Thất thoát 40 nghìn tỷ nợ thuế có thu hồi được không?

Trưởng ban Dân nguyện Nguyễn Thanh Hải. Ảnh Như Ý

Sáng 17/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về xử lý tiền thuế nợ đối với người nộp thuế không còn khả năng nộp ngân sách nhà nước.

Theo Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng, tình hình nợ đọng thuế còn cao, với tổng số tiền thuế nợ tính đến ngày 31/12/2018 là 81.618 tỷ đồng, tăng 4% so với cùng thời điểm năm ngoài. Trong đó tiền thuế nợ không có khả năng thu ngân sách là 41.387 tỷ đồng, chiếm 50,7% tổng số tiền thuế nợ.

Với những con số trên, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đặt câu hỏi: Biện pháp để đốc thu tới đây là gì, 40 nghìn tỷ đồng kia có thu được không? Trong các đối tượng được nêu ra, như người đã chết, mất hành vi dân sự, ông Thanh cảnh báo về những đối tượng “không đứng đắn” lợi dụng kẽ hở để trốn thuế.

Ví dụ, họ đã nộp đơn xin phá sản nhưng chưa được phá sản, nhưng có trường hợp chỉ cần nộp đơn là được xóa nợ rồi. Vậy việc này sẽ được xử lý như thế nào? Hay trường hợp bỏ địa điểm kinh doanh sang địa điểm khác, rồi có trường hợp tinh vi hơn như mượn danh, núp bóng người khác để thành lập doanh nghiệp thì sẽ thế nào? Ông Thanh đề nghị làm rõ cơ chế, chính sách để xóa nợ thuế.

Thống nhất với việc ban hành nghị quyết, song Trưởng ban Dân nguyện Nguyễn Thanh Hải còn băn khoăn trong việc số lượng tiền nợ đọng thuế tăng.

Phân tích dưới góc độ xã hội, qua phản ánh của cử tri, bà Hải đặt vấn đề: Việc xóa nợ đọng thuế đối với đối tượng nào, mức độ xóa tới đâu, trách nhiệm của người nộp thuế, đặc biệt là trách nhiệm của người thu thuế như thế nào? Đã xử lý được cán bộ nào, cơ quan nào, về trách nhiệm đôn đốc thuế này chưa?

Báo cáo thẩm tra có nêu trường hợp xóa nợ quá 10 năm, cơ quan phải áp dụng các biện pháp cưỡng chế bắt buộc phải thực hiện đầy đủ, tuần tự 7 biện pháp cưỡng chế. Nhưng theo bà Hải, trên thực tế, nhiều người nộp thuế nợ đọng thuế chưa thực hiện đầy đủ những biện pháp này.

Theo Trưởng ban Dân nguyện, hiện nay có những con số mà cử tri cung cấp, ví dụ trong kỳ thi cán bộ ngành thuế năm 2012, có 40 nghìn hồ sơ đăng ký, còn năm 2014 có 30 nghìn hồ sơ đăng ký, tạo nên một hiện tượng trong xã hội. Như việc đăng ký vào Chi cục Thuế của Hà Nội, có 340 chỉ tiêu nhưng có tới 8.000 hồ sơ, với tỉ lệ chọi là 1/23,5 người.

“Có thể nói là ngành cao nhất. Cử tri đặt vấn đề, tại sao và ngành thuế có những ưu đãi gì, cán bộ thuế có những quyền lực gì?...”, bà Hải nêu.

Theo tính toán của bà Hải, với số tiền 1 tỷ đồng thôi, chúng ta đã có thể làm được 20 căn nhà tình nghĩa rồi. Như vậy, số tiền nợ thuế lên tới 40 nghìn tỷ đồng, tương đương với khoảng 800 nghìn căn nhà tình nghĩa. Trưởng ban Dân nguyện đề nghị phải quan tâm, đề cập đến trách nhiệm người thu thuế trong nghị quyết, đồng thời rà soát quy định chặt chẽ, tránh bị lạm dụng.

Luân Dũng