Thành bại của Ngô Thanh Vân

Chỉ hai năm sau bom tấn The Creator (2023), khán giả Việt lần nữa được chứng kiến Ngô Thanh Vân xuất hiện trong một tác phẩm Hollywood, với màn hóa thân vào nhân vật Quỳnh trong The Old Guard 2 (2025). Đây cũng là lần thứ tám trong 10 năm, kể từ thời điểm nữ diễn viên có màn chạm ngõ trong Ngọa hổ tàng long 2 (2016). Rõ ràng, tám lần xuất hiện trong các dự án Hollywood là một thành tích đáng ghi nhận, nhất là đối với một diễn viên xuất thân từ nền điện ảnh nhỏ như Việt Nam.

Dù vậy, phần lớn trong số những lần góp mặt đó đều là những dạng vai nhỏ, có thời lượng xuất hiện ít ỏi, và hiếm khi để lại nhiều ấn tượng trong tổng thể dự án. Điều đó khiến không ít khán giả đặt ra câu hỏi về thành-bại của nữ diễn viên tại đế chế điện ảnh lớn nhất thế giới.

Không chỉ những vai “lướt qua màn ảnh”

Bit part là thuật ngữ dùng để chỉ những vai diễn nhỏ, thường chỉ có 1-2 câu thoại và không ảnh hưởng đến cốt truyện.

Thực chất, hành trình của Ngô Thanh Vân tại Hollywood không thiếu những vai diễn như vậy, khi nữ diễn viên từng nhiều lần xuất hiện với thời lượng ngắn ngủi - đúng như cách nói tiếng Việt của thuật ngữ này: chỉ đơn giản là “lướt qua màn ảnh”.

Trong Bright (2017) - bộ phim hành động viễn tưởng với kinh phí 90 triệu USD của Netflix - Ngô Thanh Vân vào vai Tiên, một sát thủ thuộc loài hắc tiên. Nhân vật này xuất hiện chớp nhoáng trong vài phân cảnh hành động, không có thoại rõ ràng và hoàn toàn thiếu chiều sâu.

Điều tương tự cũng diễn ra ở Ngọa hổ tàng long 2 (2016). Trong lần đầu tiên xuất hiện ở Hollywood, Ngô Thanh Vân hóa thân thành sát thủ Mantis, nhưng nhân vật cũng chỉ lướt qua trong một vài cảnh đánh võ. Đến Da 5 Bloods (2020), cô đảm nhận vai phát thanh viên Hanoi Hannah - một nhân vật được thể hiện qua giọng nói trên radio, không có nhiều thời lượng hiện diện trực tiếp trên màn ảnh.

Những lần xuất hiện của Ngô Thanh Vân tại Hollywood.

Dù vậy, sự nghiệp của Ngô Thanh Vân tại Hollywood không chỉ dừng lại ở những vai diễn thoáng qua. Trong suốt 10 năm hoạt động tại thị trường này, cô cũng từng sở hữu một số dạng vai tương đối dài hơi, thậm chí có đóng góp nhất định vào mạch truyện.

The Old Guard (2020) có lẽ là bước ngoặt trong sự nghiệp Hollywood của Ngô Thanh Vân. Trong bộ phim siêu anh hùng do Gina Prince-Bythewood đạo diễn, cô vào vai Quỳnh - một chiến binh bất tử từng sát cánh chiến đấu cùng nhân vật chính Andy (Charlize Theron). Dù chỉ xuất hiện trong các phân đoạn hồi tưởng ở kết phim, nhân vật này tạo dấu ấn mạnh mẽ, khi là mảnh ký ức ám ảnh Andy, đồng thời là nút thắt mở ra phần hai The Old Guard 2 (2025).

Ánh mắt và biểu cảm của Ngô Thanh Vân trong cảnh bị nhốt dưới đáy đại dương mang lại cảm xúc nặng nề, ám ảnh cho người xem. Đây cũng là lần đầu cô được truyền thông quốc tế ghi nhận về khả năng diễn xuất nội tâm, thay vì chỉ nổi bật ở những pha hành động như trong các dự án trước đó.

Cũng từ đó, The Old Guard 2 - hậu truyện của The Old Guard, vừa ra mắt thời gian gần đây - trở thành tác phẩm Hollywood nổi bật nhất của Ngô Thanh Vân. Thực chất, bộ phim nhận về không ít phản hồi tiêu cực từ giới phê bình, gây thất vọng với nhiều lỗ hổng kịch bản. Dù vậy, đây lại là dự án mà nữ diễn viên có vai trò nổi bật nhất từ trước đến nay.

Các tờ báo quốc tế như AP News, The Guardian hay The Daily Beast không đánh giá cao bộ phim hay diễn xuất của Ngô Thanh Vân, nhưng vẫn nhắc đến cô như một mắt xích quan trọng trong tuyến truyện. Nhân vật Quỳnh bị chê thiếu chiều sâu và không có nhiều đất diễn nội tâm, song vẫn được ghi nhận là cầu nối trong mối quan hệ phức tạp giữa các chiến binh bất tử. Cảnh đối đầu giữa Quỳnh và Andy cũng được xem là điểm sáng hiếm hoi, mang tính giải trí và để lại chút dấu ấn trong một bộ phim nhìn chung khá mờ nhạt.

Thế khó của Ngô Thanh Vân tại Hollywood

Thực chất, hành trình của Ngô Thanh Vân tương đồng với phần lớn diễn viên Đông Nam Á tại Hollywood, đơn cử như Tony Jaa (Thái Lan), hay Iko Uwais, Joe Taslim (Indonesia). Họ đều bước ra từ dòng phim võ thuật nội địa, được chú ý nhờ các cảnh hành động thay vì diễn xuất tâm lý. Hầu hết cũng khởi đầu bằng những vai nhỏ, ít thoại, đôi khi chỉ điểm xuyết trong vài phân cảnh chiến đấu.

Tại Hollywood, những diễn viên Đông Nam Á thường gắn liền với đạng vai võ thuật.

Giải thích cho điều này, nghiên cứu của tác giả Jason Khozam (California State University; 2017) chỉ ra rằng các vai phụ hành động như vệ sĩ, trợ lý hay cao thủ võ thuật thường là “khoảng trống” hiếm hoi tại Hollywood mà diễn viên Đông Nam Á có thể chen chân vào. Những vai này không đòi hỏi nhiều thoại hay chiều sâu tâm lý, mà chủ yếu tập trung vào kỹ năng thể chất và khai thác hình ảnh “phương Đông kỳ lạ” trong mắt phương Tây (exoticism).

Cũng vì gắn liền với những hình tượng này, rất khó để các diễn viên Đông Nam Á có được cú bứt phá, vươn mình tại đế chế điện ảnh lớn nhất thế giới. Giống như Ngô Thanh Vân, cả Tony Jaa (Thái Lan) hay Iko Uwais, Joe Taslim (Indonesia) đến nay vẫn chưa sở hữu những vai diễn có sức nặng, dù tần suất xuất hiện tại Hollywood ngày càng nhiều.

Ngôi sao Tony Jaa nổi tiếng với loạt phim võ thuật Ong-Bak (2003), song tại Hollywood, anh cũng chỉ dừng lại ở những vai nhỏ. Trong Furious 7 (2015), anh xuất hiện với vai khách mời hành động, không có quá nhiều lời thoại. Các phim sau như Monster hunter (2020) hay Expend4bles (2023) cũng tiếp tục là những nhân vật phụ, thiên về võ thuật, không phải tuyến nhân vật chính hay có chiều sâu.

Với hai diễn viên Indonesia, hành trình tại Hollywood của họ cũng không quá nổi bật. Iko Uwais chỉ xuất hiện vài giây, gần như không thoại trong Star wars: The force awakens (2015) - đúng nghĩa một vai khách mời.

Trong khi đó, Joe Taslim được chú ý hơn với nhân vật phản diện Jah trong Fast & Furious 6 (2013), một vai phụ có nhiều thoại. Thậm chí, nhân vật Sub-Zero trong Mortal kombat (2021, 2025) còn giúp anh nổi bật hơn cả Tony Jaa và Iko Uwais tại Hollywood. Tuy vậy, anh cũng chưa thể bứt phá khỏi hình ảnh quen thuộc của những vai phụ có võ thuật cao cường nhưng thiếu chiều sâu tâm lý.

Đến nay, với Đông Nam Á, chỉ có Dương Tử Quỳnh (Malaysia) đạt được thành tựu tại đế chế điện ảnh lớn nhất thế giới. Song, bà cũng phải mất hơn 30 năm sự nghiệp để đi từ những vai phụ võ thuật, thường là nữ cảnh sát, chiến binh, điệp viên. Thậm chí, Dương Tử Quỳnh từng có thời được mệnh danh là “nữ hoàng hành động châu Á”.

Vì lẽ đó, việc Ngô Thanh Vân vẫn chủ yếu đảm nhận các vai phụ, chưa có nhiều bước bứt phá sau hàng chục năm hoạt động tại Hollywood là điều không quá khó hiểu.

Ngô Thanh Vân bên cạnh minh tinh Charlize Theron.

Một đạo diễn, nhà sản xuất (giấu tên) chia sẻ với Tri Thức – Znews rằng, dù hành trình của Ngô Thanh Vân tại Hollywood chưa tạo được nhiều dấu ấn hay đủ khả năng tác động ngược lại thị trường trong nước, nhưng với những gì đã làm được, nữ diễn viên cũng đã có cho mình những thành tựu mang tính cá nhân.

Sau tất cả, Ngô Thanh Vân vẫn là một trong số ít gương mặt Việt Nam duy trì được sự hiện diện tương đối ổn định tại thị trường điện ảnh lớn nhất thế giới.

Thuận Minh