Tháo gỡ vướng mắc trong quản lý nhà chung cư

Chủ đầu tư dự án Saigon Gateway từng vướng nhiều vấn đề tranh chấp về quỹ bảo trì và tiến độ cấp sổ hồng với cư dân.

Tuy nhiên, tình trạng tranh chấp, khiếu kiện tại các chung cư vẫn diễn biến phức tạp, dai dẳng không chỉ khiến cư dân bức xúc mà còn cho thấy những bất cập lớn trong cơ chế quản lý.

Muôn kiểu mâu thuẫn

Trong buổi đối thoại với lãnh đạo Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh mới đây, đại diện cư dân lẫn ban quản trị nhiều chung cư đã nêu hàng loạt vướng mắc gặp phải, kéo dài suốt nhiều năm không được giải quyết dứt điểm. Tại chung cư Silver Star Nhà Bè, nhiều cư dân không rõ chi phí sử dụng nước sinh hoạt được quản lý như thế nào, các đồng hồ nước đang do ai quản lý, hóa đơn tiền nước do ai xuất? Trường hợp đồng hồ nước hư hỏng thì kinh phí sẽ lấy từ nguồn quỹ bảo trì hay cư dân tự bỏ tiền túi? Đáng lo ngại, hệ thống xử lý nước thải đã đưa vào sử dụng nhưng đến nay hồ sơ xin cấp phép vẫn chưa được cơ quan chức năng thụ lý với lý do ban quản trị chung cư “không có thẩm quyền” xử lý.

Hàng loạt các vấn đề liên quan đến hồ sơ, pháp lý, an ninh trật tự không được giải quyết ổn thỏa cũng khiến cư dân nhiều chung cư, ban quản trị khốn khổ. Ông Chu Văn Khang, Phó ban Quản trị chung cư Gold Sea (Vũng Tàu) phản ánh: Nhiều năm qua, dịch vụ cho thuê ngắn gây nhiều bức xúc, làm xáo trộn đời sống nhiều cư dân, nhất là dịp cuối tuần. Còn ông Bùi Ngọc Giang, đại diện chung cư Phú Hưng Phát (Công ty cổ phần Nhà Mơ làm chủ đầu tư) bức xúc vì cư dân đã sinh sống ổn định 10 năm nay nhưng vẫn chưa được cấp sổ hồng khi chủ đầu tư chưa hoàn tất nghĩa vụ thuế. Nghiêm trọng hơn, quỹ bảo trì còn bị các đối tượng trục lợi dẫn đến các vụ án hình sự.

Mới đây, hai thành viên Ban quản trị chung cư Golden Mansion (phường Đức Nhuận) bị khởi tố, bắt tạm giam để điều tra về hành vi "Tham ô tài sản" với cáo buộc chiếm đoạt hơn 22 tỷ đồng từ quỹ bảo trì của chung cư này. Một vụ việc tương tự cũng từng xảy ra tại chung cư Miếu Nổi (phường Bình Thạnh) khi nguyên trưởng và phó ban quản trị bị khởi tố về các tội "Tham ô tài sản" và "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ", với tổng số tiền bị chiếm đoạt và gây thiệt hại là hơn ba tỷ đồng. Những vụ việc này cho thấy hệ thống quản lý, giám sát tại các chung cư đang bộc lộ nhiều bất cập.

Quy định pháp luật cần được thực thi hiệu quả hơn

Để quản lý nhà chung cư, Nhà nước đã có Luật Nhà ở 2013 và các nghị định hướng dẫn cụ thể, nhưng việc thực thi trên thực tế vẫn còn nhiều vấn đề cần xem xét. Phó Giám đốc Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh Trần Sĩ Nam cho biết: Một số mâu thuẫn khiến các vụ việc giữa cư dân, ban quản trị và chủ đầu tư luôn diễn ra căng thẳng, như: Tình trạng thiếu minh bạch trong công tác thu, quản lý và sử dụng quỹ bảo trì; những bất cập trong công tác bảo trì, quản lý cơ sở vật chất.

Ông Nguyễn Duy Thành, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Quản lý nhà Toàn Cầu cho rằng: Sau sắp xếp đơn vị hành chính, chính quyền cấp xã, phường là đầu mối để giải quyết các vướng mắc phát sinh. Tuy nhiên, nhiều cán bộ chưa được đào tạo bài bản về pháp luật nhà ở dẫn đến lúng túng khi xử lý. Ngoài cung cấp các bộ tài liệu, văn bản quy định cụ thể thì việc thiết lập cơ chế phối hợp liên ngành giữa địa phương và các cơ quan chức năng để xử lý tranh chấp, giám sát hoạt động của ban quản trị sẽ giúp giải quyết triệt để từ sớm, tránh tình trạng kéo dài như hiện nay.

Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh Lê Hoàng Châu cho rằng, nếu ban quản trị hoạt động không vì cộng đồng cư dân mà vì động cơ cá nhân thì rất dễ phát sinh các mâu thuẫn với cư dân. Thậm chí, có người còn bằng nhiều cách để “có chân” trong ban quản trị chung cư với mục đích cá nhân. Có những chung cư cao cấp, quỹ bảo trì có thể lên tới hàng trăm tỷ đồng cho nên quản lý không hiệu quả, các mâu thuẫn không được giải quyết kịp thời sẽ khiến sự việc ngày càng phức tạp. Những vụ việc liên quan yếu tố hình sự vừa qua là hồi chuông cảnh báo cho công tác quản lý nhà chung cư hiện nay.

Theo ông Châu, cần sớm thực thi nghiêm các quy định của pháp luật để bịt kín những "lỗ hổng" này, đồng thời tăng cường vai trò giám sát của công an và chính quyền địa phương để từng bước xây dựng “văn hóa chung cư” lành mạnh, văn minh. Gần đây, Hiệp hội Bất động sản thành phố ủng hộ ý kiến về việc kiến nghị thành lập Hiệp hội Quản lý vận hành nhà ở Thành phố Hồ Chí Minh của một số doanh nghiệp. Với hàng nghìn chung cư đang hoạt động cùng nhiều mâu thuẫn vẫn diễn biến phức tạp, việc thành lập một tổ chức trung gian để hỗ trợ, hòa giải tranh chấp giữa các chủ thể là một đề xuất cần xem xét.

Bài và ảnh: QUANG QUÝ