Thành phố ngày cuối năm

Một góc thành phố Hòa Bình khang trang ngày nay.

Một tháng nhận thuốc và nhận lương hưu là biết dịch dã có phần lắng xuống, nhưng áo khoác, mũ kính, khẩu trang… cũng khó nhận ra nhau! Đường sá mở rộng, thêm chiếc cầu bắc qua sông làm cho không gian thông thoáng hơn trước rất nhiều, người xe qua lại thong dong. Những tốp thợ vào xưởng bên bờ trái. Dưới những mái trường vang tiếng trẻ thơ. Nhớ lại một lần ngồi với mấy người bạn bên quán cà phê nơi bờ sông, một ông bạn từng là cán bộ Tổng Công ty sông Đà, có vợ là giáo viên, nguyên là nữ sinh trường chuyên Hoàng Văn Thụ tuyên bố: "Đã là người từng tham gia xây dựng nhà máy thủy điện Hòa Bình mà không lấy được con gái thị xã Hòa Bình ngày ấy thì không phải là đàn ông”. Ngày ấy, những chàng kỹ sư trẻ mới tốt nghiệp các trường đại học như: Xây dựng, Bách khoa, Thủy lợi… hăm hở đến với công trình thế kỷ - công trình thanh niên - lại chưa xây dựng gia đình thì thị xã miền núi này thật là thơ mộng, cuốn hút. Tất nhiên nghe ông bạn nói vậy, tôi cùng mấy ông bạn cũng thấy mủi lòng!.

Đang thơ thẩn trước cảnh sông nước, đi qua cầu Hòa Bình 2 mới thông xe mà ngỡ như mình bay ngang qua sông Đà! "Dập dìu nâng gót người đi/ Vút cong đôi cánh Từ Qui về nường” (Thơ Đinh Đăng Lượng -Dòng sông và cây cầu). Rẽ vào ngõ nhỏ phường Đồng Tiến gặp ngay sợi dây chắn ngang, biết đó là khu phố có người mắc Covid-19 (F0) đang cách ly. Lại ghé vào phía xã Sủ Ngòi - nay là phường Quỳnh Lâm. Dẫu đâu đó có một tấm biển của phường treo trước cổng một gia đình: "gia đình có người cách ly tại nhà”, nhưng đường phố đã rộng mở. Bên Quảng trường lớn của tỉnh là con đường mới nối liền đường trục Trần Hưng Đạo với quốc lộ 6, đoạn tránh thành phố. Những chung cư mới đang lên tầng trên nền đất cánh đồng Quỳnh Lâm xưa. Đã có lần một ông cụ ở xóm Bái Yên, phường Dân Chủ kế bên, đọc cho tôi nghe bài đồng dao "Mười nhất”: "Nhất cơm đồng Vỏ/ Nhất lọ đồng Tằm/ Nhất chim Trăm đồng Đỗi/ Nhất ổi pưa Nương/ Nhất bương Choáng Chéo/ Nhất quéo Tạng Khộp/ Nhất khộp Nà Lá/ Nhất cá Bờ Vi/ Nhất khi (si) mường Trại/ Nhất "táo cái” (đàn bà người Kinh) Hà Đông”. Ông cụ đã chỉ dẫn cho tôi những địa danh trong bài đồng dao ấy. Theo cụ đây là tác phẩm của một người có chữ thời phong kiến, khá am tường đồng đất quê nhà, có quyền lực trong vùng nên đã mời một cô gái người Kinh lên đánh bạc và đã bị thua nên mới "nhất táo cái Hà Đông”! Dẫu vậy nông dân xã Quỳnh Lâm nói riêng, thành phố Hòa Bình nói chung đã đồng tình với chính quyền địa phương chuyển đổi đồng đất ấy sang đất phi nông nghiệp, góp phần làm cho quê hương thay đổi, tiến lên đô thị hóa, như ông bà Đùng xưa từng sắp xếp lại núi sông ngày nay.

Đã 2 năm thực thi Nghị quyết số 830/NQUBTVQH của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, thành phố Hòa Bình đã được mở rộng về không gian để phát triển, không còn "Thị xã chạy dài như không có bề ngang” như trong bài thơ "Đi trong đêm thị xã” của nhà thơ Nguyễn Hoàng Sơn những năm 70 của thế kỷ trước. Tuy nhiên, để trở thành một thành phố văn minh, xanh, sạch, đẹp còn rất nhiều "bài toán” đặt ra cho các cấp các ngành. Đó là sinh kế cho người dân, đường sá vùng ven, trụ sở làm việc vừa thừa vừa thiếu, vệ sinh môi trường, tác phong nền nếp của nhưng cư dân đô thị... Dẫu biết trong bối cảnh đại dịch hiện nay, tất cả các mặt hoạt động đều phải đặt trong chủ trương chung của Nhà nước: Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát có hiệu quả dịch Covid-19. Song, chúng ta có quyền tin tưởng: Dưới sự lãnh đạo của cấp ủy và chính quyền các cấp, thành phố Hòa Bình nói riêng, tỉnh Hòa Bình nói chung sẽ có những bước phát triển mới trên các mặt kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng. Năm Tân Sửu đã lùi lại, năm Nhâm Dần đã đến, những khát vọng mới dâng trào trong mỗi con người. Chúng ta có quyền kỳ vọng trong tương lai gần: Thành phố Hòa Bình sẽ trở thành một thành phố đáng sống.

Tùy bút Đinh Đăng Lượng