Thầy giáo quân hàm xanh và hành trình hơn một thập kỷ gieo chữ nơi rẻo cao

Thầy giáo Hơ Văn Di tận tình hướng dẫn bà con tập đọc.

Người thầy của bản

Đêm buông xuống rất nhanh ở những bản làng vùng biên, lớp học đặc biệt được tổ chức ở nhà văn hóa bản lại sáng đèn. Người đứng lớp không phải là giáo viên chuyên nghiệp mà là người lính biên phòng - thầy giáo mang quân hàm xanh đã bền bỉ suốt 16 năm qua để đưa con chữ đến với đồng bào Mông vùng sâu vùng xa.

Thầy giáo đặc biệt ấy chính là thiếu tá Hơ Văn Di, cán bộ Đội Vận động quần chúng, Đồn Biên phòng Trung Lý (Bộ đội Biên phòng Thanh Hóa), không chỉ hoàn thành nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới mà còn lặng lẽ mang ánh sáng tri thức đến từng nếp nhà nơi vùng sâu, vùng xa.

16 năm đứng lớp, thầy Di giúp hàng trăm bà con đồng bào biết chữ.

Hơn một thập kỷ gieo chữ, anh có hàng trăm học trò. Họ không phân biệt tuổi tác, có cụ già tóc bạc, có phụ nữ trẻ bế theo con lên lớp, có thanh niên mới lập gia đình. Điểm chung của họ là khát khao biết đọc, biết viết để không mù chữ giữa núi rừng.

Sinh ra trong một gia đình người Mông tại bản Cơm, xã Pù Nhi, anh sớm thấu hiểu những thiếu thốn, thiệt thòi của đồng bào mình. Khi trở thành chiến sĩ biên phòng, nỗi trăn trở ấy càng day dứt hơn khi anh chứng kiến nhiều người dân chưa biết đọc, biết viết, thiếu hiểu biết pháp luật, dễ bị kẻ xấu lợi dụng.

Năm 2009, thực hiện sự phân công của đơn vị và với sự phối hợp của chính quyền địa phương, thiếu tá Di bắt đầu mở những lớp xóa mù chữ đầu tiên cho bà con.

Dưới ánh đèn dầu leo lét trong những ngôi nhà gỗ giữa núi rừng, người thầy mang quân hàm xanh kiên nhẫn nắn từng nét chữ, dạy bà con ghép vần, tập viết tên mình – để từ đó không còn phải điểm chỉ mỗi khi ký giấy tờ.

Đến nay, thiếu tá Hơ Văn Di đã trực tiếp tổ chức và giảng dạy nhiều lớp xóa mù chữ, thu hút hàng trăm học viên tại các bản Tà Cóm, Táo, Cánh Cộng (xã Trung Lý).

Những buổi học thường diễn ra vào ban đêm, sau khi bà con đã kết thúc một ngày dài trên nương rẫy, nhưng chưa bao giờ vắng tiếng đánh vần, tiếng giảng bài ấm áp giữa núi rừng.

Từ những người không biết mặt chữ, qua lớp học của thầy Di, bà con đã biết đọc thông báo của thôn bản, hiểu giấy tờ vay vốn, tự ký tên khi làm thủ tục hành chính. Nhiều người còn có thể làm những phép tính đơn giản.

Không dừng lại ở việc dạy chữ, thiếu tá Di còn lồng ghép tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; vận động bà con xóa bỏ hủ tục, xây dựng nếp sống văn hóa mới, hướng dẫn phát triển kinh tế, giữ gìn an ninh trật tự bản làng.

Bà con biết chữ, việc tuyên truyền pháp luật cũng dễ dàng hơn. Anh chia sẻ giản dị: “Khi bà con biết chữ, hiểu luật thì cuộc sống sẽ tốt hơn, bản làng cũng bình yên hơn”.

Riêng trong năm 2025, thiếu tá Di trực tiếp giảng dạy 2 lớp xóa mù chữ tại bản Cá Giáng và Cánh Cộng với 88 học viên; đồng thời tham gia hàng chục buổi tuyên truyền pháp luật, xây dựng nông thôn mới, củng cố thế trận biên phòng toàn dân.

Gieo con chữ, dựng “cột mốc” tri thức

Thiếu tá Nguyễn Văn Thiện, Bí thư Đảng ủy, Chính trị viên Đồn Biên phòng Trung Lý chia sẻ, thiếu tá Hơ Văn Di là cán bộ mẫu mực, gắn bó mật thiết với Nhân dân, nói dân nghe, làm dân tin. Nhiều mô hình, phong trào hiệu quả trên địa bàn đều có dấu ấn rõ nét của đồng chí. Từ sự tham mưu của Đội Vận động quần chúng, trong đó có thiếu tá Di, hàng trăm hộ dân trên địa bàn đã thực hiện nếp sống văn hóa mới, tích cực tham gia chương trình “Bản sáng vùng biên”.

Theo thầy Di, bà con biết chữ là nền tảng để giữ chắc biên giới.

Những buổi tuyên truyền của anh luôn đông người nghe, bởi bà con tin và quý “thầy Di của bản mình”. Không chỉ là người thầy, thiếu tá Hơ Văn Di còn là chỗ dựa tin cậy của người dân trong phát triển sản xuất, chuyển đổi cây trồng, vật nuôi, vượt qua khó khăn, hoạn nạn.

Với bà con vùng biên, anh vừa là người con của bản, vừa là người lính giữ biên cương bằng cả tri thức và tấm lòng. Trong bộ quân phục màu xanh, anh cười hiền khi nói về niềm hạnh phúc lớn nhất của mình: “Tôi vui nhất khi thấy bà con đọc được văn bản, hiểu luật, không còn bị lừa, không còn vi phạm pháp luật. Bà con biết chữ, biết luật – đó chính là nền biên giới vững chắc nhất”.

Giữa nơi biên cương Tổ quốc, khi “bóng tối” của lạc hậu, thiếu hiểu biết đang dần lùi xa, hình ảnh người lính mang quân hàm xanh vẫn lặng lẽ đồng hành cùng từng bản làng. Anh góp phần làm cho mỗi con chữ sáng lên, mỗi đường biên thêm vững vàng – bằng niềm tin, tri thức và tình người.

Bình Minh