The Base - nhóm cực hữu tham gia ám sát đại tá tình báo Ukraine

Vào trung tuần tháng 7/2025, một kẻ tấn công đeo mặt nạ đã bắn chết Đại tá Ivan Voronych, sĩ quan tình báo thuộc Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) khi ông đang đi bộ qua bãi đậu xe ở Kiev giữa ban ngày. Đoạn phim gây sốc về vụ ám sát đã được lan truyền trên các phương tiện truyền thông Ukraine và gây chấn động trong cộng đồng người dân thủ đô Kiev. Ngay sau khi vụ việc xảy ra, SBU đã ráo riết săn lùng hung thủ gây án.

Nhóm The Base mở rộng hoạt động từ Mỹ sang châu Âu, với biểu tượng tân phát xít.

Hai ngày sau, SBU thông báo đã tiêu diệt hai nghi phạm mà họ cho là đã được chỉ thị và cung cấp súng để ám sát Đại tá Voronych. Trong một tuyên bố trên ứng dụng nhắn tin Telegram hôm 13/7, SBU cho biết: "Sáng nay, một chiến dịch đặc biệt đã được tiến hành, trong đó các thành viên của nhóm sát thủ đã cố gắng chống cự, nhưng đã bị tiêu diệt". Các kênh truyền thông ở Ukraine đưa tin những kẻ ám sát là công dân nước ngoài có liên hệ với các nhóm tội phạm.

Các phương tiện truyền thông Ukraine đưa tin Đại tá Voronych có liên quan đến các hoạt động bí mật tại các vùng lãnh thổ Ukraine do Nga kiểm soát và được cho là đã giúp tổ chức cuộc tấn công bất ngờ của Ukraine vào khu vực Kursk của Nga vào năm ngoái.

Gần một tuần sau vụ ám sát, nhóm cực hữu The Base - có tổng hành dinh tại Mỹ - đã lên tiếng xác nhận sự dính líu của mình trong vụ ám sát. Trong một bài đăng trên Telegram, The Base viết: "Vụ bắn chết đại tá SBU không phải là kết thúc, mà chỉ là sự khởi đầu", một tuyên bố được đăng trên kênh Telegram dường như có liên hệ với nhóm người Ukraine được cho là của The Base. "Chúng tôi sẽ tiếp tục đấu tranh cho đến khi công lý được thực thi".

Bài đăng được dịch từ tiếng Ukraine cho biết thêm rằng các thành viên của nhóm "tự hào về những người cộng sự" đã thực hiện vụ ám sát và nói rằng họ không quan tâm nếu những người phản đối coi họ là "những kẻ khủng bố và cực đoan". Trong một tin nhắn khác, tài khoản này cũng đe dọa các nhân vật công chúng khác của Ukraine và đe dọa: "Cuộc săn lùng vẫn tiếp tục!"

Các nguồn tin trong lĩnh vực chống khủng bố đã xem xét các bài đăng và cho biết chúng có vẻ đáng tin cậy và thể hiện sự leo thang từ The Base, nơi hiện đang ủng hộ các vụ giết người phản quốc bên trong Ukraine, tích cực chỉ đạo các vụ giết người này, hoặc cả hai.

Hình ảnh thủ lĩnh The Base Rinaldo Nazarro trên báo chí châu Âu.

The Base ra đời tại Mỹ và có mạng lưới chi nhánh ở nhiều nước trên thế giới. Ban đầu hình thành là một nhóm cực đoan trong nước, cho đến gần đây The Base chưa bao giờ công khai liên minh với các mục tiêu địa chính trị của bất kỳ chính phủ nào trên thế giới. Rinaldo Nazzaro, người sáng lập The Base là một người Mỹ, là cựu nhà thầu của Lầu Năm Góc trong lực lượng đặc nhiệm Mỹ, và bị cáo buộc là một điệp viên của Nga. Tuy nhiên, trong nhiều năm qua, Nazzaro đã phủ nhận bất kỳ mối liên hệ nào với tình báo Nga.

Thậm chí trong một lần xuất hiện trên truyền hình nhà nước Nga vào năm 2020, ông này còn nói rằng ông "chưa bao giờ có bất kỳ liên hệ nào với bất kỳ cơ quan an ninh nào của Nga". Nazzaro hiện đang sống ở St Petersburg với vợ và gia đình người Nga. Ông ta chưa bao giờ bị buộc tội công khai tại Mỹ, nhưng lại là đối tượng của cuộc điều tra của FBI và từng bị một quan chức chính phủ Mỹ gọi là "vấn đề" của Bộ Tư pháp.

Năm 2018, The Base đã trở thành đối tượng của một cuộc điều tra chống khủng bố không ngừng nghỉ của FBI, dẫn đến hàng chục vụ bắt giữ và bị các chính phủ trên khắp thế giới chỉ định là một tổ chức khủng bố. Gần đây, The Base đã tăng cường các nỗ lực tuyển dụng ở châu Âu, và với một số chi nhánh quốc gia mới trên khắp lục địa. Nhóm cũng đã mở rộng hoạt động tại Mỹ và rõ ràng đang xuất khẩu thương hiệu ra nước ngoài ngay khi chính quyền của ông Trump tiếp tục rút nguồn lực của FBI khỏi các cuộc điều tra khủng bố trong nước.

“The Base đã hoạt động rất tích cực tại Ukraine kể từ tháng 3 và đã thực hiện ít nhất 10 vụ tấn công đốt phá nhắm vào cơ sở hạ tầng và các tòa nhà trên khắp đất nước”, Steven Rai, một nhà phân tích tại Viện Đối thoại Chiến lược (ISD), cho biết. “Họ đã nhiều lần đe dọa thực hiện nhiều hành động khủng bố, bao gồm các hành vi phá hoại và ám sát các quan chức chính phủ Ukraine”. Ông Rai nói tiếp: “Mặc dù chúng tôi không thể xác nhận liệu The Base có thực sự chịu trách nhiệm cho vụ ám sát gần đây đối với đại tá tình báo SBU hay không, nhưng hành động này rất phù hợp với những gì họ đã đe dọa sẽ làm trong nhiều tháng và cho thấy mức độ nghiêm trọng của mối đe dọa mà họ gây ra”.

Vào tháng 4/2025, The Base bắt đầu tiến hành cái mà họ mô tả là một cuộc nổi dậy nhằm thiết lập một “nhà nước dân tộc da trắng” ở tỉnh Zakarpattia, phía tây Ukraine. Cho đến nay, các video về các vụ tấn công đốt phá nhằm vào những gì dường như là xe cảnh sát và xe quân sự, hộp điện và các mục tiêu khác đã được tải lên tài khoản Telegram của họ, cùng với hàng chục video được định vị địa lý khác bên trong Ukraine.

Hiện trường vụ ám sát đại tá tình báo SBU Ivan Voronych.

Trong nhiều tháng, The Base đã cung cấp tiền cho những người ủng hộ hoặc những người tình nguyện tham gia các vụ ám sát có chủ đích và tấn công vào cơ sở hạ tầng quan trọng của Ukraine. Chính quyền Ukraine cũng đã cảnh báo trong những tuần gần đây về các hoạt động tấn công, phá hoại của The Base, bí mật trả tiền cho công dân Ukraine để thực hiện các hành vi phá hoại bên trong đất nước họ.

Tháng 4/2025, The Base phát đi lời kêu gọi ám sát có chủ đích và tấn công vào cơ sở hạ tầng quan trọng của Ukraine nhằm gây bất ổn cho đất nước này trong bối cảnh nước này đang đàm phán ngừng bắn với Điện Kremlin. Đây là lần đầu tiên The Base công khai hoạt động nhắm vào các mục tiêu địa chính trị, một sự thay đổi đột ngột.

Trong các bài đăng trên Telegram, The Base cho biết nhóm cung cấp tiền mặt cho các đặc vụ tình nguyện và tân binh để thực hiện các cuộc tấn công vào “các nhà máy điện, xe quân sự và cảnh sát, nhân viên quân sự và cảnh sát, các tòa nhà chính phủ, các chính trị gia [Ukraine]”, đặc biệt là ở Kiev và các thành phố khác ở Ukraine. The Base trước đó đã chứng minh rằng họ có thể nhận được tài trợ từ các vectơ tiền điện tử và được cho là từ chính nguồn tiền bí mật của Nazzaro. “Những tàn dư của chính quyền Ukraine hiểu được điểm yếu của họ, chúng tôi cũng hiểu điều đó”, The Base nói.

Kế hoạch tấn công các mục tiêu ở Ukraine đã được công bố trực tuyến vào tháng 4/2025 và nhằm hỗ trợ một nỗ lực rộng lớn hơn nhằm tạo ra một vùng đất riêng biệt cho những người theo chủ nghĩa dân tộc da trắng ở khu vực Zakarpattia của Ukraine, nơi mà The Base mô tả là có "địa hình đồi núi hiểm trở". Được tải lên cùng với một số bài đăng là khoảng 50 video, bắt đầu từ cuối tháng 3, được quay bằng ứng dụng gắn thẻ địa lý tự động. Chúng thường cho thấy các thành viên được cho là đang chụp ảnh các biểu tượng được phun sơn của chi nhánh The Base Ukraine trên các bức tường cao ốc ở các khu vực đô thị, đầu tiên là ở Kiev và thành phố cảng Odessa trên Biển Đen.

Một loạt video gần đây cho thấy 8 video từ thành phố Mykolaiv ở phía nam và 10 video cho thấy các địa điểm ở Kharkiv, một thành phố gần tiền tuyến và là nơi tình báo Ukraine đặc biệt theo dõi chặt chẽ các hoạt động của người Nga. "Có thể có phần thưởng tài chính cho hành động thành công", chú thích kèm theo bài đăng ở Kharkiv viết. Bài đăng mới nhất từ nhóm Ukraine của The Base kêu gọi quyên góp vào một ví Monero ẩn danh.

Tham vọng của The Base tại Ukraine là làm suy yếu chính phủ của Tổng thống Volodymyr Zelenskyy. Ukraine từ lâu đã được Moscow xem như một pháo đài của phe cực hữu, sử dụng lực lượng dân quân tân Quốc xã cùng với quân đội và liên minh với các phần tử phát xít châu Âu.

Hiện tại, mức độ hiện diện thực sự của The Base tại Ukraine vẫn chưa rõ ràng. Năm 2019, cơ quan an ninh Ukraine đã trục xuất một thành viên của The Base vì các hoạt động tân Quốc xã và cố gắng gia nhập quân đội Ukraine. Mặc dù đã cố gắng và thất bại, nhưng hiếm khi các nhóm cực hữu ở Mỹ có thể đưa bất kỳ ảnh hưởng thực sự nào vào Ukraine.

Đây không phải là lần đầu tiên The Base, vốn đã có những bước tiến gần đây trong việc tái thiết số lượng thành viên tại Mỹ, bắt đầu xuất hiện ở châu Âu. Năm ngoái, các thành viên đã bị bắt giữ tại Bỉ, Hà Lan và Italy, nơi chính quyền đã trấn áp một nhóm của The Base mà họ cho là có liên hệ với một mạng lưới khủng bố cực hữu tuyển dụng qua Telegram. "Mặc dù những người theo chủ nghĩa tân phát xít thường phóng đại phạm vi hoạt động của mình, nhưng không thể phủ nhận sự trỗi dậy trở lại của The Base", ông Rai, nhà phân tích tại ISD cho biết.

Nhà phân tích Rai chỉ ra rằng The Base "không hề nói suông" và kể từ năm 2023, nhóm này đã xuất hiện ở gần 10 quốc gia, bao gồm cả vào tháng 2 khi cảnh sát chống khủng bố Anh bắt giữ một cậu bé 15 tuổi vì âm mưu tấn công các giáo đường Do Thái. Chuyên gia Rai nói: "Các hoạt động của The Base ở Ukraine cần được xem xét nghiêm túc, vì họ đã nhiều lần chứng tỏ khả năng thu hút tân binh, những người sau đó tiến hành lên kế hoạch cho các hành động bạo lực thảm khốc".

An Châu (Tổng hợp)