Tháo gỡ khó khăn lĩnh vực đất đai, môi trường khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành phát biểu tại buổi làm việc

Làm việc với Đoàn có Phó Chủ tịch UBND TP.Hồ Chí Minh Bùi Minh Thạnh, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Toàn Thắng và đại diện lãnh đạo của các xã, phường Thành phố.

Phát biểu tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành cho biết, Đoàn công tác làm việc với các tỉnh, thành nhằm trao đổi, nắm bắt tình hình và hướng dẫn, giải đáp, xử lý các khó khăn, vướng mắc trong đoạn đầu vận hành mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp của các địa phương về sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính; thực hiện các nhiệm vụ được phân quyền, phân cấp, phân định thẩm quyền và thực hiện thủ tục hành chính trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường. Thứ trưởng hy vọng qua buổi làm việc các địa phương nêu những vướng mắc và kiến nghị các giải pháp để Đoàn công tác Bộ NNMT tổng hợp, từ đó có hướng tháo gỡ, điều chỉnh quy định phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương khi vận hành chính quyền 02 cấp.

Phó Chủ tịch UBND TP.Hồ Chí Minh Bùi Minh Thạnh cho biết, trong thời gian qua, Thành phố đã nỗ lực triển khai mô hình chính quyền địa phương 02 cấp theo đúng chủ trương của Đảng, các Luật, Nghị định của Chính phủ, bước đầu đạt được một số kết quả tích cực, song cũng còn nhiều vấn đề đặt ra cần được tháo gỡ.

Phó Chủ tịch UBND TP.Hồ Chí Minh Bùi Minh Thạnh phát biểu tại buổi làm việc

Với tinh thần cầu thị, trách nhiệm và quyết tâm, Thành phố mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm, đồng hành, hỗ trợ từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường để quản lý hiệu quả tài nguyên, nông nghiệp và môi trường, đáp ứng yêu cầu đổi mới quản trị nhà nước, phục vụ người dân và doanh nghiệp ngày càng tốt hơn.

Báo cáo tại buổi làm việc, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Toàn Thắng nêu những khó khăn sau khi vận hành Chính quyền 02 cấp. Cụ thể, về tổ chức bộ máy, do nhân sự cấp xã còn mỏng, thiếu cán bộ chuyên ngành, dẫn đến công việc quả tải, phải kiêm nhiệm nhiều vị trí; chưa có khung biên chế nhiều vị trí và vị trí pháp lý của Quỹ Bảo vệ môi trường thuôc Sở chưa có quy định cụ thể.

Về thủ tục hành chính, việc phân định thẩm quyền chưa phù hợp nên gây lúng túng trong xử lý hồ sơ. Ví dụ việc giao thẩm quyền ký xác nhận bản đồ địa chính cho cấp xã; Quản lý tàu cá với quá nhiều giấy tờ và thời hạn khác nhau; Thủ tục quản lý chất lượng an toàn thực phẩm thủy sản có quá nhiều đầu mối và chồng chéo.

Đối với Cơ sở dữ liệu, hệ thống nhân sự và hạ tầng dữ liệu chưa hoàn toàn đồng bộ dẫn đến một số nội dung chưa đạt tiến độ; Liên thông thuế điện tử và liện thông giữa Trung tâm hành chính công với các ngành chưa hoàn thiên hoặc chưa phân quyền đầy đủ.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Toàn Thắng báo cáo tại buổi làm việc

Ông Nguyễn Toàn Thắng kiến nghị, đối với tổ chức bộ máy, Bộ NNMT cần có hướng dẫn thống nhất về Hội đồng quản lý đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ do có sự khác nhau trong hướng dẫn việc thành lập Hội đồng quản lý giữa Thông tư số 12/2023/TT- BNNPTNT và Thông tư số 09/2022/TT-BTNMT.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường và Bộ Nội vụ cần có hướng dẫn cụ thể về vị trí việc làm Trạm trưởng trạm kiểm lâm do Trạm trưởng và Trạm Phó kiểm lâm là chức vụ lãnh đạo, quản lý có phụ cấp chức vụ và có thẩm quyền xử phạt nhưng Thông tư số 2022/TT-BNV và Nghị định số 29/2024ND-CP chưa có quy định cụ thể về vị trí việc làm và tiêu chuẩn chức danh.

Đối với vị trí pháp lý của Quỹ Bảo vệ môi trường thuộc Sở, ông Nguyễn Toàn Thắng cho rằng Quỹ đáp ứng các điều kiện của Quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách nhưng chưa có quy định cụ thể xác định vị trí pháp lý này, gây khó khăn trong bố trí vốn điều lệ, vì vậy, Bộ cần có hướng dẫn cụ thể.

Về khung biên chế công chức cấp xã, quy định liên quan tại Nghị định 33/2023/NĐ.CP đã bị bãi bỏ bởi Nghị định 170/2025/NĐ-CP, dẫn đến chưa có tiêu chuẩn chức danh và nhiệm vụ cụ thể cho công chức Địa chính – Xây dựng – Đô thị - Môi trường, kiên nghị Bộ Nông nghiệp Môi trường phối hợp với Bộ Nội vụ quy định cụ thể tiêu chuẩn chức danh, nhiệm vụ và hướng dẫn vì trí việc làm, đồng thời xem xét tăng số lượng biên chế.

Liên quan đến kiến nghị về Thủ tục hành chính, Giám đốc Sở NNMT Thành phố cho biết đối với Thủ tục gia hạn sử dụng đất, các trường hợp hết hạn sử dụng đất nhưng nộp hồ sơ sau ngày 01/02/2025 không có cơ sở thẩm định và phải thu hồi đất, gây khó khăn. Vì vậy Bộ xem xét cho phép tiếp tục thực hiện thủ tục gia hạn.

Toàn cảnh buổi làm việc

Đối với việc giao thẩm quyền ký xác nhận bản đồ địa chính cho cấp xã gặp phải những khó khăn đáng kể do theo quy định hiện hành, cơ quan quản lý đất đai cấp xã không được giao thăm quyền đo đạc, chính lý, lập, trích lục bản đồ địa chính, cũng như cập nhật cơ sở dữ liệu đất đai. Nếu vẫn giao thẩm quyền ký xác nhận bản đồ địa chính, mảnh trích đo bản đồ địa chính cho cấp xã để phục vụ đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đắt, điều này sẽ dẫn đến khó khăn trong việc thực hiện nhiệm vụ quản lý đất đai giữa cơ quan cấp xã (trong vai trò xác nhận trích đo) với Văn phòng đăng ký đất đai và các Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai.

Về công bố Danh mục TTHC đủ điều kiện thực hiện dịch vụ công trực tuyến toàn trình, theo Quyết định số 2128/QĐ-BNNMT ngày 16/6/2025 ban hành trước các Nghị định phân cấp, phân quyền mới. Vì vậy, kiến nghị Bộ sớm ban hành Quyết định thay thể để phù hợp với các TTHC đã được phân cấp, phân quyền.

Đối với việc phân loại, điều chỉnh nhiệm vụ, kiến nghị giao cấp xã thực hiện các nhiệm vụ thường xuyên, gần dân; các nhiệm vụ phức tạp, chuyên môn cao đề nghị để cấp thành phố thực hiện hoặc có cơ chế phối hợp liên thông. Bên cạnh đó, tăng mức phân bổ kinh phí sự nghiệp môi trường, nông nghiệp cho cấp xã để triển khai hiệu quả nhiệm vụ.

Về Cơ chế phối hợp, việc bỏ cấp huyện khiến nhiều thủ tục mất "cầu nối trung gian", xã gặp khó khăn trong tiếp cận và làm việc trực tiếp với sở, ngành thành phố. Vì vậy, kiến nghị cần quy định quy chế phối hợp cụ thể giữa các xã với nhau hoặc giữa xã với sở, ngành khi xử lý các vấn đề liên xã (quản lý rác thải, bảo về nguồn nước, phòng cháy chữa cháy rừng). Đồng thời, Bộ NNMT sớm có hướng dẫn hoặc tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ để các địa phương triển khai.

Liên quan đến Cơ sở dữ liệu, ông Nguyễn Toàn Thắng cho biết, trên website của Cục Bảo vệ thực vật không thống nhất ngôn ngữ đối với các quy định của các nước về kiểm dịch thực vật và an toàn thực phẩm nông sản nhập khẩu trong việc quản lý mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói. Vì vậy, kiến nghị Bộ thống nhất quy định xuất của các nước nhâp khẩu phải được dịch thuật sang tiếng Việt. Đồng thời, hướng dẫn hồ sơ, thủ tục của từng chủng loại đáp ứng yêu cầu cụ thể của từng nước nhập khẩu khi có văn bản thỏa thuận.

Giám đốc Sở NNMT Thành phố Nguyễn Toàn Thắng cũng kiến nghị Bộ ưu tiên nguồn kinh phí để chỉnh lý bản đồ, tổ chức đăng ký cấp Giấy chứng nhận (GCN) trên một nền bản đồ địa chính thống nhất để khắc phục tình trạng dữ liệu đất đai theo nhiều nền bản đồ như hiện nay. Việc này sẽ góp phần chuẩn hóa dữ liệu đầu vào cho VBDLIS.

Kết luận buổi làm việc, Thứ trường Bộ NNMT Lê Công Thành thống nhất các kiến nghị vướng mắc của Thành phố và cho biết hiện nay Trung ương và các tỉnh, thành đều đang cố gắng để trao đổi, hỗ trợ và giải quyết các vướng mắc, khó khăn cho các địa phương. Tuy nhiên về lâu dài, chúng ta cần rà soát, chỉnh sửa Luật, Nghị định, Thông tư để Chính quyền 02 cấp thực sự hoạt động thông suốt, minh bạch và bài bản.

Về tổ chức bộ máy, Thứ trưởng Lê Công Thành ghi nhận góp ý của Thành phố và cho biết, Bộ NNMT sẽ tập trung phối hợp Bộ Nội vụ xây dựng tiêu chuẩn, chức danh cụ thể cho cán bộ Địa chính – Xây dựng – Đô thị - Môi trường để có có sở hoạt động ở cấp phường, xã. Đồng thời, đề nghị các địa phương tiếp tục rà soát phân cấp phân quyền.

Đối với Thủ tục hành chính, Thứ trưởng Lê Công Thành nhất trí tiếp tục rà soát điều chỉnh và cho biết hiện chính phủ khẩn trương chỉ đạo Bộ sớm trình Luật đất đai sửa đổi, Luật khoáng sản và 15 luật trong lĩnh vực NNMT. Vì vậy, sau buổi làm việc, Đoàn sẽ tổng hợp ý kiến của các địa phương và hệ thống hóa lại vấn đề nào cần sửa Luật để trình Chính phủ, Quốc hội.

Về cơ sở dữ liệu luật đất đai, hiện Bộ đã và đang gấp rút hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu, dự kiến đến năm 2026 hoàn thiện nội dung để đưa lên Cổng Thông tin dữ liệu quốc gia.

Thứ trưởng Lê Công Thành cho rằng, để đảm bảo Chính quyền 02 cấp hoạt động thông suốt, hiệu quả, cần pháp lý hóa thông tin số. Đồng thời, đề nghị Thành phố nghiên cứu đô thị hóa nông thôn để giải quyết vấn đề đất đai, tạo nguồn lực mới phát triển và đời sống nhân dân ngày phát triển.

Thứ trưởng Bộ NNMT Lê Công Thành cũng lưu ý các địa phương cần đổi mới tu duy đầu tư cho môi trường, đồng thời nghiên cứu lộ trình xã hội hóa một số dịch vụ công để doanh nghiệp tham gia cung cấp các dịch vụ sự nghiệp công, từ đó tạo ra môi trường cạnh tranh, nâng cao chất lượng, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân, doanh nghiệp trong tiếp cận dịch vụ.

Tiếp thu ý kiến tại buổi làm việc, Phó Chủ tich UBND Thành phố Bùi Minh Thạnh cảm ơn Đoàn công tác Bộ NNMT đã lắng nghe các kiến nghị nhằm tháo gỡ vướng mắc cho các địa phương sau khi vận hành chính quyền 02 cấp để kịp thời tháo gỡ những khó khăn đặt ra trong thực tiễn. TP.Hồ Chí Minh sẽ tổng hợp các kiến nghị sau buổi làm việc để báo cáo chính thức cho Đoàn công tác.

H.T