĩ.

"Lý do các binh sĩ thiệt mạng chính là họ không có cách nào thoát khỏi phương tiện đó một cách an toàn. Họ không thể thoát ra ngoài và chết một cách thảm thương dưới đáy biển", bà Annee Della Donna, luật sư đại diện cho gia đình 9 lính Mỹ chết đuối cho biết trong đơn kiện ngày 29/7.

"BAE Systems đã biết tới vấn đề này suốt hàng chục năm. Họ dùng hàng tỷ USD từ ngân sách của Mỹ để chế tạo những cái bẫy chết người. Các binh sĩ trên xe AAV7 đã phải chật vật để mở cửa thoát hiểm, đây là sai lầm chí tử trong thiết kế đã khiến nhiều binh sĩ bị kẹt lại", luật sư Donna nói.

Luật sư Annee Della Donna cho biết, kết luận này của bà dựa trên các cuộc thảo luận với người sống sót và nhân chứng.

Anh Jacob Aronen, hạ sĩ từng phục vụ trong Tiểu đoàn tấn công đổ bộ số 3 thủy quân lục chiến Mỹ, nhận xét rằng xe AAV7 chìm rất nhanh và đường thoát hiểm chính là qua cửa nóc.

"Tuy nhiên, tay nắm để mở cửa nóc chặt đến mức phải dùng búa đập để mở ra. Cửa nóc cũng rất nặng, đòi hỏi hai lính thủy đánh bộ cùng đẩy mở. Điều này sẽ càng khó khăn khi xe bị chìm dưới nước", anh nói.

Phương án thoát hiểm dự phòng là qua cửa sau, vốn dùng khi đổ bộ nhanh trên bãi biển, hoặc qua cửa thoát của trưởng xe, lái xe hoặc tháp pháo.

"Tất cả đều rất chật chội, nhất là với những lính thủy đánh bộ mang đầy đủ trang bị chiến đấu", binh sĩ Tagen Schmidt, thành viên tổ lái sống sót sau một vụ cháy xe AAV7 hồi năm 2017, cho hay.

"Nếu binh sĩ không thể mở cửa nóc trước khi chiếc AAV7 chìm sâu quá một mét, việc mở cửa sẽ gần như bất khả thi. Lựa chọn duy nhất khi đó là cầu nguyện cho xe nổi trở lại", anh Schmidt nói thêm.

AAV7 là phương tiện chuyên chở chủ lực của các tiểu đoàn tấn công đổ bộ thủy quân lục chiến Mỹ, có nhiệm vụ đưa binh sĩ và trang bị chiến đấu từ tàu đổ bộ vào bờ biển, cũng như tham gia các chiến dịch bộ binh cơ giới trên đất liền.

Dòng xe này được phát triển và đi vào phục vụ trong quân đội Mỹ từ những thập niên 1970.

So với các loại xe thiết giáp đổ quân cùng thời, xe AAV7 được đánh giá với nhiều ưu điểm như có khả năng mang theo 21 binh sĩ; chạy trên đường nhựa với vận tốc tối đa 72km/h và gần 14 km/h khi bơi (nhanh gấp đôi so với xe cùng loại của Nga).

Hỏa lực hỗ trợ xe bọc thép lội nước này cũng rất mạnh, xe có thể trang bị súng phóng lựu liên thanh Mk-19 dùng cỡ đạn 40mm, cho tầm sát thương khủng khiếp; đại liên M2HB hoặc súng máy M240D cũng được trang bị để hỗ trợ việc đổ quân.

Xe có cửa đổ quân ở trên nóc hoặc bộ binh cũng có thể di chuyển ra khỏi xe từ phía cửa lớn phía sau xe. Ngoài Mỹ còn có hàng chục quốc gia đang biên chế dòng xe thiết giáp lội nước này.

Việt Hùng