Thanh thiếu niên lo lắng kéo dài có thể là biểu hiện của rối loạn lo âu

Theo Tiến sĩ, bác sĩ Đỗ Minh Loan, Khoa Sức khỏe Vị thành niên, Bệnh viện Nhi Trung ương, lo âu là một vấn đề sức khỏe tâm thần phổ biến ở trẻ em và vị thành niên, tỷ lệ dao động 6,5-25% tùy nghiên cứu.

Lo âu ảnh hưởng đến cả thể chất và tinh thần chứ không chỉ đơn thuần là cảm giác. Trẻ có thể thường cảm thấy căng thẳng, bồn chồn, dễ kích động và lo lắng thái quá về tình huống mình đang sắp gặp phải hoặc hiếm khi xảy ra. Điều này gây phiền muộn và cản trở việc học tập ở trường, quan hệ bạn bè, thú vui sở thích và các hoạt động trong cuộc sống của trẻ.

"Lo âu là một rối loạn tâm thần phổ biến ở trẻ em và vị thành niên", bác sĩ Loan cho hay. Một đánh giá có hệ thống về các nghiên cứu được thực hiện ở 27 quốc gia ước tính rằng tỷ lệ mắc chứng rối loạn lo âu ở trẻ em trên toàn thế giới là 6,5%.

Tại Mỹ, gần 8,3% trẻ em trong khoảng 3-17 tuổi có rối loạn lo âu. Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia ước tính rằng tỷ lệ mắc rối loạn lo âu ở thanh thiếu niên từ 13 đến 18 tuổi là 25% và tỷ lệ mắc chứng lo âu nghiêm trọng là khoảng 5,9%.

Lo âu là một rối loạn tâm thần phổ biến ở trẻ em và vị thành niên. Ảnh: VNN

Tỷ lệ phổ biến khoảng 20% đối với ám ảnh đặc hiệu (sợ đi thang máy, sợ bẩn, sợ nhiễm bệnh,…), 9% đối với chứng rối loạn lo âu xã hội, 8% đối với chứng rối loạn lo âu chia ly và 2% đối với rối loạn sợ khoảng trống, rối loạn hoảng sợ và rối loạn lo âu lan tỏa.

Thạc sĩ, bác sĩ nội trú Vũ Thị Mỹ Hạnh, Khoa Sức khỏe Vị thành niên, Bệnh viện Nhi Trung ương, cho hay rối loạn lo âu có thể xuất phát bởi các yếu tố: gene; tính cách và chiến lược đối phó kém, khả năng thích nghi kém; cha mẹ hay lo lắng, những trải nghiệm không tốt thời thơ ấu.

Biểu hiện rối loạn lo âu ở thanh thiếu niên có thể bao gồm:

- Cảm thấy liên tục bị kích động, căng thẳng hoặc bồn chồn;

- Nhạy cảm với những lời chỉ trích hoặc cực kỳ tự ti;

- Luôn lo lắng về những điều khó có thể xảy ra;

- Tránh những tình huống mới hoặc tình huống khó xử lý;

- Khó khăn trong việc tập trung và học tập tại trường;

- Khó ngủ, ngủ hay giật mình, gặp ác mộng;

- Thay đổi thói quen ăn uống;

- Nhìn đồ vật lúc to lúc nhỏ thất thường.

Những triệu chứng cơ thể ở trẻ có thể có:

Hồi hộp trống ngực; cảm thấy chóng mặt; run chân tay; vã mồ hôi; người lắc lư; hụt hơi; cảm thấy khó chịu vùng bụng; bị đau bộ phận cơ thể (hay gặp đau bụng, đau đầu, đau ngực,..).

"Lưu ý rằng rối loạn lo âu rối loạn lo âu ở thay thiếu niên có nhiều triệu chứng khác nhau ở mỗi trẻ", các bác sĩ cho hay. Các triệu chứng thường bao gồm nỗi sợ hãi và lo lắng quá mức, cảm giác bồn chồn bên trong và xu hướng cảnh giác quá mức. Ngay cả khi không có mối đe dọa thực sự, một số thanh thiếu niên vẫn mô tả cảm giác lo lắng liên tục, bồn chồn hoặc căng thẳng tột độ.

Sự lo lắng ở tuổi vị thành niên thường tập trung vào những thay đổi trong cách nhìn và cảm nhận về cơ thể của trẻ, sự thích ứng xã hội và những xung đột liên quan đến tính độc lập.

Khi lo âu, trẻ vị thành niên có thể trở nên nhút nhát, thu mình hơn. Trẻ có xu hướng né tránh các hoạt động thông thường hoặc từ chối tham gia vào những trải nghiệm mới. Ngược lại, trong một số trường hợp, để giảm bớt hoặc phủ nhận sự lo âu của mình, trẻ có thể tham gia các hành vi nguy hiểm, thử trải nghiệm cảm giác lạ như sử dụng ma túy hoặc hành vi tình dục một cách bộc phát.

Các lựa chọn điều trị chứng rối loạn lo âu ở thanh thiếu niên bao gồm liệu pháp tâm lý và liệu pháp hóa dược trong một số trường hợp cần thiết.

Minh An