Thêm bước tiến chống gian lận thuế

Từ ngày 1/7, số định danh cá nhân sẽ là mã số thuế. Ảnh: M.Hoa.

65 triệu người đã được chuẩn hóa MST

Từ ngày 1/7/2025, người Việt Nam sẽ sử dụng số định danh cá nhân theo quy định của Luật Căn cước công dân thay cho MST trong các giao dịch với cơ quan thuế. Không chỉ cá nhân mà cả hộ gia đình, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh cũng sẽ sử dụng số định danh của người đại diện để thực hiện nghĩa vụ thuế thay vì dùng MST như hiện nay.

Theo hướng dẫn của ngành thuế, trường hợp người nộp thuế chưa từng được cấp MST, nếu là hộ kinh doanh thuộc diện đăng ký thuế cùng với đăng ký kinh doanh, sẽ thực hiện thủ tục đăng ký tại cơ quan đăng ký kinh doanh theo quy định hiện hành. Trong khi đó, cá nhân và đại diện hộ gia đình không thuộc diện hộ kinh doanh sẽ phải làm thủ tục đăng ký thuế trước khi phát sinh nghĩa vụ nộp ngân sách nhà nước.

Khi đăng ký, người nộp thuế phải kê khai chính xác 3 thông tin cơ bản gồm họ và tên, ngày tháng năm sinh và số định danh cá nhân. Những thông tin này cần đảm bảo trùng khớp với dữ liệu trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư (CSDLQGDC). Kể từ thời điểm được cấp giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh hoặc được xác nhận khớp đúng thông tin, số định danh cá nhân sẽ chính thức được sử dụng như một MST.

Đối với những trường hợp đã được cấp MST trước ngày 1/7/2025, nếu thông tin đã khớp đúng với CSDLQGDC, cơ quan thuế sẽ chủ động chuyển đổi sang sử dụng số định danh cá nhân mà không phát sinh thêm thủ tục hành chính cho người dân. Từ ngày 1/7 trở đi, số định danh cá nhân sẽ thay thế hoàn toàn MST cũ.

Theo ông Mai Sơn - Phó Cục trưởng Cục Thuế (Bộ Tài chính), việc sử dụng số định danh cá nhân làm MST tạo thuận lợi hơn cho người nộp thuế. Người nộp thuế chỉ cần khai số định danh mà không cần ghi nhớ MST riêng khi kê khai, tra cứu, nộp thuế… Như vậy các giao dịch này sẽ nhanh chóng và thuận tiện hơn rất nhiều.

Còn đối với ngành thuế, đây là bước tiến quan trọng kết nối cơ sở dữ liệu quốc gia dân cư để giúp cơ quan thuế có giải pháp căn cơ thúc đẩy Chính phủ điện tử và chuyển đổi số trong ngành thuế.

Thông tin về tiến độ triển khai, ông Nguyễn Đức Huy - Phó trưởng ban Nghiệp vụ (Cục Thuế) cho biết, hiện hệ thống quản lý thuế của cơ quan thuế đang quản lý gần 81 triệu MST cá nhân.

Từ năm 2023, cơ quan thuế đã rà soát dữ liệu đối với người nộp thuế cá nhân, hộ và cá nhân kinh doanh. Đặc biệt, Cục Thuế phối hợp với Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06) thuộc Bộ Công an để rà soát và chuẩn hóa dữ liệu MST với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Trong số gần 81 triệu MST đó, khoảng 65 triệu MST đã được chuẩn hóa. Số còn lại khoảng 15 triệu MST chưa được xác thực do chưa có thông tin về căn cước công dân hoặc không khớp đúng với dữ liệu căn cước công dân.

Cơ quan thuế cũng đã phối hợp với C06 để từ thuế cơ sở và cơ quan công an cơ sở cùng các chính quyền địa phương đôn đốc, rà soát các trường hợp MST cá nhân này cập nhật kịp thời khi phát sinh nghĩa vụ về thuế.

Theo ông Huy, về cơ bản, những cá nhân có thu nhập thường xuyên và hộ kinh doanh thì MST đã được rà soát, chuẩn hóa khớp đúng với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, người nộp thuế sẽ không phải thực hiện thêm thủ tục hành chính gì. Còn những trường hợp có hơn một MST, ngành thuế kêu gọi người nộp thuế nên tự cập nhật trên môi trường mạng mà tôi nói có mấy cách ở trên.

Ngăn chặn tình trạng gian lận thuế

Không chỉ cá nhân, hộ kinh doanh mà ngay cả doanh nghiệp (DN) cũng sẽ được định danh và sử dụng mã định danh này thay cho MST. Việc tích hợp mã định danh làm MST sẽ giúp cơ quan thuế quản lý được dễ dàng, đảm bảo việc thu thuế được đầy đủ, chính xác, minh bạch, chống gian lận thuế.

Theo các chuyên gia, việc mỗi cá nhân hay hộ kinh doanh chỉ có một MST cũng sẽ giúp hạn chế tình trạng gian lận thuế. Bởi thời gian qua đã có tình trạng số căn cước công dân, chứng minh thư nhân dân của người dân bị lộ lọt ra ngoài sau đó bị người khác sử dụng để hợp thức hóa tiền công, tiền lương, để làm giảm số thuế phải nộp.

Hiện nay có khoảng 1,2 triệu tổ chức, DN được rà soát để định danh. Cơ quan công an sẽ cấp cho mỗi DN 1 mã định danh thay cho MST.

Theo ông Huy, điều này sẽ tránh trường hợp 1 tổ chức sẽ có nhiều mã khác nhau, ví dụ như mã giấy phép kinh doanh, MST, hay mã giấy phép không phải do cơ quan thuế cấp, mà cơ quan quản lý khác cấp với các ngành có tính chất đặc thù…

Mã định danh của DN cũng sẽ được gắn với căn cước công dân của người đại diện theo pháp luật của DN. Điều này giúp dễ dàng quản lý được tình trạng 1 cá nhân thành lập DN, nhưng sau đó DN không hoạt động, mất tích, nợ thuế, song người đó lại vẫn dễ dàng đi thành lập 1 DN mới...

T.Hằng