Tháo gỡ vướng mắc pháp lý, tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi cho doanh nghiệp

Toàn cảnh Diễn đàn

Chủ đề, nội dung của Diễn đàn Kinh doanh và Pháp luật năm 2024 bám sát tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tại Hội nghị Trung ương 10 khóa XIII: “Thống nhất cao xác định đột phá mạnh mẽ hơn về thể chế phát triển, tháo gỡ điểm nghẽn, rào cản, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm”. Theo đó, chủ đề của Diễn đàn năm nay là “Chung tay giải quyết các vấn đề pháp lý, góp phần tạo dựng môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi cho doanh nghiệp”.

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết, với tinh thần lấy người dân, doanh nghiệp là trung tâm, chủ thể, mục tiêu và động lực phát triển, Chính phủ, các bộ, ngành chức năng đã phối hợp triển khai nhiều giải pháp để giải quyết các vấn đề pháp lý cho doanh nghiệp, trọng tâm là những giải pháp thúc đẩy hoàn thiện thể chế pháp luật.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh phát biểu khai mạc Diễn đàn

Vừa qua, Chính phủ đã trình Quốc hội thông qua 04 Luật quan trọng về các lĩnh vực đất đai, nhà ở, kinh doanh bất động sản, tổ chức tín dụng, đã đề xuất Quốc hội đẩy sớm thời điểm có hiệu lực của 04 đạo luật liên quan đến đất đai, bất động sản từ ngày 01/8/2024, nhằm tạo hành lang pháp lý thúc đẩy sự phát triển các hoạt động đầu tư, kinh doanh. Chính phủ cũng đã thành lập Ban Chỉ đạo rà soát, xử lý các vấn đề pháp lý trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật do Thủ tướng Chính phủ làm Trưởng ban để trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện nhiệm vụ này với tinh thần đồng hành cùng doanh nghiệp, tháo gỡ vướng mắc, giảm thiểu rủi ro, chia sẻ lợi ích, hướng tới sự phát triển bền vững.

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh nêu rõ, Bộ Tư pháp - Cơ quan Thường trực của Ban Chỉ đạo cũng đã kịp thời phối hợp, tham mưu trình Thủ tướng Chính phủ Báo cáo kết quả rà soát, xử lý các vấn đề pháp lý trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, tập trung làm rõ những vấn đề tồn tại trong các quy định về đầu tư, sản xuất kinh doanh, đề xuất xây dựng, hoàn thiện pháp luật nhằm thúc đẩy tăng trưởng, kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô.

Đại diễn lãnh đạo các Bộ, ngành tham dự Diễn đàn

“Đáng chú ý, tại Kỳ họp thứ 8 tới đây, Chính phủ sẽ trình Quốc hội các dự luật quan trọng theo tinh thần 1 luật sửa nhiều luật về thuế, chứng khoán, đầu tư… theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Hội nghị Thường trực Chính phủ làm việc với các doanh nghiệp tổ chức ngày 21/9/2024, đó là: “Tháo gỡ cho doanh nghiệp là góp phần tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế, doanh nghiệp phát triển là đất nước phát triển, tinh thần là vướng ở đâu thì ở đó phải tháo gỡ, mắc ở đâu thì ở đó phải tháo gỡ, không đùn đẩy, không né tránh, không gây phiền hà, sách nhiễu", Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh nêu rõ. Với tinh thần đó, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh nhấn mạnh, Diễn đàn Kinh doanh và Pháp luật năm 2024 là một hoạt động thiết thực mà Hội đồng phối hợp PBGDPL Trung ương thực hiện để triển khai chủ trương nhất quán này.

Tại Diễn đàn, các đại biểu tập trung thảo luận vào 2 vấn đề chính và được chia thành 2 Phiên:

(1) Một số vấn đề pháp lý về dự án đầu tư có sử dụng đất và giải pháp tháo gỡ

Quang cảnh Phiên thảo luận thứ nhất

Dưới sự điều phối Phiên thảo luận thứ nhất của Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Phan Đức Hiếu, các đại biểu đã nhận diện những điểm còn bất cập do mâu thuẫn, không tương thích giữa các văn bản pháp luật trong hoạt động đầu tư xây dựng và vướng mắc trong các quy định cũng như tổ chức thực hiện; về trình tự, thời gian chuẩn bị đối với các dự án đầu tư; thời gian thực hiện các thủ tục cấp phép thực tế hiện nay kéo dài làm chậm quá trình đầu tư, gây ảnh hưởng, khó khăn cho doanh nghiệp.

Đề cập về một số vướng mắc hiện nay, Chủ tịch Hiệp hội nhà thầu xây dựng Việt Nam Nguyễn Quốc Hiệp cho rằng, thủ tục giải phóng mặt bằng là gánh nặng mà các doanh nghiệp bất động sản hiện đang gặp phải. Về thủ tục hành chính, có dự án cần tới 38-40 con dấu, tức là để dự án được chấp thuận, doanh nghiệp phải gửi đi rất nhiều nơi, từ lãnh đạo địa phương đến các sở, ngành cho ý kiến… “Chúng tôi cũng “vấp” về thủ tục điều chỉnh quy hoạch.100 dự án thì 100 dự án điều chỉnh quy hoạch, nhiều cái không quan trọng nhưng phải đủ các cấp, sau đó lại phải điều chỉnh chủ trương đầu tư. Làm được cũng cực kỳ nan giải. Rồi phải xem lại điều chỉnh quy hoạch, điều chỉnh cục bộ, trong đó điều chỉnh quy hoạch mất thời gian 6 tháng, chứ không phải 1-2 tháng”, Chủ tịch Hiệp hội nhà thầu xây dựng Việt Nam Nguyễn Quốc Hiệp nêu rõ thực trạng.

Trước những tồn tại, bất cập về thủ tục hành chính trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản, trong điều chỉnh quy hoạch, các ý kiến đề nghị cần có chế tài cụ thể và quy trình mẫu để tiết giảm các thủ tục hành chính và kiểm soát được vấn đề này.

(2) Một số vấn đề pháp lý về thuế và giải pháp tháo gỡ

Quang cảnh Phiên thảo luận thứ hai

Dưới sự điều phối Phiên thảo luận thứ hai của Chuyên gia kinh tế trưởng BIDV Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - Tiền tệ quốc gia, các đại biểu đã chỉ rõ, những khó khăn trong hoàn thuế giá trị gia tăng cần được sửa đổi, bổ sung quy định trình tự, thủ tục hoàn thuế giá trị gia tăng để bảo đảm minh bạch chính sách, bảo đảm việc hoàn thuế giá trị gia tăng theo nguyên tắc quản lý rủi ro, hoàn thuế kịp thời cho doanh nghiệp theo đúng thời gian quy định của pháp luật về quản lý thuế.

Các ý kiến cho rằng, thuế thu nhập doanh nghiệp cũng cần sửa đổi trong bối cảnh các doanh nghiệp có xu hướng kinh doanh đa ngành, đa lĩnh vực, đồng thời với yêu cầu đặt ra về cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, quy định doanh nghiệp phải kê khai, nộp thuế riêng đối với lãi từ chuyển nhượng bất động sản đang bộc lộ hạn chế, bất cập cần được điều chỉnh cho phù hợp.

Phó Thủ tướng Lê Thành Long, Chủ tịch Hội đồng phối hợp phổ biến giáo dục, pháp luật Trung ương phát biểu chỉ đạo tại Diễn đàn

Phát biểu chỉ đạo tại Diễn đàn, Phó Thủ tướng Lê Thành Long, Chủ tịch Hội đồng phối hợp phổ biến giáo dục, pháp luật Trung ương ghi nhận những đóng góp của Bộ Tư pháp - Cơ quan Thường trực của Hội đồng phối hợp phổ biến giáo dục, pháp luật Trung ương đã chuẩn bị rất tốt và chất lượng về nội dung và kịch bản điều hành, góp phần vào thành công của Diễn đàn. Điều phối viên linh hoạt và các ý kiến phát biểu tại Diễn đàn rất tâm huyết, thẳng thắn, có giá trị, và đề xuất, kiến nghị rõ ràng.

“Qua các báo cáo và các ý kiến phát biểu, chúng ta thấy được sự quyết tâm, quyết liệt của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các bộ ngành và địa phương trong công tác xây dựng thể chế - một trong ba trụ cột mà Chính phủ và các bộ ngành phải làm. Không có ngày nghỉ, không có giờ hành chính…”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Theo Phó Thủ tướng Lê Thành Long, quan điểm của Chính phủ là đổi mới tư duy trong xây dựng và hoàn thiện thể chế, nghĩa là chuyển từ tư duy quản lý sang tư duy khơi thông nguồn lực. Đồng thời phân cấp, phần quyền một cách thực chất, đảm bảo đủ khả năng để các cơ quan phân cấp, phân quyền tổ chức thực hiện công việc.

Phó Thủ tướng Lê Thành Long, Chủ tịch Hội đồng phối hợp phổ biến giáo dục, pháp luật Trung ương phát biểu chỉ đạo tại Diễn đàn

Với chủ đề của Diễn đàn năm nay, Phó Thủ tướng cho biết, nội dung và chủ đề của Diễn đàn đều nhấn mạnh việc giải quyết một số vấn đề pháp lý mà cộng đồng doanh nghiệp gặp phài, trong đó có một số vấn đề pháp lý về dự án đầu tư có sử dụng đất, vấn đề pháp lý về thuế. Qua đó góp phần tạo dựng môi trường đầu tư, sản xuất - kinh doanh thông thoáng, thuận lợi hơn cho doanh nghiệp.

Thay mặt Chính phủ, Phó Thủ tướng ghi nhận các ý kiến đóng góp của các đại biểu tại Diễn đàn này, đề nghị Bộ Tư pháp - Cơ quan Thường trực của Hội đồng phối hợp phổ biến giáo dục, pháp luật Trung ương tổng hợp đầy đủ các ý kiến, kiến nghị, tham mưu văn bản chỉ đạo điều hành cho Thủ tướng Chính phủ, giao việc cho các cơ quan chủ trì các dự án Luật để xem xét, xử lý các vướng mắc, tồn tại.

Phó Thủ tướng đề nghị các bộ ngành lắng nghe các ý kiến, nghiên cứu một cách cầu thị, tiếp thu tối đa, “những gì đưa vào được văn bản thì chỉnh lý, còn những gì không đưa được thì cần giải trình một cách thỏa đáng”.

Ngoài việc xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, Phó Thủ tướng Lê Thành Long cho rằng, cần xem xét rất nhiều yếu tố liên quan, trước mắt là cần xây dựng hành lang pháp lý để công chức hoạt động công vụ yên tâm làm việc, quy trách nhiệm theo đúng nguyên tắc pháp luật. Đạo đức công vụ và trình độ chuyên môn là những yếu tố rất quan trọng, cần thiết để vận hành hệ thống này, cùng với hệ thống pháp luật để có thể xử lý, giải quyết các vấn đề trong thực tiễn.

Trân trọng giới thiệu một số hình ảnh tại Diễn đàn:

Toàn cảnh Diễn đàn

Phó Thủ tướng Lê Thành Long, Chủ tịch Hội đồng phối hợp phổ biến giáo dục, pháp luật Trung ương phát biểu chỉ đạo tại Diễn đàn

Các đại biểu tham dự Diễn đàn

Quang cảnh Phiên thảo luận thứ nhất

Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Phan Đức Hiếu điều phối Phiên thảo luận thứ nhất

Phó Thủ tướng Lê Thành Long và lãnh đạo các Bộ, ngành dự Diễn đàn

Ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội nhà thầu xây dựng Việt Nam

Bà Phạm Thị Ngọc Thủy - Giám đốc Văn phòng Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV, Hội đồng Tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ)

Ông Vũ Sĩ Kiên - Phó Cục trưởng Cục Quy hoạch và phát triển tài nguyên đất, Bộ Tài nguyên và Môi trường

Ông Hà Quang Hưng - Phó Cục trưởng Cục quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng

Các đại biểu tham dự Diễn đàn

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thị Bích Ngọc giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu nêu tại Diễn đàn

Đại diện các doanh nghiệp nêu các vướng mắc, tồn tại

Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Thị Phương Hoa giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu nêu tại Diễn đàn

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu nêu tại Diễn đàn

Quang cảnh Phiên thảo luận thứ hai

Ông Cấn Văn Lực - Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - Tiền tệ Quốc gia điều phối Phiên thảo luận thứ hai

Bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam (VTCA), nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế

Các đại biểu tham dự Diễn đàn

Ông Nguyễn Văn Phụng - Ủy viên BCH Trung ương Hiệp hội Kế toán và Kiểm toán Việt Nam (VAA), nguyên Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp lớn, Tổng cục Thuế

Phó Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam Nguyễn Quỳnh Anh

Đại biểu Hoàng Văn Cường - Ủy viên Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội phát biểu thảo luận

Tổng cục trưởng Tổng Cục Thuế (Bộ Tài chính) Mai Xuân Thành phát biểu tại Diễn đàn

Phó Thủ tướng Lê Thành Long, đại diện lãnh đạo các bộ ngành và các đại biểu tham dự Diễn đàn chụp ảnh lưu niệm./.

Bích Ngọc - Nghĩa Đức