Tháng 7 cực đoan: Mưa lớn, nắng nóng và nguy cơ thiên tai
Tháng 7 tiếp tục ghi nhận thời tiết cực đoan trên diện rộng, với mưa lớn, nắng nóng kéo dài và nguy cơ thiên tai tăng cao tại nhiều khu vực trên cả nước.
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, giai đoạn từ 21/6 đến 20/7/2025 sẽ là thời điểm thời tiết có nhiều biến động mạnh. Trong tháng 6 vừa qua, cả nước đã chứng kiến nhiều hiện tượng thời tiết cực đoan, trong đó đáng chú ý là bão số 1 – WUTIP – hình thành trên Biển Đông vào ngày 10/6. Dù không trực tiếp đổ bộ vào Việt Nam, hoàn lưu bão vẫn gây mưa lớn trên diện rộng, ảnh hưởng đến nhiều khu vực.
Ảnh minh họa.
Các hiện tượng dông lốc, sét và mưa đá cũng xuất hiện ở nhiều nơi, cùng với các đợt mưa kéo dài gây lũ quét, ngập úng cục bộ. Miền Bắc ghi nhận mưa lớn từ cuối tháng 5 đến nửa đầu tháng 6, có nơi như khu vực Việt Bắc ghi nhận lượng mưa lên tới 631 mm chỉ trong hai ngày đầu tháng 6 – một con số rất cao ở thời điểm đầu mùa mưa.
Tại Trung Bộ, mưa to xảy ra từ đêm 10 đến 13/6, chủ yếu do ảnh hưởng của hoàn lưu bão. Các địa phương từ Hà Tĩnh đến Quảng Nam ghi nhận lượng mưa phổ biến từ 250 đến 550 mm, cá biệt có nơi vượt mốc 600 mm. Một số trạm khí tượng như Đông Hà (Quảng Trị), Đà Nẵng, A Lưới và Nam Đông (Thừa Thiên Huế) ghi nhận mức mưa vượt kỷ lục lịch sử.
Tây Nguyên và Nam Bộ cũng không nằm ngoài xu thế thời tiết bất thường. Bắc Tây Nguyên có đợt mưa lớn trong cùng thời gian, với lượng mưa từ 100–200 mm, có nơi vượt 250 mm. Đồng thời, nắng nóng vẫn kéo dài tại Bắc Bộ và Trung Bộ. Hà Nội trải qua ba đợt nắng nóng trong tháng 6, có thời điểm nhiệt độ lên tới 40,6°C. Dọc từ Quảng Bình đến Huế, nắng nóng duy trì liên tục từ giữa tháng 5 đến giữa tháng 6.
Bước vào tháng 7 – giai đoạn cao điểm của mùa mưa bão – thời tiết tại nhiều vùng trên cả nước được dự báo tiếp tục bất thường. Miền Bắc và Bắc Trung Bộ dự kiến có lượng mưa cao hơn trung bình nhiều năm từ 15–30%, đồng nghĩa với nguy cơ ngập úng, lũ quét và sạt lở đất tăng cao. Trong khi đó, khu vực Trung và Nam Trung Bộ lại đối diện tình trạng mưa ít hơn 10–20% so với trung bình, làm gia tăng nguy cơ hạn hán và cháy rừng.
Nhiệt độ trung bình tại Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ trong tháng 7 ở mức tương đương nhiều năm trước, còn các khu vực khác dự báo sẽ nóng hơn từ 0,5–1°C. Trong thời gian này, Biển Đông có khả năng xuất hiện từ một đến hai cơn bão hoặc áp thấp nhiệt đới – con số ngang với trung bình cùng kỳ.
Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cũng cảnh báo: mưa lớn cục bộ tại các tỉnh phía Bắc và Bắc Trung Bộ có thể xảy ra bất ngờ, tiềm ẩn rủi ro lũ quét và sạt lở đất, đặc biệt tại các địa bàn đồi núi và vùng trũng thấp. Dông lốc, sét và mưa đá vẫn là nguy cơ hiện hữu trong các đợt thời tiết chuyển mùa.
Ở phía Nam, Tây Nguyên và Nam Bộ được dự báo tiếp tục có nhiều ngày mưa dông, tập trung chủ yếu vào chiều tối và đêm. Gió mùa Tây Nam có thể gây gió mạnh, sóng lớn trên biển, ảnh hưởng đến hoạt động khai thác, vận tải và đánh bắt hải sản. Các địa phương ven biển cần theo dõi sát diễn biến thời tiết để đảm bảo an toàn.
Cụ thể, nhiệt độ trung bình tại miền Bắc dao động từ 25–30°C, lượng mưa tại một số địa phương như Sơn La, Hải Phòng, Hà Đông được ước tính từ 200–400 mm. Miền Trung có lượng mưa thấp hơn, từ 50–150 mm tại các tỉnh như Vinh, Huế, Nha Trang – riêng Nha Trang chỉ dao động 30–60 mm trong cả tháng. Nhiệt độ Trung Bộ dự kiến ở mức 28,5–31,5°C. Tây Nguyên và Nam Bộ có lượng mưa phổ biến 90–250 mm, với nhiệt độ trung bình từ 25–29°C. Buôn Ma Thuột và Châu Đốc là hai địa phương có khả năng mưa tương đối đều trong tháng tới.
Ông Nguyễn Đức Hòa, Phó trưởng phòng Dự báo thời tiết thuộc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, khuyến nghị người dân cần đề cao cảnh giác với các hiện tượng thời tiết nguy hiểm trong tháng 7. Những cơn mưa bất thường có thể gây ra nhiều thiệt hại nếu không có phương án phòng ngừa từ sớm.
Bên cạnh đó, tình trạng khô hạn và thiếu nước sinh hoạt tại khu vực Trung và Nam Trung Bộ cần được theo dõi sát. Nguy cơ cháy rừng, cháy nổ do thời tiết khô nóng cũng đang hiện hữu. Người dân cần chủ động sử dụng nước tiết kiệm, hạn chế đốt rác ngoài trời và nâng cao ý thức bảo vệ môi trường.
Chính quyền các địa phương được khuyến nghị rà soát lại phương án ứng phó thiên tai, bao gồm sơ tán dân ở vùng có nguy cơ ngập lụt, lũ quét; kiểm tra hệ thống tiêu thoát nước, gia cố đê điều, đảm bảo an toàn hồ đập và cơ sở hạ tầng trọng yếu. Việc đầu tư vào hệ thống cảnh báo sớm, tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng về rủi ro khí hậu cũng là giải pháp then chốt giúp hạn chế thiệt hại và xây dựng một xã hội thích ứng tốt hơn với biến đổi khí hậu trong tương lai.
