Tháo gỡ vướng mắc trong việc thực hiện khen thưởng 'tổ chức đảng, đoàn thể trong sạch, vững mạnh'

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về tiêu chuẩn "tổ chức đảng, đoàn thể trong sạch, vững mạnh"

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Cao Huy cho biết: Luật Thi đua, khen thưởng số 06/2022/QH15 còn có quy định chưa rõ về tiêu chuẩn "tổ chức đảng, đoàn thể trong sạch, vững mạnh" khi khen thưởng đối với tập thể dẫn đến cách hiểu khác nhau, gây khó khăn trong việc thi hành.

Quá trình áp dụng, có 2 cách hiểu như sau:

Cách hiểu thứ nhất: Tiêu chuẩn "tổ chức đảng, đoàn thể trong sạch, vững mạnh" hoặc "tổ chức đảng, đoàn thể được xếp loại hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ" sẽ áp dụng tương ứng với số năm tính thành tích đề nghị khen thưởng của tập thể.

Cách hiểu thứ hai: Do Luật Thi đua, khen thưởng không quy định cụ thể số năm "tổ chức đảng, đoàn thể đạt trong sạch, vững mạnh", nên khi đề nghị khen thưởng đối với tập thể có tiêu chuẩn này, trong báo cáo thành tích chỉ cần xác nhận tổ chức đảng, đoàn thể "trong sạch, vững mạnh" của cấp có thẩm quyền trên cơ sở kết quả quá trình lập thành tích của tập thể hoặc dùng kết quả "tổ chức đảng, đoàn thể được xếp loại hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ" của năm cuối trong các năm tính thành tích của tập thể để đề nghị khen thưởng theo tiêu chuẩn quy định.

Về nội dung cơ bản của dự thảo nghị quyết, trong đó Chính phủ đề xuất giải thích quy định về tiêu chuẩn"tổ chức đảng, đoàn thể trong sạch, vững mạnh" được quy định tại 21 điểm, 6 khoản, 18 Điều của Luật Thi đua, khen thưởng trong dự thảo Nghị quyết như sau:

"Khi đề nghị các hình thức khen thưởng đối với tập thể có tổ chức đảng, đoàn thể, trong báo cáo thành tích phải thể hiện rõ tổ chức đảng, đoàn thể đã được cấp có thẩm quyền đánh giá "trong sạch, vững mạnh" trong thời gian tính thành tích đề nghị khen thưởng hoặc kết quả xếp loại tổ chức đảng, đoàn thể "hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ" của năm cuối trong các năm tính thành tích của tập thể để đề nghị khen thưởng theo tiêu chuẩn quy định. Đối với danh hiệu Cờ thi đua để tặng cho tập thể dẫn đầu cụm, khối thi đua, trong báo cáo thành tích phải thể hiện rõ tổ chức đảng, đoàn thể đã được cấp có thẩm quyền đánh giá "trong sạch, vững mạnh" hoặc kết quả xếp loại tổ chức đảng, đoàn thể "hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ" của năm tính thành tích để đề nghị khen thưởng theo tiêu chuẩn quy định".

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Cao Huy phát biểu

Lý giải về đề xuất này, Thứ trưởng Cao Huy cho biết: Thứ nhất, Luật Thi đua, khen thưởng không quy định cụ thể số năm tổ chức đảng, đoàn thể đạt "trong sạch, vững mạnh". Do đó, khi đề nghị các hình thức khen thưởng đối với tập thể có tiêu chuẩn"tổ chức đảng, đoàn thể trong sạch, vững mạnh" trong báo cáo thành tích chỉ cần thể hiện rõ"tổ chức đảng, đoàn thể trong sạch, vững mạnh" trong quá trình lập thành tích, có xác nhận của cấp có thẩm quyền hoặc"dùng kết quả xếp loại tổ chức đảng, đoàn thể hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của năm cuối trong các năm tính thành tích của tập thể để đề nghị khen thưởng" là đảm bảo tiêu chuẩn quy định.

Thứ hai, theo quy định, số lượng tổ chức đảng được xếp loại "Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ" không vượt quá 20% số được xếp loại "Hoàn thành tốt nhiệm vụ". Nếu áp dụng theo tiêu chuẩn "tổ chức đảng, đoàn thể hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ" thì để một tập thể có liên tục 05 năm trở lên/có liên tục 10 năm trở lên… tổ chức đảng được xếp loại "hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ" là rất khó đạt được, trong khi năm 2025 có nhiều sự kiện lớn, quan trọng của đất nước, dân tộc, kỷ niệm năm tròn, chẵn của hầu hết các bộ, ngành và nhiều địa phương, việc kịp thời ghi nhận, tôn vinh, khen thưởng tập thể có thành tích, công lao, đóng góp qua các thời kỳ có ý nghĩa chính trị hết sức quan trọng.

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinhcho biết: Về nội dung dự thảo Nghị quyết, Thường trực Ủy ban cho rằng việc giải thích như dự thảo Nghị quyết sẽ không giải quyết được mục tiêu, yêu cầu mà Tờ trình của Chính phủ đề ra, vì các lý do sau:

Thứ nhất, về thẩm quyền, tiêu chí đánh giá tổ chức Đảng thuộc thẩm quyền của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị (phân cấp cho Ban Tổ chức Trung ương hướng dẫn, giải thích). Nếu ban hành nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải thích tiêu chí đánh giá tổ chức đảng là không có cơ sở, không đúng thẩm quyền, chức năng, nhiệm vụ theo quy định của Đảng. Thường trực Ủy ban nhận thấy, nội dung này cần phải xin ý kiến về chủ trương của cấp có thẩm quyền.

Thứ hai, dự thảo Nghị quyết đề xuất giải thích cụ thể số năm "tổ chức đảng, đoàn thể trong sạch, vững mạnh". Tuy nhiên, qua đối chiếu với 26 điểm, khoản trong Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 có quy định về tiêu chuẩn "tổ chức đảng, đoàn thể trong sạch, vững mạnh"đều không cóquy định thêm về điều kiện kèm theo (cụ thể như: thời gian, năm tổ chức đảng, đoàn thể được đánh giá trong sạch, vững mạnh).

Việc đề xuất dùng "kết quả xếp loại tổ chức đảng, đoàn thể "hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ" của năm cuối trong các năm tính thành tích của tập thể để đề nghị khen thưởng…" như Tờ trình Chính phủ và dự thảo Nghị quyết là mở rộng hơn so với quy định của Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022, không bảo đảm nguyên tắc giải thích luật là không được sửa đổi, bổ sung đặt ra quy định mới . Hơn nữa, việc sử dụng tiêu chuẩn "hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ" không thể hiểu là cách giải thích cho tiêu chí "trong sạch, vững mạnh".

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh phát biểu

Qua tổng hợp ý kiến, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinhcho biết: "Cần cân nhắc việc ban hành Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải thích quy định về tiêu chuẩn "tổ chức đảng, đoàn thể trong sạch, vững mạnh" trong Luật Thi đua, khen thưởng".

Việc đánh giá, xếp loại chất lượng hàng năm đối với tập thể trong hệ thống chính trị được thực hiện theo Điều lệ Đảng và quy định, hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền của Đảng. Nội dung của dự thảo Nghị quyết chưa thống nhất với Luật Thi đua, khen thưởng và chưa phù hợp với với nguyên tắc giải thích Hiến pháp, luật, pháp lệnh theo quy định Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Trường hợp cần giải thích về tiêu chuẩn này thì cơ quan trình có thể đề nghị Ban Tổ chức Trung ương hướng dẫn, giải thích theo thẩm quyền.

Sau khi trao đổi, thảo luận kỹ lưỡng, Thường trực Ủy ban thống nhất báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội: Nội dung đề nghị giải thích về "tổ chức đảng, đoàn thể trong sạch, vững mạnh"không phải do vướng mắc từ quy định của Luật Thi đua, khen thưởng; đề nghị Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ báo cáo cấp có thẩm quyền về vấn đề này để có chủ trương thực hiện. Đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát, trình Quốc hội xem xét, bổ sung, sửa đổi Luật ở thời điểm phù hợp.

PVH