Thêm nhiều cách chẩn đoán nhanh bệnh lao

Ngày 5-10, tại hội thảo về phương pháp chẩn đoán mới trong điều trị, thanh toán bệnh lao, PGS-TS Nguyễn Bình Hòa, Phó Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, cho biết khả năng tiếp cận chẩn đoán vẫn là một rào cản đáng kể đối với việc chăm sóc và điều trị lao.

Điều bệnh bệnh nhân lao tại Bệnh viện Phổi Trung ương. Ảnh: H.Hương

Các phương pháp chẩn đoán lao hiện nay bộc lộ nhiều mặt hạn chế về thời gian, độ nhạy, chi phí và loại mẫu bệnh phẩm. Hầu hết các chẩn đoán lao vẫn hạn chế khi áp dụng cho bệnh nhân mắc lao ngoài phổi, lao phổi ít vi khuẩn, hay bệnh nhân HIV...

Do đó, việc nghiên cứu, phát triển xét nghiệm mới để chẩn đoán bệnh lao sử dụng bệnh phẩm không phải lấy mẫu đờm cho các nhóm đối tượng trên rất cần thiết.

Theo PGS Nguyễn Bình Hòa, phát hiện bệnh lao dựa trên lấy mẫu đờm khiến cho việc chẩn đoán kéo dài vài ngày thậm chí vài tuần dẫn tới người bệnh không được xét nghiệm, chẩn đoán lao kịp thời, làm gia tăng số ca tử vong do bệnh lao.

Chia sẻ kết quả nghiên cứu về một số mẫu bệnh phẩm mới trong chẩn đoán lao tại cơ sở y tế, TS Hoàng Thị Mỹ Hạnh, Viện Chiến lược chính sách y tế (Bộ Y tế), cho biết hai phương pháp sàng lọc bệnh lao mới là: phết lưỡi và sử dụng nước tiểu để tìm vi khuẩn lao đang được thí điểm tại một số cơ sở y tế thuộc 4 tỉnh, thành phố có số ca mắc lao mới và tái phát hàng đầu là TP Hà Nội, TP HCM, Đà Nẵng và An Giang.

Việt Nam hiện vẫn là nước có gánh nặng bệnh lao cao

Theo TS Hạnh, các phương pháp này có nhiều ưu điểm so với phương pháp truyền thống đó là quy trình lấy mẫu nhanh, nguy cơ lây nhiễm thấp, tăng tiếp cận với xét nghiệm lao, phù hợp với chiến dịch sàng lọc cộng đồng quy mô lớn... Ngoài ra, phương pháp này cũng phù hợp với những bệnh nhân ốm nặng; những người không thể khạc đờm như người già và nhóm dễ bị bỏ sót là trẻ em; bệnh nhân HIV... Hiện các nghiên cứu đang tiếp tục được thực hiện để đánh giá độ nhạy của phương pháp.

TS Nguyễn Thị Vân Anh, Trưởng Văn phòng FIND Việt Nam - tổ chức phi lợi nhuận trong lĩnh vực y tế - cho biết việc nghiên cứu và áp dụng các phương pháp xét nghiệm lao mới, sử dụng mẫu bệnh phẩm khác ngoài xét nghiệm đờm là yêu cầu cấp thiết để Việt Nam thanh toán bệnh lao.

Việt Nam hiện vẫn là nước có gánh nặng bệnh lao cao, đứng hàng số 11 trong 30 nước có tỉ lệ bệnh lao kháng đa thuốc cao nhất thế giới. Ước tính, mỗi năm tại Việt Nam có khoảng 169.000 ca bệnh lao mới mắc, 8.900 trường hợp kháng đa thuốc và khoảng 14.200 ca tử vong.

Theo thống kê, tỉ lệ mắc lao cao nhất là trong độ tuổi lao động (từ khoảng 41-50 tuổi) chiếm gần 40%, với những người từ 21-30 và 31-40 tuổi chiếm khoảng 16% ở mỗi độ tuổi.

N.Dung