Thị trường hợp tác 32% GDP toàn cầu sắp mở ra sau nhiều trắc trở

Song giờ đây, với vai trò nỗ lực của Việt Nam và Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh: Những chân trời hợp tác mới đang mở ra diễn đàn Hội nghị trực tuyến Bộ trưởng kinh tế ASEAN lần thứ 52 (AEM-52) và các hội nghị liên quan.

Hiệp định nhiều trắc trở và cái kết có hậu

Quãng thời gian trọn vẹn 1 tuần từ 22 đến 29-8-2020 là khoảng thời gian có thể nói là đỉnh điểm của AEM-52. Lịch họp ken dày trên chương trình làm việc của Bộ trưởng Công Thương Việt Nam Trần Tuấn Anh cùng các đồng nhiệm ASEAN và các đối tác. Các buổi họp diễn ra trong đủ khung thời gian một ngày: Cả sáng, trưa, chiều và tối trên nhiều múi giờ.

Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh đã chủ trì họp báo công bố kết quả Hội nghị trực tuyến Bộ trưởng Kinh tế ASEAN lần thứ 52 (AEM 52).

Dịch bệnh Covid-19 đã khiến cho các Bộ trưởng, các chuyên viên chỉ có thể gặp nhau trên màn hình. Rồi cũng có cả những phút “cao trào” đôi khi mang màu sắc gay cấn trên đường đi tới các mục tiêu cuối cùng của dự định. Nhưng sự đồng thuận, thiện chí, cùng vai trò, uy tín của Việt Nam trong vai trò nước Chủ tịch ASEAN đã đem lại những kết quả đầy ấn tượng cho AEM-52 mà vào lúc đầu còn có không ít tiếng nói quan ngại.

Một dẫn chứng điển hình cho nhận định trên: Câu chuyện về bản Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEF) giữa ASEAN và 6 đối tác đã có FTA với ASEAN là Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Australia và New Zealand cho dù có không ít trắc trở, sóng gió thời gian gần đây đã nhìn thấy một happy-end vào cuối năm nay ngay tại AEM-52.

“ASEAN thống nhất định hướng ưu tiên cho việc ký kết Hiệp định RCEP và sẽ cần thêm 1 hội nghị nữa vào tháng 10-2020 để nhằm đánh giá lại vấn đề chuẩn bị, trước khi báo cáo tại Hội nghị thượng đỉnh ASEAN vào tháng 11-2020 để ký kết Hiệp định theo đúng yêu cầu”- Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh thông tin với báo giới.

Thông tin tiếp theo được Bộ trưởng Trần Tuấn Anh chia sẻ cũng chính là những thông tin được mong đợi. “Phần lớn vấn đề tồn đọng liên quan đến đàm phán RCEP đã đạt được kết quả khả quan, hài lòng. Các Bộ trưởng đã cho chỉ đạo cụ thể, kể cả vấn đề về rà soát pháp lý, thúc đẩy đạt mục tiêu tất cả việc chuẩn bị để ký kết vào cuối năm 2020, cũng như tiếp tục tạo điều kiện để Ấn Độ tham gia trong quá trình ký kết Hiệp định này”- Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nói.

Thị trường 32% GDP toàn cầu – những tiềm năng mới cho Việt Nam

Một khi được ký kết, Hiệp định RCEP sẽ không chỉ hình thành khu vực kinh tế lớn nhất từ trước đến nay, mà còn đại diện cho 32% tổng GDP toàn cầu tương đương 32.000 tỷ USD; 47,5% dân số thế giới. Riêng với Việt Nam, RCEP mở thêm cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam mở rộng thị trường, đẩy mạnh xuất khẩu, tham gia vào các chuỗi giá trị mới trong khu vực và tăng cường thu hút đầu tư nước ngoài.

Một loạt các trao đổi sơ bộ để rà soát, tăng cường hợp tác kinh tế với các đối tác khác như Hoa Kỳ, Australia, New Zealand, Canada hoặc với cả những đối tác tiềm năng trong tương lai như Vương quốc Anh cũng đã được các Bộ trưởng Kinh tế ASEAN đặt lên bàn hội nghị AEM-52.

Quang cảnh buổi họp báo.

Không còn nghi ngờ gì nữa, đây là các đối tác có quan hệ thương mại – đầu tư vô cùng chặt chẽ và có mối gắn kết trong chuỗi cung ứng khu vực. Các sáng kiến này được Việt Nam thúc đẩy đưa ra có thể nói là rất kịp thời nhằm duy trì các hoạt động thương mại, tăng cường hợp tác, liên kết toàn khu vực trong việc khắc phục hậu quả của dịch Covid-19 và xa hơn khi chuẩn bị cho phục hồi kinh tế sau đại dịch.

Điểm nhấn, điểm sáng quan trọng nữa của AEM-52 chính là việc khẳng định cần duy trì các cam kết hiện hành về mở cửa thị trường trong thương mại và đầu tư, kiềm chế áp dụng các biện pháp gây hạn chế không cần thiết đối với thương mại, tăng cường các biện pháp thuận lợi hóa thương mại nhằm ổn định sản xuất, duy trì kết nối chuỗi cung ứng, xây dựng kế hoạch hồi phục sau đại dịch.

Giữa lúc có những động thái lớn tiếng đòi bảo hộ, đặt ra hàng rào phòng vệ, rồi thậm chí cả “dỡ mái nhà WTO” ra để lợp lại, việc ló rạng những chân trời hợp tác như thế tại AEM-52 thực sự là một câu chuyện tích cực, rất ý nghĩa. Nó đã cho thấy vai trò và trách nhiệm của Việt Nam trong cương vị Chủ tịch ASEAN 2020. Việt Nam đã và đang thực hiện rất tốt tinh thần “Gắn kết và Chủ động thích ứng ASEAN” của năm 2020 và nhận được sự ủng hộ, ghi nhận từ các nước ASEAN cùng các đối tác hiện tại và tương lai.

Những gì đúc kết được trong khung khổ nội bộ ASEAN ngay tại AEM-52 cũng không kém phần ấn tượng khi các Bộ trưởng thống nhất tiếp tục thúc đẩy việc thực hiện các sáng kiến, ưu tiên kinh tế do Việt Nam đưa ra cho năm Chủ tịch bất chấp những thách thức to lớn do đại dịch Covid-19 gây ra.

Cụ thể, 2 sáng kiến đã được hoàn tất, gồm sáng kiến về “Chỉ số hội nhập số ASEAN” và “Tài liệu tham chiếu về kết nối các trung tâm đổi mới sáng tạo ASEAN”. 11 sáng kiến còn lại vẫn đang được ASEAN nỗ lực triển khai theo đúng lộ trình, dự kiến hoàn thành vào cuối năm nay. Thống nhất hướng xử lý vấn đề thông qua biểu thuế nhập khẩu thực hiện Hiệp định ATIGA chuyển đổi từ Danh mục hàng hóa ASEAN (AHTN) bản 2012 sang bản 2017 của Việt Nam.

Đồng thời, hoàn thành thủ tục chuẩn bị ký kết Thỏa thuận thừa nhận lẫn nhau đối với chứng nhận kiểu loại cho sản phẩm xe cơ giới trong ASEAN (APMRA); thống nhất thực thi Cơ chế tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa toàn ASEAN (AWSC) từ ngày 20-9-2020.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam Trần Tuấn Anh chia sẻ, đây là thực sự là những nỗ lực rất lớn của Việt Nam và các nước ASEAN trong việc tạo điều kiện cho doanh nghiệp, thúc đẩy thương mại nội khối.

Những đường dây liên lạc viễn tuyến “nóng” lên trong suốt cả tuần qua giữa Hà Nội cùng thủ đô các quốc gia ASEAN và các nước đối tác ngoại khối đã nói lên một không khí sôi động mà tất cả các bên khi ngồi vào bàn hội nghị đều muốn thấy để chia sẻ những cơ hội, những lợi ích hợp tác.

Thiện chí, niềm tin khi đi đến những đồng thuận và thỏa thuận tại AEM-52 cho dẫu có thể chưa phải là những bảo đảm sau cùng cho thành công tới đây của các thỏa thuận nhưng chắc chắn đó chính là những động lực cần thiết, cần phải có để tạo ra chất xúc tác cho các thành công đáng được mong đợi, được mở ra từ AEM-52 tại Hà Nội.

Bài, ảnh: MINH HIỀN