Trong cuộc xung đột giữa Azerbaijan và Armenia tại khu vực tranh chấp Nagorno-Karabakh (Naka), việc sử dụng UAV đã làm thay đổi quan điểm của nhiều người về chiến tranh hiện đại. Trong giai đoạn đầu của cuộc xung đột, Armenia bị các loại UAV của Azerbaijan "đè đầu cưỡi cổ", khi phá hủy nhiều trận địa pháo binh, xe tăng và thậm chí là cả hệ thống phòng không S-300. Ảnh: Một trận địa pháo binh của Armenia bị UAV của Azerbaijan tiêu diệt - Nguồn: Sina
Tuy nhiên trong thời gian gần đây, theo tuyên bố chính thức của Bộ Quốc phòng Armenia, lực lượng của họ đã bắn hạ 9 UAV tấn công Azerbaijan chỉ trong vòng 48 giờ, điều mà họ không thể làm được trước đó. Thậm chí lực lượng Armenia ở Karabakh còn đưa ra xác chiếc UAV Bayraktar TB-2 mà họ thu giữa được. Ảnh: Một chiếc UAV TB-2 của Azerbaijan bị Armenia bắt "hạ cánh" - Nguồn: Sina
Việc phía Armenia liên tục "hạ sát" UAV của Azerbaijan, vốn trước đó đã từng "làm mưa, làm gió" trên chiến trường, khiến nhiều người đồn đoán Armenia đã có được "sát thủ máy bay không người lái"? Ảnh: Một chiếc UAV TB-2 của Azerbaijan bị bắn hạ - Nguồn: Sina
Theo tin từ tờ Global Times ngày 23/10, trước khi cuộc xung đột với Armenia nổ ra, Azerbaijan đã nhập khẩu nhiều UAV TB-2 từ Thổ Nhĩ Kỳ, và loại UAV này thường xuyên bị rơi gần đây. Quan sát những chiếc UAV TB-2 bị rơi, không thấy có dấu vết của lỗ đạn hoặc vụ nổ; thiệt hại duy nhất chỉ bị biến dạng, do UAV rơi trên mặt đất. Ảnh: UAV TB-2. Nguồn: Wikipedia.
Điều này khiến nhiều người ngoài cuộc suy đoán rằng, Armenia đã sử dụng một loại thiết bị gây nhiễu điện tử nào đó, một "kẻ hạ sát UAV" quy mô lớn. Theo đồn đoán, khả năng là UAV Azerbaijan bị hệ thống Krasukha-4 đang được Nga triển khai ở Armenia tấn công, nhưng thông tin này chưa được kiểm chứng. Ảnh: Một chiếc UAV của Azerbaijan bị bắn hạ - Nguồn: Sina
Một câu hỏi đặt ra là tại sao UAV TB-2 do Thổ Nhĩ Kỳ chế tạo lại rơi nhiều nhất và thường xuyên nhất? Giới quân sự suy đoán rằng, điều này có thể liên quan đến trình độ sản xuất công nghiệp ở Thổ Nhĩ Kỳ, do nội lực của nền công nghiệp quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ vẫn chưa đạt được bước nhảy vọt về chất. Ảnh: UAV TB-2. Nguồn: Wikipedia.
Những chiếc UAV TB-2 trên danh nghĩa được sản xuất tại Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng công nghệ quang điện, động cơ, hệ thống vũ khí đều mua của nước ngoài; mặc dù hệ thống vũ khí gần đây đã được chuyển giao cho Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng công nghệ quang điện tử vẫn dựa phụ thuộc vào công ty Beraketa của Canada; đầu dò hồng ngoại là của FLIR (Mỹ); động cơ là từ Rotax 912 của Áo. Ảnh: Tháp quang điện của UAV TB-2. Nguồn: Wikipedia.
Một số nhà phân tích chỉ ra rằng, những thành phần dễ bị tấn công nhất với chiếc UAV là đường truyền dữ liệu với trạm điều khiển mặt đất. Rất có khả năng, Armenia đã dùng thiết bị gây nhiễu điện tử, để khống chế các UAV TB-2, do vậy mới "không thấy dấu vết" của các loại đạn hoặc vụ nổ. Ảnh: UAV TB-2. Nguồn: Wikipedia.
Như vậy rất có khả năng chiếc UAV TB-2 của Thổ Nhĩ Kỳ có vấn đề; những thiết bị truyền dữ liệu đầu cuối, nếu xuất khẩu cho các tổ chức hoặc nước khác thì dễ bẻ khóa; do vậy UAV TB-2 sẽ không an toàn chút nào. Ảnh: UAV TB-2 bị bắn hạ tại chiến trường Syria - Nguồn: Wikipedia.
Cũng có nhà phân tích cho rằng, cách được giải mã có thể không nằm ở Belakta, vì UAV TB-2 của Thổ Nhĩ Kỳ đã xuất hiện trong cuộc chiến tại Libya và Syria. Sau khi bị bắn hạ, mảnh vỡ được thu gom; trong trường hợp này, việc thu thập và phân tích mảnh vỡ của UAV TB-2 là hợp lý, sau đó có thể phát triển thiết bị gây nhiễu mục tiêu. Ảnh: Hiện trường một chiếc TB-2 bị bắn rơi tại Libya - Nguồn: Topwar
Tất nhiên, dựa trên phản ứng ban đầu của Armenia đối với máy bay không người lái, có thể thấy rằng họ không có khả năng kỹ thuật như vậy. Và sự xuất hiện của thiết bị gây nhiễu này trên chiến trường Naga đồng nghĩa với việc một cường quốc đã "bí mật can thiệp" vào cuộc chiến. Ảnh: Hệ thống tác chiến điện tử Krasukha-4 của Quân đội Nga có thể "ép" nhiều loại UAV "hạ cánh" - Nguồn: The Defense Post.
Cần lưu ý rằng theo ý kiến của nhiều nhà phân tích, trong tình hình hiện tại của cuộc xung đột tại Naga, Azerbaijan đã bao vây hoàn toàn thành phố Stepanakert, thủ phủ của khu vực Naga. Nhưng hiện tại, UAV của Azerbaijan không còn quan trọng đối với tình hình, nhưng nó rất nghiêm trọng đối với Thổ Nhĩ Kỳ. Ảnh: Một chiếc TB-2 bị bắn rơi tại Libya - Nguồn: Topwar
Nếu nguyên nhân các "vụ tai nạn" của UAV TB-2 được phát hiện là có "bàn tay" can thiệp, thì tất cả số UAV TB-2 được biên chế trong quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và xuất khẩu ra nước ngoài sẽ trở thành một đống rác thải. Còn nếu thay đổi hệ thống điều khiển trên những chiếc UAV TB-2 hiện tại, chi phí rất đắt. Ảnh: UAV TB-2. Nguồn: Wikipedia.
Chiến sự giữa Armenia và Azerbaijan ở khu vực Naka hiện đang thu hút sự quan tâm lớn của cả thế giới, hiện vẫn chưa rõ thế lực nào đứng sau Armenia, nhưng cục diện chiến trường trong những ngày gần đây cho thấy, ưu thế chủ động, bất ngờ của Azerbaijan đang mất dần, trong đó có việc Armenia khống chế được phần nào tác hại của các loại UAV của phía Azerbaijan. Ảnh: UAV TB-2 bị bắn hạ trên chiên trường Syria - Nguồn: Topwar
Video UAV Azerbaijan phá hủy hệ thống phòng không Armenia - Nguồn: BQP Azerbaijan
Tiến Minh