Tháo gỡ khó khăn, vướng mắc pháp luật để phát triển nhà ở xã hội

Chiều 13/11, Thứ trưởng Tư pháp Nguyễn Thanh Tú chủ trì cuộc họp Hội đồng thẩm định độc lập dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về việc ban hành cơ chế đặc biệt xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật và chỉ tiêu pháp lệnh đột phá phát triển nhà ở xã hội.

Đề xuất cơ chế đặc biệt tháo gỡ vướng mắc phát triển nhà ở xã hội

Tại dự thảo Nghị quyết, Bộ Xây dựng đề xuất cơ chế đặc biệt xử lý khó khăn, vướng mắc phát triển nhà ở xã hội cụ thể như sau: Trường hợp nhà đầu tư đề xuất dự án tại vị trí khu đất chưa có hoặc chưa phù hợp với quy hoạch đô thị và nông thôn hoặc chưa phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, chưa có chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp Sở Tài chính, Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Quy hoạch và Kiến trúc (nếu có), Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có dự án rà soát, đánh giá sự phù hợp về nhu cầu nhà ở xã hội tại khu vực, khả năng đáp ứng về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội của dự án để trình Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất, các yêu cầu về tổ chức không gian, kiến trúc, cảnh quan của khu đất để làm cơ sở quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời giao chủ đầu tư.

Quang cảnh phiên họp. (Ảnh: TL)

Sau khi có quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời giao chủ đầu tư, chủ đầu tư có trách nhiệm tổ chức lập, trình thẩm định, phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 hoặc chấp thuận quy hoạch tổng mặt bằng để làm cơ sở cho việc lập, thẩm định, phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng hoặc báo cáo kinh tế-kỹ thuật đầu tư xây dựng và triển khai các bước tiếp theo của dự án.

Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm chỉ đạo cơ quan có thẩm quyền cập nhật nội dung quy hoạch vào quy hoạch đô thị và nông thôn, chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở của địa phương trong thời hạn không quá 12 tháng kể từ ngày dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời giao chủ đầu tư.

Trường hợp chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội dành tỷ lệ tối đa 20% tổng diện tích đất ở trong phạm vi dự án đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật để đầu tư xây dựng nhà ở thương mại thì phải nộp tiền sử dụng đất đối với phần diện tích xây dựng nhà ở thương mại theo bảng giá đất do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành áp dụng tại thời điểm được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.

Rà soát, cắt giảm thủ tục hành chính

Góp ý về quy hoạch 1/500, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh Lê Hoàng Châu nhấn mạnh, không thể có một công trình xây dựng nào mà không có quy hoạch 1/500, trừ các công trình đơn lẻ có thiết kế mẫu. Theo quy định của Luật Đường sắt, dự án nào có quy hoạch 1/500 sẽ được miễn giấy phép xây dựng. Do đó, việc phê duyệt 1/500 cho dự án nhà ở xã hội đồng nghĩa với việc khẳng định miễn giấy phép xây dựng.

Về tính tiền sử dụng đất cho 20% diện tích thương mại, theo ông Châu, việc áp dụng bảng giá đất nhân với hệ số điều chỉnh là chưa phù hợp. Cần làm rõ “hệ số” ở đây là hệ số riêng, không phải hệ số K1 thông thường, vì nếu áp dụng hệ số K1, tiền sử dụng đất mà doanh nghiệp phải đóng sẽ cao hơn rất nhiều so với trước đây.

Về các tiêu chí lựa chọn doanh nghiệp tham gia, ông Châu nhận thấy, các tiêu chí đưa ra là hợp lý và cần thiết để khuyến khích các doanh nghiệp có năng lực tham gia.

Đại diện Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị làm rõ việc lập quy hoạch phân khu phải được cập nhật, tích hợp vào các quy hoạch cấp cao hơn như quy hoạch tỉnh, quy hoạch chung đô thị, nông thôn và các quy hoạch khác có liên quan để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ.

Về cách tính tiền sử dụng đất, Bộ Nông nghiệp và Môi trường nhất trí và đề xuất giữ nguyên quy định trong dự thảo hiện tại, đó là việc tính tiền sử dụng đất sẽ dựa trên “bảng giá đất và hệ số điều chỉnh”.

Thứ trưởng Tư pháp Nguyễn Thanh Tú kết luận cuộc họp. (Ảnh: TL)

Kết luận cuộc họp, Thứ trưởng Tư pháp Nguyễn Thanh Tú khẳng định, mặc dù đã có Nghị quyết 201 về nhà ở xã hội, nhưng thực tiễn phát sinh nhiều khó khăn, vướng mắc cần có sự chỉ đạo của cấp có thẩm quyền để giải quyết. Do đó, việc ban hành một Nghị quyết mới theo cơ chế của Nghị quyết 206 của Quốc hội về cơ chế đặc biệt xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật là cần thiết.

Về một số nội dung cụ thể như nhà ở riêng lẻ, mặc dù có ý kiến đề nghị không đưa vào, nhưng nếu Bộ Xây dựng bảo lưu, Thứ trưởng đề nghị bổ sung các tiêu chí, biện pháp để hạn chế lạm dụng, bảo đảm an ninh trật tự. Về thủ tục hành chính, cần rà soát và có bảng so sánh rõ ràng, nêu cụ thể cắt giảm so với quy định nào để thuận lợi cho việc áp dụng về sau.

Trên cơ sở 6 tiêu chí thẩm định, Thứ trưởng Tư pháp nêu rõ cần rà soát toàn bộ dự thảo Nghị quyết, đặc biệt là Điều 3, phải đáp ứng các tiêu chí của Nghị quyết 206, bảo đảm tính khả thi, không bị lạm dụng. Cùng với đó, hoàn thiện hồ sơ kỹ thuật theo đúng yêu cầu của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

VY ANH