Thành phố cán đích thành công chương trình nhân văn 'Xóa nhà tạm, nhà dột nát' - Bài 2

Phong trào xóa nhà tạm, nhà dột nát (XNT, NDN) có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện lòng tri ân đối với các gia đình người có công, là sự chăm lo đời sống, nơi ở cho hộ nghèo, cận nghèo được cả hệ thống chính trị của Thành phố tích cực hưởng ứng và triển khai quyết liệt, đồng bộ, không chỉ lan tỏa mạnh mẽ thông điệp “không để ai bị bỏ lại phía sau” còn góp phần vào công cuộc giảm nghèo bền vững trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Xác định trọng tâm, mục tiêu để nỗ lực phấn đấu

Trước năm 2021, trên địa bàn Thành phố có khoảng trên 200 hộ dân sinh sống trong các căn nhà tạm bợ, dột nát, không đảm bảo điều kiện sinh hoạt tối thiểu. Người dân thu nhập thấp và bấp bênh, tỷ lệ hộ nghèo còn cao, đặc biệt là đối với các hộ nghèo, hộ cận nghèo và hộ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Thiếu nguồn lực để sửa chữa hoặc xây mới nhà ở do hạn chế về tài chính, không có khả năng tiếp cận các chương trình hỗ trợ trước đó. Bên cạnh đó do ảnh hưởng của thời tiết, thiên tai, đặc biệt là khu vực miền núi dễ xảy ra sạt lở, ngập úng làm hư hỏng nhà cửa.

Lãnh đạo Thành phố trao kinh phí hỗ trợ người dân thực hiện chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát.

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ để “không để ai bị bỏ lại phía sau”, tỉnh đã ban hành Đề án XNT, NDN giai đoạn 2021 - 2025 bám sát tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ:“Phải chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho người dân, đặc biệt là các đối tượng yếu thế, hộ nghèo, người có công với cách mạng. Nhà ở là điều kiện tối thiểu nhưng mang ý nghĩa sống còn, là nền tảng để người dân an cư, lạc nghiệp, có niềm tin và động lực vươn lên thoát nghèo bền vững” đây chính là kim chỉ nam, là mục tiêu xuyên suốt để Thành phố tích cực, chủ động, quyết liệt cụ thể hóa bằng các chương trình hành động thiết thực, đồng bộ và hiệu quả, phù hợp với thực tiễn địa phương.

Ngay từ đầu giai đoạn, Ban Chỉ đạo Thành phố được thành lập và đi vào hoạt động hiệu quả. Xác định rõ đây là nhiệm vụ chính trị lâu dài, mang tính chiến lược về an sinh xã hội, góp phần xây dựng đô thị văn minh và giảm nghèo bền vững, Thành phố tập trung cao độ trong chỉ đạo điều hành, chủ động huy động mọi nguồn lực và triển khai chương trình với tinh thần khẩn trương, trách nhiệm, linh hoạt và đầy tính nhân văn. Trên cơ sở các chỉ đạo của tỉnh, UBND Thành phố đã ban hành các kế hoạch, văn bản hướng dẫn cụ thể để tổ chức thực hiện tại các phường, xã, đảm bảo chương trình được triển khai đồng bộ, đúng tiến độ và đạt hiệu quả cao. Công tác kiểm tra, giám sát được chú trọng, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện, đảm bảo tất cả các hộ dân thuộc diện hỗ trợ đều có nhà ở an toàn, kiên cố.

Với mục tiêu cải thiện điều kiện sống cho các hộ nghèo, hộ cận nghèo và đối tượng chính sách, đảm bảo họ có nhà ở kiên cố, an toàn, đáp ứng tiêu chuẩn về vệ sinh, môi trường và phù hợp với điều kiện sống bền vững, Thành phố huy động tối đa nguồn lực từ ngân sách Nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội, doanh nghiệp, cá nhân hảo tâm và sự chung tay đóng góp của cộng đồng để đảm bảo chương trình được triển khai đồng bộ, đúng tiến độ, đạt hiệu quả cao. Đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để đảm bảo tất cả các hộ có nhu cầu thực sự đều được hỗ trợ nhà ở theo đúng chính sách, đảm bảo công khai, minh bạch, đúng đối tượng, tránh trùng lặp, lãng phí nguồn lực.

Theo Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND Thành phố Nguyễn Thế Hoàn: Để có được kết quả trên, Ban Thường vụ Thành ủy tập trung chỉ đạo, điều hành và đề ra phương hướng cũng như giải pháp thực hiện ngay từ đầu cho các đơn vị. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền sâu rộng chủ trương, chính sách Chương trình XNT, NDN đến các địa phương, đơn vị, người dân, doanh nghiệp và các đối tượng thụ hưởng chính sách. Cùng với đó, gắn trách nhiệm của người đứng đầu từ Thành ủy, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam Thành phố đến bí thư đảng ủy các xã, phường trong công tác chỉ đạo, điều hành; nhất là công tác theo dõi, sâu sát hằng tuần, hằng tháng... Kết quả đạt được hôm nay không phải là điểm kết thúc, mà là tiền đề, là động lực để Thành phố tiếp tục triển khai các chương trình an sinh khác một cách thiết thực và hiệu quả hơn. Thành phố tiếp tục tăng cường rà soát, không để sót đối tượng nào còn ở trong điều kiện nhà ở không đảm bảo an toàn. Đồng thời, tiếp tục vận dụng các chính sách hỗ trợ từ Trung ương, của tỉnh và nguồn lực xã hội hóa để đảm bảo an sinh bền vững.

Nhiều cách làm sáng tạo

Dù còn nhiều khó khăn về kinh tế - xã hội, điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu, phong tục tập quán của người dân từ lâu đời... Nhưng với tinh thần quyết liệt, trách nhiệm cao từ trung tâm Thành phố đến cơ sở đã có nhiều cách làm hay, sáng tạo nhằm đẩy nhanh tiến độ XNT, NDN cho người dân nghèo, khó khăn. Tiêu biểu như: Mô hình “5 tổ giúp việc” tại xã Vĩnh Quang; mô hình kết nối với các cơ sở kinh doanh vật liệu xây dựng để cung cấp vật tư với giá ưu đãi cho các hộ gia đình khó khăn của phường Đề Thám; hình thức vận động, quyên góp ủng hộ Quỹ Vì người nghèo vào ngày Đại Đoàn kết toàn dân tộc của phường Sông Hiến; hay mô hình MTTQ Việt Nam Thành phố thực hiện tốt việc huy động các nguồn lực xã hội hóa thực hiện phong trào, hướng dẫn thực hiện công tác giám sát, góp phần đảm bảo chương trình XNT, NDN được thực hiện công bằng, hiệu quả, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân. Đặc biệt, trong năm 2025, khi nguồn vốn Trung ương chưa kịp phân bổ theo Quyết định số 21/2024/QĐ-TTg, Ban Chỉ đạo thành phố đã chủ động, mạnh dạn ứng trước kinh phí từ nguồn xã hội hóa để hoàn thành việc hỗ trợ 100% hộ người có công, thân nhân liệt sĩ. Đây là hành động thể hiện trách nhiệm chính trị cao, tấm lòng biết ơn sâu sắc với người có công, đồng thời là minh chứng rõ nét cho tinh thần linh hoạt, quyết đoán trong điều hành, tổ chức triển khai thực hiện chương trình.

Sức mạnh đại đoàn kết tạo nên thành công của chương trình nhân văn xóa nhà tạm, nhà dột nát.

Trong 5 năm qua, Thành phố đạt được nhiều kết quả rất đáng ghi nhận, là địa phương đầu tiên trong tỉnh hoàn thành 100% mục tiêu của chương trình XNT, NDN. Đã có 262 hộ gia đình thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo, người có công, hộ có hoàn cảnh khó khăn được hỗ trợ XNT, NDN, trong đó 73 nhà được xây mới, 189 nhà được sửa chữa, với tổng kinh phí thực hiện 10,84 tỷ đồng. Nguồn lực xã hội hóa chiếm hơn 88%, tương đương 9,6 tỷ đồng, cùng với hàng chục nghìn viên gạch, hàng trăm khối vật liệu, hàng trăm ngày công lao động, là minh chứng rõ nét cho sự sẻ chia, đoàn kết, nghĩa tình của cộng đồng xã hội đối với những mảnh đời kém may mắn. Có 187 căn nhà được hỗ trợ ngoài đề án của tỉnh, từ các nguồn xã hội hóa, quỹ “Vì người nghèo” và các nguồn vận động hợp pháp khác, thể hiện tinh thần chủ động, sáng tạo trong tổ chức thực hiện, không trông chờ, ỷ lại vào ngân sách nhà nước. Từ những nỗ lực đó đã kéo giảm tỷ lệ hộ nghèo của Thành phố giảm mạnh, từ 0,88% năm 2021 xuống còn 0,53% năm 2025, góp phần thực hiện hiệu quả các mục tiêu giảm nghèo bền vững và xây dựng đô thị văn minh, hiện đại.

Những con số thống kê trên không chỉ là minh chứng cho nỗ lực vượt khó của Thành phố, mà hơn hết, mỗi căn nhà mới là một câu chuyện nhân ái, là kết quả của sự sẻ chia, đùm bọc và chung sức của cả cộng đồng. Nhận được hỗ trợ sửa chữa lại căn nhà, bà Nguyễn Thị Toán, tổ dân phố 2, phường Ngọc Xuân (Thành phố) xúc động chia sẻ: Gia đình tôi từng sống trong căn nhà dột nát xuống cấp, tường nứt, mái dột, mỗi khi mưa bão là cả nhà thấp thỏm lo âu. Nhờ nguồn kinh phí hỗ trợ của Nhà nước và sự chung tay giúp sức của cộng đồng, căn nhà của chúng tôi đã được sửa chữa, nâng cấp kiên cố, khang trang. Con cháu có chỗ học hành yên tâm, sức khỏe gia đình được bảo đảm hơn.

Cùng chung niềm xúc động, ông Lương Văn Tòng, xóm 7, xã Vĩnh Quang (Thành phố) cho biết: năm nay đã gần 80 tuổi nhưng ông chưa bao giờ nghĩ rằng mình được ở trong ngôi nhà khang trang như vậy, từ nay ông và gia đình không còn phải lo mưa lo nắng khi sống trong ngôi nhà gỗ, vách đất dột nát bao năm mà không có điều kiện sửa chữa.

Với sự vào cuộc quyết liệt của các cấp ủy Đảng, chính quyền và MTTQ Việt Nam các cấp trên địa bàn Thành phố, chương trình XNT, NDN hiện thực hóa mục tiêu giúp các hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ dân có nơi ở ổn định, vững chắc. Không chỉ đơn thuần là hỗ trợ xây dựng nhà ở, chương trình còn mang ý nghĩa lớn nhân văn sâu sắc trong việc nâng cao chất lượng sống, góp phần vào công tác giảm nghèo bền vững tại địa phương.

H.C