Thanh Hóa cải thiện kết nối VMS để kiểm soát khai thác IUU triệt để

Lực lượng chức năng tăng cường tuyên truyền cho ngư dân về quy định chống khai thác IUU, hướng tới nghề cá có trách nhiệm và bền vững.

Đoàn công tác của Bộ Nông nghiệp và Môi trường do Thứ trưởng Phùng Đức Tiến vừa làm việc với UBND tỉnh Thanh Hóa nhằm đánh giá kết quả thực hiện các khuyến nghị của Ủy ban châu Âu (EC).

CHUYỂN BIẾN TÍCH CỰC TRONG QUẢN LÝ NGHỀ CÁ

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường Thanh Hóa, toàn tỉnh hiện có 6.243 tàu cá, trong đó 1.014 tàu khai thác vùng khơi đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS), đạt 100%. Từ đầu năm 2025 đến nay, sản lượng khai thác thủy sản của tỉnh đạt hơn 117.500 tấn, bằng 83,9% kế hoạch.

Công tác quản lý nghề cá trên địa bàn có nhiều chuyển biến tích cực: 100% tàu cá được đăng ký, đăng kiểm, kẻ biển số và nhập dữ liệu vào hệ thống VNFishbase; không có tàu vi phạm vùng biển nước ngoài. Tỷ lệ đăng kiểm, cấp chứng nhận an toàn kỹ thuật và an toàn thực phẩm đạt trên 96%.

Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường báo cáo kết quả công tác chống khai thác IUU.

Thanh Hóa hiện có 4 cảng cá được công bố mở cảng gồm Hòa Lộc, Lạch Hới, Lạch Bạng và Hải Châu, trong đó 3 cảng đủ điều kiện xác nhận, chứng nhận nguồn gốc thủy sản. Từ đầu năm đến nay, hơn 24.000 tấn thủy sản đã được bốc dỡ qua cảng và 31 giấy xác nhận nguồn gốc được cấp.

Công tác kiểm tra, xử lý vi phạm được thực hiện nghiêm: 217 trường hợp bị xử phạt với tổng số tiền hơn 2,9 tỷ đồng; toàn bộ vi phạm đều được cập nhật vào cơ sở dữ liệu quốc gia.

Bên cạnh kết quả đạt được, công tác chống khai thác IUU tại Thanh Hóa vẫn còn một số tồn tại. Đến hết năm 2024, toàn tỉnh còn 81 tàu cá không đủ điều kiện hoạt động, trong đó 37 tàu hết hạn giấy phép, 64 tàu hết hạn đăng kiểm và 28 tàu hết hạn chứng nhận an toàn thực phẩm.

Tình trạng mất kết nối thiết bị VMS vẫn phổ biến. Năm 2024 ghi nhận 1.187 lượt tàu mất kết nối (trong đó có 61 tàu mất liên tục trên 10 ngày), còn năm 2025 có 707 tàu mất kết nối từ 6 giờ đến 10 ngày. Nguyên nhân chủ yếu do nhiều tàu nằm bờ, thiếu lao động, hư hỏng thiết bị hoặc neo đậu tại các địa phương khác.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Cao Văn Cường phát biểu tại buổi làm việc.

Ngoài ra, lực lượng kiểm tra, giám sát nghề cá của tỉnh còn mỏng, trang thiết bị hạn chế, trong khi nhiều cảng cá và khu neo đậu đã xuống cấp, bồi lắng, công suất không đáp ứng nhu cầu.

Trước thực trạng này, Thanh Hóa đã chỉ đạo các đơn vị rà soát, cập nhật dữ liệu tàu cá trên hệ thống VNFishbase; phối hợp chặt chẽ với Bộ đội Biên phòng và Công an để xử lý nghiêm các vi phạm. Tỉnh cũng làm việc với Tập đoàn VNPT nhằm nâng cấp hệ thống VMS, bảo đảm kết nối ổn định và thông suốt.

SIẾT CHẶT QUẢN LÝ, ĐẨY MẠNH SỐ HÓA DỮ LIỆU NGHỀ CÁ

Tại buổi làm việc, ông Cao Văn Cường, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa, cho biết địa phương đang triển khai quyết liệt Tháng cao điểm chống khai thác IUU, với mục tiêu cùng cả nước gỡ “thẻ vàng” của EC.

Ông Cường yêu cầu Sở Nông nghiệp và Môi trường thành lập tổ công tác phối hợp với các địa phương rà soát, xử lý hồ sơ mất kết nối VMS trước ngày 15/11/2025, đồng thời tăng cường kiểm soát sản lượng qua cảng, đẩy mạnh số hóa dữ liệu nghề cá và báo cáo định kỳ để cập nhật lên hệ thống quốc gia.

Tỉnh cũng kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường sớm đầu tư nâng cấp, sửa chữa cảng Lạch Hới, Lạch Bạng và các khu neo đậu tránh trú bão; đồng thời đề xuất Trung ương sửa đổi Luật Thủy sản và các nghị định liên quan nhằm tháo gỡ khó khăn trong công tác quản lý, đăng kiểm, cấp phép và xử lý vi phạm IUU.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến ghi nhận và đánh giá cao nỗ lực của Thanh Hóa trong thực hiện các khuyến nghị của EC, song cũng chỉ rõ vẫn còn một số nội dung chưa đáp ứng yêu cầu. Vì vậy, Thứ trưởng đề nghị địa phương kiểm soát chặt chẽ đội tàu khai thác, bảo đảm 100% tàu có giấy phép hợp lệ và thiết bị VMS hoạt động thường xuyên.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến phát biểu

Thứ trưởng nhấn mạnh: “Tỉnh Thanh Hóa cần rà soát lại toàn bộ bộ máy, tập trung lực lượng kiểm soát tàu cá cả trong bờ, trên bến, trên biển và khi cập cảng. Với các tàu mất kết nối nhiều ngày, phải khẩn trương xác minh, xử lý nghiêm vi phạm; đồng thời nâng mức xử phạt để tăng tính răn đe, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của ngư dân.”

Thứ trưởng cũng yêu cầu tỉnh Thanh Hóa đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử, bảo đảm minh bạch, hiệu quả trong quản lý nghề cá và chống khai thác IUU.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiếp tục phối hợp, hỗ trợ Thanh Hóa trong việc nâng cấp hạ tầng nghề cá, hướng dẫn kỹ thuật, giám sát thực hiện, góp phần cùng cả nước sớm gỡ “thẻ vàng” thủy sản của EC.

Nguyễn Thuấn