Thanh niên Thành phố Hồ Chí Minh phát huy tinh thần chiến thắng 30/4

Các cấp bộ đoàn trên địa bàn thành phố luôn tạo điều kiện cho thanh thiếu nhi cống hiến sức trẻ trong các hoạt động tình nguyện, đồng thời chú trọng bồi dưỡng, giáo dục chính trị tư tưởng, truyền thống cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh niên nhằm xây dựng thế hệ trẻ thành phố mang tên Bác có hoài bão, lý tưởng, khát vọng và sống trách nhiệm với quê hương, đất nước.

Các chiến sĩ tình nguyện tổng vệ sinh tuyến Rạch Thợ Bột (Quận 12, TP.HCM). (Ảnh tư liệu)

Dấu ấn các phong trào thanh niên xung kích

Vào thời điểm đất nước bắt đầu công cuộc khôi phục sau khi giành lại độc lập, thanh niên Thành phố Hồ Chí Minh với tinh thần “đâu cần thanh niên có, việc gì khó có thanh niên” luôn là lực lượng xung kích đi đầu trong xây dựng kinh tế mới, thi đua lao động, nghiên cứu khoa học, cùng cả nước vượt qua khủng khoảng kinh tế-xã hội. Ở giai đoạn này, dấu ấn của tuổi trẻ thành phố thể hiện đậm nét trong nhiều lĩnh vực, có thể kể đến sáng kiến chế biến nhựa phục vụ sản xuất từ dầu hạt cao su của các nhà khoa học trẻ tại Nhà máy Sơn Á Đông, chiến dịch đồng hành cùng bộ đội Quân khu 7 tháo gỡ bom mìn còn sót lại sau chiến tranh của giảng viên Trường Đại học Tổng hợp thành phố. Đặc biệt là chiến dịch “hồi sinh” rừng ngập mặn Cần Giờ của lực lượng thanh niên xung phong Thành phố Hồ Chí Minh.

Bước vào thời kỳ đổi mới, các cấp bộ Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh đã phát động nhiều phong trào xung kích tình nguyện để thanh niên cống hiến sức trẻ, có thể kể đến “Chiến dịch xóa mù chữ” những năm 1985-1990 và phong trào “Ánh sáng văn hóa hè” năm 1994 của Thành đoàn thành phố với sự tham gia của học sinh, sinh viên tình nguyện dạy học miễn phí cho người nghèo góp phần vào công cuộc xóa nạn mù chữ trên cả nước.

Các hoạt động tình nguyện Mùa hè xanh, Kỳ nghỉ hồng, Hoa phượng đỏ, Hành quân xanh… lần lượt ra đời và ngày càng phát triển mạnh mẽ, tạo bước đột phá mới, mang lại nhiều lợi ích thiết thực phục vụ xã hội.

Qua 26 năm, đến nay đã có hơn 2 triệu lượt thanh niên thành phố tham gia các hoạt động tình nguyện, đóng góp trên 30 triệu ngày công lao động, làm lợi hàng trăm tỉ đồng cho xã hội. Từ địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, các chiến dịch tình nguyện đã phát triển thành phong trào thanh niên tình nguyện cả nước và sang cả nước bạn Lào, Campuchia. Qua đây, khẳng định các chiến dịch tình nguyện là tài sản quý giá, sự tiếp nối sáng tạo truyền thống yêu nước, hết lòng phục vụ nhân dân của tuổi trẻ thành phố.

Trong công tác giáo dục đạo đức lối sống, lòng yêu nước và tinh thần tự hào dân tộc cho đoàn viên, thanh thiếu nhi, các cấp bộ Đoàn, Đội thành phố đã triển khai nhiều hình thức giáo dục phù hợp với độ tuổi của từng nhóm đối tượng.

Đối với đội viên thiếu nhi, các cấp bộ Đoàn, Đội tập trung giáo dục đạo đức tác phong, định hướng giá trị học tập tốt, rèn luyện tốt cho các em thông qua việc thực hiện phong trào “Thiếu nhi thành phố làm theo 5 điều Bác Hồ dạy” gắn với 4 chương trình hoạt động Đội, tổ chức hoạt động cấp thành phố “Vì đàn em thân yêu”, Đại hội “Cháu ngoan Bác Hồ”, Ngày hội “Thiếu nhi vui khỏe, tiến bước lên Đoàn”…

Ở phạm vi cơ sở, liên đội các trường tiểu học, trung học cơ sở trên địa bàn đã triển khai nhiều mô hình hay, hiệu quả. Thầy Trần Bảo Phúc, Tổng phụ trách Đội Trường Tiểu học Lê Ngọc Hân (Quận 1) chia sẻ, từ năm 2015 đến nay, trường đã thực hiện thường niên hoạt động “Đọc và làm theo báo Đội” nhằm khuyến khích các em học tập, noi theo tấm gương người tốt, việc tốt.

Tại Trường Trung học phổ thông Chuyên Trần Đại Nghĩa (Quận 1), cô Lâm Thị Hồng Lan, Tổng phụ trách Đội cho biết, từ năm 2019, trường bắt đầu tổ chức thường niên chương trình “Phân loại rác thông minh” nhằm giúp học sinh biết cách phân loại rác, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường. Cũng trong năm 2019, liên đội Trường Trung học phổ thông Chuyên Trần Đại Nghĩa phát động chương trình “Vì người bạn ngoại thành”, kêu gọi đội viên hỗ trợ và tới gặp gỡ, động viên đội viên, học sinh có hoàn cảnh khó khăn tại khu vực huyện đảo Cần Giờ, qua đó, giáo dục lòng nhân ái, tình cảm tốt đẹp cho các em.

Đối với đoàn viên, thanh niên khu vực trường học và địa bàn dân cư, từ năm 2000 đến nay, chi đoàn các trường, đoàn địa phương tổ chức hơn 4.000 hoạt động, chuyên đề giáo dục truyền thống, lý tưởng cách mạng cho hàng chục nghìn học sinh, sinh viên, thanh niên.

Có thể kể đến Trường Trung học phổ thông Nguyễn An Ninh (Quận 10) hàng năm đều tổ chức cho học sinh viết thư thăm hỏi, động viên các chiến sĩ Hải quân ở quần đảo Trường Sa nhằm giáo dục tình yêu quê hương, biển, đảo Tổ quốc.

Trường Đại học Nguyễn Tất Thành (Quận 4) thường xuyên tổ chức các chương trình giao lưu giữa sinh viên với các chiến sĩ Biên phòng thuộc Bộ đội Biên phòng Thành phố Hồ Chí Minh tại huyện Cần Giờ…

Bí thư Quận đoàn Quận 9 Phan Ngọc Đoan Trang chia sẻ, những năm gần đây, bên cạnh việc tham gia các phong trào thanh niên tình nguyện, ngày càng nhiều bạn trẻ Thành phố Hồ Chí Minh quan tâm đến chương trình giáo dục truyền thống cách mạng, đạo đức lối sống, tích cực tham gia hoạt động đền ơn đáp nghĩa, phụng dưỡng Mẹ Việt Nam Anh hùng, gia đình chính sách… Riêng Quận đoàn Quận 9 hàng năm đều tổ chức trên 10 chuyên đề giáo dục lý tưởng cách mạng, nhận được sự tham gia hưởng ứng của đông đảo thanh thiếu niên trên địa bàn. Đây là tín hiệu vui cho tổ chức Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh các cấp, cho thấy nhận thức chính trị, lòng yêu nước và đạo đức, tác phong của tuổi trẻ thành phố đang được nâng cao.

Xây dựng mẫu hình thanh niên thời kỳ mới

Theo Giáo sư, Tiến sĩ Phan Thanh Sơn Nam, Trưởng Khoa Kỹ thuật hóa học, Trường Đại học Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh, thanh niên sẽ là lực lượng xung kích đi đầu trong cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, mang trọng trách tìm hiểu nghiên cứu và ứng dụng các thành tựu khoa học công nghệ để làm chủ cuộc sống. Muốn vậy, thanh niên cần trang bị đầy đủ tri thức, kỹ năng để khẳng định mình trong dòng chảy của cuộc cách mạng công nghệ số.

Giáo sư, Tiến sĩ Phan Thanh Sơn Nam mong muốn, tổ chức Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh các cấp cần phát huy hơn nữa vai trò là người bạn tin cậy, dẫn dắt thanh niên tiếp cận nhanh với tri thức khoa học công nghệ. Bên cạnh đó, các cấp bộ đoàn triển khai nhiều hơn ứng dụng của khoa học công nghệ trong các phong trào thi đua, hoạt động của tổ chức Đoàn, Hội, Đội, đặc biệt là mô hình Vườn ươm công nghệ, Quỹ hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp, cuộc thi ý tưởng khởi nghiệp, sáng tạo khoa học kỹ thuật, sáng tạo thanh thiếu niên và nhi đồng… để khích lệ, thúc đẩy người trẻ nghiên cứu khoa học.

Bác sĩ Đỗ Phạm Nguyệt Thanh (Trung tâm nghiên cứu y sinh Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch Thành phố Hồ Chí Minh) - Công dân trẻ tiêu biểu Thành phố Hồ Chí Minh năm 2021 cho rằng, tuy thanh thiếu niên Việt Nam đang ngày càng khẳng định vai trò và bản sắc của mình trong nhiều lĩnh vực nhưng một bộ phận lại đề cao lối sống thực dụng, vị kỷ, thiếu trách nhiệm với cộng đồng. Bên cạnh đó, công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống hầu hết chỉ đến với thanh niên tích cực, chưa tiếp cận được nhóm đối tượng đặc thù như thanh niên dân tộc thiểu số, thanh niên khuyết tật, thanh niên sau cải tạo…

Trước thực trạng trên, bác sĩ Đỗ Phạm Nguyệt Thanh đề xuất tổ chức Đoàn thành phố tiếp tục đổi mới nội dung công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho thanh thiếu niên. Trong đó, cần lấy việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và mục tiêu “Xây dựng mẫu hình thanh niên thành phố Bác trong thời kỳ mới” là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt. Đặc biệt, cần phát huy, đẩy mạnh sinh hoạt các câu lạc bộ Lý luận trẻ tại trường học và địa phương, xem đây là một trong những giải pháp lan tỏa, góp phần giáo dục lý tưởng cách mạng, bản lĩnh chính trị cho đoàn viên, thanh niên.

Bí thư Thành đoàn, Chủ tịch Hội Sinh viên Thành phố Hồ Chí Minh Phan Thị Thanh Phương cho biết, thời gian tới, Đoàn Thanh niên thành phố xác định, bên cạnh việc tổ chức các phong trào thanh niên tình nguyện, nhiệm vụ trọng tâm trong công tác thanh niên là đẩy mạnh giáo dục chính trị, tư tưởng, truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ. Trong đó, tập trung vào việc đổi mới cách thức tuyên truyền, học tập cho phù hợp với đặc điểm của từng đối tượng thanh niên; thường xuyên tổ chức các đợt sinh hoạt chính trị trong đoàn viên, thanh niên bằng nhiều hình thức phong phú; định kỳ tổ chức, mở rộng đối tượng tham gia Hội thi Olympic các môn khoa học Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh các cấp…

46 mùa Xuân đã đi qua từ ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. Hòa bình, hạnh phúc đã hiện hữu trên từng góc phố, con đường của thành phố mang tên Bác Hồ kính yêu. Thế hệ trẻ thành phố vẫn đang nối tiếp bài ca cách mạng hào hùng của bao lớp người trẻ đi trước bằng những phong trào tình nguyện, hoạt động sáng tạo giúp ích cho đời. Với vai trò là trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên, nhiệm vụ của các cấp bộ Đoàn Thanh niên thành phố trong thời gian tới là hỗ trợ, tạo điều kiện cho thế hệ trẻ vừa giữ gìn thành quả cha ông tạo dựng vừa tiếp tục cống hiến sức lực, trí tuệ, tài năng để xây dựng thành phố ngày càng phát triển phồn thịnh, văn minh.

Bài và ảnh: Hồng Giang (TTXVN)