Thanh toán không dùng tiền mặt, xu thế tất yếu cho đô thị thông minh

Đồng bộ giải pháp, bền bỉ thực hiện

Theo ông Lê Anh Xuân, Giám đốc NHNN Khu vực 9, định hướng xuyên suốt của đơn vị là “không chỉ mở rộng phạm vi thanh toán điện tử, mà quan trọng hơn là đảm bảo tính an toàn, tiện ích, phù hợp với mọi tầng lớp nhân dân. Đặc biệt đối với nhóm yếu thế, vùng sâu, vùng xa”.

Từ định hướng này, NHNN KV9 chủ trì phối hợp cùng các sở, ngành triển khai Đề án “Nâng cao nhận thức và phát triển cơ sở hạ tầng phục vụ TTKDTM” trên địa bàn. Qua đó, mạng lưới ATM, POS, dịch vụ ngân hàng số được mở rộng, các hình thức chi trả an sinh xã hội, y tế, giáo dục, giao thông dần chuyển đổi sang phương thức không dùng tiền mặt.

Đến nay, toàn TP. Đà Nẵng có khoảng 5 triệu tài khoản thanh toán đang hoạt động. Trong đó, phần lớn là tài khoản cá nhân. Số lượng thẻ ngân hàng lưu hành khoảng 3,54 triệu thẻ, tăng trưởng ổn định. Hạ tầng kỹ thuật phục vụ cho TTKDTM không ngừng cải thiện với 821 máy ATM, hơn 9.300 máy POS/EFTPOS và hơn 82.000 đơn vị chấp nhận thanh toán.

Đặc biệt, 6 tháng đầu năm 2025, tổng giá trị giao dịch TTKDTM trên địa bàn đạt 17.692 nghìn tỷ đồng, với hơn 307 triệu món giao dịch, tăng gấp 21 lần so với cùng kỳ năm 2022. Các kênh Internet Banking, Mobile Banking và QR Code chiếm tới 71% tổng số giao dịch, phản ánh rõ xu hướng người dân ngày càng quen với việc sử dụng dịch vụ ngân hàng số.

Cùng với đó, các mô hình cụ thể như “chợ 4.0” tại chợ Cồn, chợ Hàn, chợ Đống Đa… hay “tuyến phố không dùng tiền mặt” tạo ra sự chuyển biến tích cực trong thói quen tiêu dùng. Tiểu thương và khách hàng có thể thanh toán linh hoạt bằng cách quét QR code, sử dụng thẻ hoặc ứng dụng ngân hàng số. Người dân giờ đây đi chợ không cần mang ví tiền, chỉ cần chiếc điện thoại thông minh.

Ông Lê Anh Xuân nhấn mạnh: “Chính sự tiện lợi và an toàn là yếu tố khiến thanh toán không dùng tiền mặt dần đi vào đời sống. Người dân khi trải nghiệm một lần sẽ thấy lợi ích rõ ràng, từ tiết kiệm thời gian đến tránh rủi ro mang tiền mặt”.

Chính sự tiện lợi và an toàn là yếu tố khiến thanh toán không dùng tiền mặt dần đi vào đời sống

Đa dạng dịch vụ, chú trọng an toàn

Các NHTM trên địa bàn triển khai nhiều sản phẩm, dịch vụ số mới nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng. Người dân có thể mở tài khoản trực tuyến, gửi tiết kiệm online, vay vốn trực tuyến, thanh toán hóa đơn, mua vé máy bay, tàu xe, thậm chí nộp thuế, đóng học phí, viện phí chỉ bằng vài thao tác trên điện thoại.

Để khuyến khích khách hàng, nhiều NHTM còn áp dụng chính sách miễn, giảm phí chuyển tiền, triển khai các chương trình hoàn tiền, quay số trúng thưởng. Đối với nhóm hưởng an sinh xã hội, thủ tục mở tài khoản, sử dụng dịch vụ được đơn giản hóa, thuận tiện hơn.

Song song đó, các ngân hàng đặc biệt coi trọng yếu tố an toàn, bảo mật. Việc chuyển đổi từ thẻ từ sang thẻ chip, áp dụng sinh trắc học, tích hợp căn cước công dân gắn chip, VNeID vào xác thực giao dịch giúp hạn chế tối đa gian lận. Các chương trình truyền thông hướng dẫn người dân sử dụng dịch vụ an toàn cũng được đẩy mạnh, từ video minh họa tại quầy đến các chiến dịch truyền thông trên mạng xã hội.

Dẫu đạt nhiều kết quả, thói quen dùng tiền mặt vẫn tồn tại khá phổ biến. Một bộ phận người dân, đặc biệt là người cao tuổi, người dân tộc thiểu số, đối tượng yếu thế còn e ngại công nghệ, gặp khó khăn trong thao tác. Cạnh đó, hạ tầng viễn thông chưa đồng bộ, tình trạng SIM rác, số thuê bao không chính chủ hay rủi ro tội phạm công nghệ cao vẫn là thách thức lớn.

Theo ông Lê Anh Xuân, để TTKDTM thực sự đi vào chiều sâu “cần sự chung tay từ chính quyền địa phương trong việc đẩy mạnh truyền thông, nâng cao nhận thức của người dân. Đồng thời, đầu tư hạ tầng viễn thông đồng bộ, đảm bảo internet tốc độ cao đến tận vùng sâu, vùng xa”.

Ông Xuân cũng thẳng thắn: “Không ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình số hóa. Ngành Ngân hàng sẽ tiếp tục bố trí cán bộ hỗ trợ trực tiếp tại chợ, bệnh viện, trường học, trung tâm hành chính công… để hướng dẫn người dân thao tác, tạo sự yên tâm và tin tưởng”.

Theo ông Xuân, trong giai đoạn tiếp theo, NHNN Khu vực 9 xác định một số trọng tâm như: tiếp tục thực hiện hiệu quả Đề án phát triển TTKDTM và Kế hoạch chuyển đổi số ngành Ngân hàng; nâng cấp hạ tầng kỹ thuật, mở rộng POS, QR code tại siêu thị, chợ, khu dân cư; phối hợp cùng các sở, ngành nhân rộng mô hình “chợ 4.0”, “tuyến phố không tiền mặt”; tăng cường tuyên truyền, giáo dục tài chính cho nhóm yếu thế, người dân nông thôn, sinh viên, học sinh. Đồng thời, đẩy mạnh phối hợp với công an, thuế trong phòng ngừa tội phạm công nghệ cao, đảm bảo an ninh, an toàn hệ thống.

Với nền tảng đạt được, cùng sự quyết tâm từ hệ thống ngân hàng, sự đồng hành của chính quyền và người dân, TTKDTM tại Đà Nẵng được kỳ vọng tiếp tục bứt phá, góp phần xây dựng đô thị thông minh, hiện đại, an toàn và thân thiện.

Công Thái