THẾ GIỚI 24H: Căng thẳng tại biên giới với Campuchia, Thái Lan triệu tập họp khẩn Hội đồng An ninh quốc gia

Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Quốc phòng Thái Lan Phumtham Wechayachai trả lời báo giới sáng 5/6/2025. Ảnh: The Nation.

Ông Phumtham cũng tái khẳng định lập trường của Chính phủ Thái Lan, nhấn mạnh chính phủ và quân đội đã chuẩn bị sẵn sàng các biện pháp để bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, tuyên bố Thái Lan sẽ không thỏa hiệp về vấn đề này. Trả lời báo giới vào sáng 5/6, Phó Thủ tướng Phumtham đã đề cập đến tình hình tại trạm kiểm soát biên giới Chong Bok ở tỉnh Ubon Ratchathani, nơi tình hình tranh chấp lãnh thổ với Campuchia đang gia tăng căng thẳng. Phó Thủ tướng Thái Lan làm rõ rằng các báo cáo liên quan vụ xâm phạm 200 mét vào vùng đất của Thái Lan là không chính xác, khẳng định đây là vùng đất không người, chưa phân định rõ ràng ranh giới lãnh thổ giữa hai bên.

Israel không kích vùng ngoại ô Thủ đô Beirut của Lebanon. Quân đội Israel tối qua (5/6) đã tiến hành không kích vào một số địa điểm ở vùng ngoại ô phía Nam thủ đô Beirut của Lebanon. Các địa điểm này bị nghi ngờ là nơi Hezbollah sử dụng để sản xuất máy bay không người lái. Đây là lần thứ tư Israel thực hiện các cuộc không kích tại khu vực này kể từ khi thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hezbollah có hiệu lực vào tháng 11/2024.

Mỹ áp đặt lệnh trừng phạt chưa từng có với 4 thẩm phán Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC). Theo tuyên bố được Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đưa ra hôm 5/6 (giờ địa phương), lệnh trừng phạt mới của Mỹ được áp dụng với 4 thẩm phán ICC gồm Solomy Balungi Bossa (Uganda), Luz del Carmen Ibanez Carranza (Peru), Reine Adelaide Sophie Alapini Gansou (Benin) và Beti Hohler (Slovenia). "Với tư cách là thẩm phán của ICC, 4 cá nhân này đã tích cực tham gia vào các hành động phi pháp và vô căn cứ của ICC nhằm vào Mỹ hoặc đồng minh thân cận của chúng tôi, Israel. ICC bị chính trị hóa và tuyên bố sai sự thật rằng họ có toàn quyền điều tra, buộc tội và truy tố công dân Mỹ và các đồng minh", ông Rubio cho biết. Theo tuyên bố, 4 thẩm phán đang bị trừng phạt theo lệnh hành pháp 14203 - một biện pháp hạn chế quyền tiếp cận của họ vào hệ thống tài chính Mỹ và làm phức tạp các giao dịch quốc tế.

Chính quyền Mỹ tiếp tục đề xuất cắt giảm ngân sách liên bang. Theo đề xuất ngân sách liên bang cho năm tài chính 2026 trình Quốc hội, chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump dự định cắt giảm tài trợ cho các chương trình viện trợ vắc xin trên toàn cầu. Chính quyền Mỹ đề xuất xóa bỏ bộ phận y tế toàn cầu của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), trong đó cắt giảm 180 triệu USD cho chương trình xóa sổ bệnh bại liệt và 50 triệu USD cho chương trình phòng chống bệnh sởi cùng các bệnh có thể ngăn ngừa bằng vaccine khác.

Mỹ cấm và hạn chế công dân nhiều quốc gia nhập cảnh. Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa ký sắc lệnh cấm và hạn chế nhập cảnh đối với công dân nhiều quốc gia. Sắc lệnh này có hiệu lực từ ngày 9/6. Theo đó, các quốc gia có công dân bị cấm nhập cảnh bao gồm: Afghanistan, Myanmar, Chad, Cộng hòa Congo, Guinea Xích Đạo, Eritrea, Haiti, Iran, Libya, Somalia, Sudan và Yemen. Các quốc gia có công dân bị hạn chế nhập cảnh bao gồm: Burundi, Cuba, Lào, Sierra Leone, Togo, Turkmenistan và Venezuela. Lý do được ông Trump đưa ra cho lệnh cấm lần này là nhằm bảo vệ nước Mỹ khỏi những sự việc tương tự cuộc tấn công bằng bom xăng ở TP. Boulder (bang Colorado) ngày 1/6, nhằm vào những người tham gia cuộc tuần hành ủng hộ các con tin Israel đang bị Hamas giam giữ ở Dải Gaza. Giới chức Mỹ cho hay, nghi phạm vụ tấn công này đã nhập cảnh bất hợp pháp vào Mỹ.

Ông Trump tiết lộ nội dung cuộc gọi hơn 1 giờ với ông Tập. Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết cuộc điện đàm với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào ngày 5/6 đã kết thúc “rất tích cực”. Ông Trump thông báo rằng hai nước sẽ nối lại các cuộc đàm phán thương mại nhằm phá vỡ thế bế tắc liên quan đến thuế quan và nguồn cung khoáng sản đất hiếm toàn cầu. Ông Trump viết trên nền tảng mạng xã hội của mình: “Đội ngũ của hai bên sẽ sớm gặp nhau tại một địa điểm sẽ được thống nhất sau".

Anh cam kết viện trợ thêm 100.000 máy bay không người lái cho Ukraine. Chính phủ Anh vừa thông báo sẽ viện trợ thêm 100.000 máy bay không người lái (UAV) cho Ukraine trước tháng 4/2026, nâng tổng số UAV mà London cam kết hỗ trợ lên 110.000 chiếc. Đây là một phần trong gói viện trợ quân sự trị giá 350 triệu bảng Anh (khoảng 470 triệu USD), được công bố trong khuôn khổ Đánh giá Chiến lược Quốc phòng mới của Anh.

Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương bắt đầu cuộc tập trận hải quân quy mô lớn trên biển Baltic. Ngày 5/6, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đã triển khai cuộc tập trận hải quân mang tên "Chiến dịch Baltic" (BALTOPS) trên biển Baltic. Cuộc tập trận năm nay bắt đầu từ thành phố cảng Rostock, miền Bắc nước Đức, với sự tham gia của khoảng 50 tàu chiến, 25 máy bay và 9.000 binh sĩ đến từ 17 quốc gia thành viên NATO. Hoạt động này sẽ kéo dài đến ngày 20/6.

Thanh Huyền