Thanh Hóa: Nông nghiệp công nghệ cao hướng đến tăng trưởng xanh và bền vững

Canh tác hữu cơ

Những năm gần đây, nhiều địa phương trong tỉnh Thanh Hóa đã mạnh dạn chuyển đổi phương thức sản xuất từ truyền thống sang nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ. Các mô hình canh tác theo hướng hữu cơ, ứng dụng công nghệ sinh học, sử dụng chế phẩm vi sinh thay cho thuốc bảo vệ thực vật hóa học được triển khai rộng rãi.

Trên địa bàn toàn tỉnh Thanh Hóa có hàng trăm mô hình nông nghiệp hiện đại hoạt động hiệu quả, mang lại lợi nhuận từ hàng tỷ đến hàng chục tỷ đồng mỗi năm. Nhiều mô hình đã khẳng định tính ưu việt của việc ứng dụng khoa học – công nghệ vào sản xuất.

Mô hình trồng lan công nghệ cao ở phường Đông Tiến

Đáng chú ý, tại xã Vạn Lộc, phường Nam Sầm Sơn và phường Hàm Rồng, các hộ dân đã áp dụng tiến bộ kỹ thuật để điều chỉnh nhiệt độ, nuôi chim yến vượt qua mùa đông lạnh giá, duy trì năng suất ổn định, mang lại nguồn thu cao.

Tại các xã Hoằng Thanh, Hoằng Châu, Vạn Lộc... nhiều mô hình nuôi tôm công nghệ cao trong nhà màng, nhà lưới đã được triển khai thành công. Nhờ hệ thống điều khiển tự động nhiệt độ, độ ẩm và nguồn nước, các trang trại có thể nuôi tôm quanh năm, kể cả trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Mỗi năm, các mô hình này mang lại doanh thu nhiều tỷ đồng, khắc phục hoàn toàn tình trạng thiệt hại hoặc phải tạm dừng sản xuất trong mùa nắng nóng hay giá rét như trước kia.

Không chỉ ở vùng đồng bằng, tại xã Vân Du, hàng chục nghìn héc-ta đất đồi hoang hóa trước kia nay đã được quy hoạch, chuyển đổi thành vùng trồng cam công nghệ cao, giúp nâng cao năng suất và chất lượng quả. Mỗi năm, các trang trại thu về doanh thu hàng tỷ đồng, góp phần thay đổi diện mạo nông thôn miền núi.

Việc đưa khoa học kỹ thuật vào trồng trọt đã giúp nhiều vùng chuyên canh lúa, rau màu, cây ăn quả đạt năng suất cao, tiết kiệm chi phí và bảo vệ môi trường đất, nước. Một số mô hình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP đã hình thành, tạo tiền đề nhân rộng sản xuất hữu cơ trên quy mô lớn, gắn với chế biến sâu và truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Bên cạnh trồng trọt, ngành thủy sản Thanh Hóa đang chuyển mạnh từ phát triển theo chiều rộng sang chiều sâu, chú trọng hợp tác giữa người nuôi trồng và doanh nghiệp nhằm hình thành vùng sản xuất hàng hóa lớn, liên kết theo chuỗi giá trị gắn với thị trường tiêu thụ.

Khu trồng nhãn không hạt theo hướng công nghệ cao ở xã Ngọc Liên

Hiện toàn tỉnh Thanh Hóa duy trì 11 hợp tác xã, 33 tổ cộng đồng và 1 hội nghề cá tại các xã vùng biển thuộc các huyện Nga Sơn, Hậu Lộc, Hoằng Hóa, Quảng Xương (cũ). Trong lĩnh vực khai thác, ngành nông nghiệp đã tổ chức lại sản xuất trên biển theo mô hình tổ đoàn kết đối với khai thác xa bờ và đồng quản lý đối với vùng biển ven bờ. Toàn tỉnh hiện có 341 tổ đoàn kết với gần 1.800 tàu cá hoạt động ổn định, giúp ngư dân tương trợ nhau trong khai thác, đảm bảo an toàn, giảm chi phí nhiên liệu và nâng cao hiệu quả đánh bắt. Đây cũng là mô hình góp phần bảo vệ nguồn lợi thủy sản và phát triển kinh tế biển bền vững.

Hướng tới nền nông nghiệp bền vững

Cùng với trồng trọt và thủy sản, kinh tế lâm nghiệp Thanh Hóa đã và đang khẳng định vai trò quan trọng trong phát triển nông nghiệp bền vững. Toàn tỉnh đã hình thành 10 chuỗi sản xuất gắn với chế biến và tiêu thụ sản phẩm, bao tiêu ổn định đầu ra cho hơn 23.000 ha rừng sản xuất tại các huyện miền núi.

Các chuỗi liên kết này không chỉ giúp người dân yên tâm trồng rừng, nâng cao thu nhập mà còn bảo đảm việc quản lý, khai thác và sử dụng rừng hiệu quả, bền vững. Mô hình trồng rừng gỗ lớn, rừng FSC (rừng được cấp chứng chỉ quản lý bền vững) đang được nhân rộng, giúp gia tăng giá trị kinh tế, đồng thời góp phần quan trọng vào mục tiêu giảm phát thải, bảo vệ môi trường sinh thái và ứng phó biến đổi khí hậu.

Lĩnh vực chăn nuôi của Thanh Hóa cũng ghi nhận bước phát triển mạnh mẽ, hướng đến sản xuất hàng hóa quy mô lớn, an toàn sinh học và ứng dụng công nghệ cao. Tỉnh đã thu hút nhiều doanh nghiệp lớn đầu tư vào lĩnh vực này như Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam (Vinamilk), Công ty Sữa TH true Milk, Công ty Cổ phần Nông sản Phú Gia…

Các dự án chăn nuôi bò sữa, lợn, gia cầm ứng dụng công nghệ cao được triển khai đồng bộ, hình thành hàng chục chuỗi liên kết sản xuất – chế biến – tiêu thụ thực phẩm với quy mô lớn. Các chuỗi này không chỉ giúp ổn định giá cả, bảo đảm an toàn thực phẩm, mà còn thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp theo hướng giá trị gia tăng, nâng cao thu nhập cho người nông dân.

Trong giai đoạn 2021–2025, tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất nông, lâm, thủy sản của tỉnh Thanh Hóa bình quân đạt 3,84%/năm, vượt mục tiêu 0,84%. Toàn tỉnh đã tích tụ và tập trung hơn 33.800 ha đất sản xuất, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển nông nghiệp CNC, đẩy mạnh chuyển đổi số, phát triển kinh tế xanh và sản xuất hàng hóa quy mô lớn.

Điểm nổi bật là tư duy phát triển nông nghiệp đã có sự chuyển biến rõ rệt, từ sản xuất nông nghiệp thuần túy sang phát triển kinh tế nông nghiệp đa giá trị, đa ngành, gắn sản xuất với thị trường tiêu thụ. Các mô hình sản xuất xanh, tuần hoàn, sử dụng năng lượng tái tạo, giảm phát thải khí nhà kính được triển khai ngày càng rộng rãi, hướng đến mục tiêu nông nghiệp xanh, nông thôn thông minh, nông dân hiện đại.

Việc phát triển nông nghiệp theo hướng công nghệ cao gắn với bảo vệ môi trường, sản xuất an toàn, bền vững đang tạo bước đột phá trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp Thanh Hóa. Hệ thống chuỗi liên kết, vùng sản xuất tập trung, cơ sở hạ tầng phục vụ nông nghiệp CNC được mở rộng, giúp nông sản Thanh Hóa dần khẳng định chỗ đứng trên thị trường trong nước và quốc tế.

Với định hướng đúng đắn và những kết quả đạt được, Thanh Hóa đang khẳng định vị thế là địa phương tiên phong của Bắc Trung Bộ trong phát triển nông nghiệp công nghệ cao, kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn. Đây là nền tảng quan trọng để hướng tới tăng trưởng xanh, nâng cao thu nhập cho người dân, góp phần xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, bền vững trong giai đoạn hội nhập sâu rộng.

P.V