Thế giới lên tiếng trước vụ đảo chính tại Burkina Faso
Chưa đầy một năm, Burkina Faso xảy ra 2 vụ đảo chính quân sự, với lý do chính quyền quân sự không có khả năng đối phó với hoạt động nổi dậy vũ trang ngày càng tồi tệ hơn ở nước này.
Tham mưu trưởng quân đội quốc gia Burkina Faso thừa nhận đang có một cuộc khủng hoảng nội bộ trong các lực lượng vũ trang quốc gia; đồng thời kêu gọi các phe phái trong Lực lượng vũ trang chấm dứt các hành động thù địch và tiếp tục đàm phán. Thế giới đã lên tiếng quan ngại về tình hình tại quốc gia Tây Phi này.
Đại úy Ibrahim Traore thông báo về cuộc đảo chính trên truyền hình ngày 30/9. Ảnh chụp màn hình Ghana web
Tiếng súng đã vang lên trên khắp thủ đô Burkina Faso trong ngày hôm qua. Lực lượng đảo chính do Đại úy Ibrahim Traore chỉ đạo đã nắm chính quyền; ra lệnh đóng cửa biên giới trên bộ và trên không từ nửa đêm 30/9, đình chỉ Hiến pháp, giải tán chính quyền quân sự và áp lệnh giới nghiêm ban đêm.
Hiện nơi ở của Tổng thống bị lật đổ Paul-Henri Damiba vẫn chưa rõ. Tuy nhiên, sáng sớm nay (2/10), Đại sứ quán Pháp bị người dân quá khích đốt cháy, do những đồn đoán Pháp đang hỗ trợ Tổng thống bị lật đổ Paul-Henri Damiba ẩn trốn và chuẩn bị cho một cuộc phản công.
Một người dân cho biết: "Ông Damiba đã thất bại. Ông ấy từng đưa ra nhiều lời hứa, cam kết khi tiến hành cuộc đảo chính trước đó. Nhưng hôm nay, người Burkina Faso đã thất vọng. Chúng tôi yêu cầu ông ấy từ chức. Trên truyền hình, quân đội đã có tuyên bố. Ông ấy phải tuân theo và rời khỏi đất nước. Chúng tôi yêu cầu điều này bởi có thông tin cho rằng ông ấy đang hợp tác với Pháp".
Tuy nhiên, Đại sứ quán Pháp phủ nhận bất kỳ sự can dự nào của quân đội Pháp trong các sự kiện gần đây ở Burkina Faso, đồng thời cho biết lực lượng Pháp không bảo vệ bất kỳ chính quyền nào ở quốc gia châu Phi này. Pháp cũng bác “tin đồn” rằng các nhà chức trách Burkina Faso đã được tiếp đón hoặc đang được quân đội Pháp bảo vệ. Về việc Đại sứ quán bị đốt, chính phủ Pháp lên án “hành vi bạo lực” nhằm vào cơ quan đại diện ngoại giao nước này.
Trước tình hình bất ổn tại Burkina Faso, Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres cho biết, ông lên án mạnh mẽ bất kỳ nỗ lực nào chiếm quyền bằng vũ lực, đồng thời kêu gọi tất cả các bên kiềm chế bạo lực và tìm kiếm đối thoại. Người đứng đầu Liên Hợp Quốc khẳng định, Burkina Faso cần hòa bình, ổn định, thống nhất để chống các nhóm khủng bố và mạng lưới tội phạm hoạt động ở nhiều khu vực của đất nước".
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cũng lên tiếng quan ngại sâu sắc về những gì đang xảy ra tại Burkina Faso, cảnh báo tình hình hiện nay có thể đe dọa lộ trình quay trở lại chính quyền dân sự tại quốc gia Tây Phi này. Mỹ kêu gọi những người có trách nhiệm làm dịu tình hình căng thẳng, ngăn chặn hành động gây tổn hại cho người dân và binh sĩ, đồng thời khôi phục trật tự hiến pháp.
Chủ tịch Ủy ban Liên minh châu Phi (AU) Moussa Faki Mahamat đã lên án sự thay đổi chính quyền một cách “vi hiến” ở Burkina Faso. Liên minh châu Phi kêu gọi quân đội Burkina Faso chấm dứt ngay lập tức bất kỳ hành động bạo lực hoặc đe dọa nào đối với dân thường, các quyền tự do dân sự và nhân quyền. Ngoài ra, AU kêu gọi khôi phục trật tự Hiến pháp muộn nhất là trước tháng 7 năm sau.
Liên minh châu Âu (EU) cũng chỉ trích cuộc đảo chính mới ở Burkina Faso, cho rằng nó gây nguy hiểm cho những nỗ lực, đặc biệt là của Cộng đồng kinh tế Tây Phi (ECOWAS), được thực hiện nhằm giám sát quá trình chuyển tiếp trong vài tháng qua.
Burkina Faso trở thành nơi diễn ra những cuộc tấn công do các nhóm thánh chiến liên kết với al-Qaeda và tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng thực hiện. Sau cuộc đảo chính hồi tháng 1, Trung tá Damiba lên nắm chính quyền chuyển tiếp ở Burkina Faso với cam kết sẽ ưu tiên đảm bảo an ninh; tuy nhiên, bạo lực có xu hướng gia tăng trở lại trong những tháng gần đây, đặc biệt ở khu vực phía Bắc đất nước./.
