Thị trường sách số tăng nhanh nhờ giới trẻ, doanh thu ebook chiếm tỷ lệ bao nhiêu?

Các thiết bị đọc sách điện tử.

Tiêu diệt không xuể vi phạm bản quyền xuất bản

Tại diễn đàn "Những mô hình kinh doanh mới của xuất bản trong kỷ nguyên số" diễn ra sáng 24/6, diễn giả Lê Quốc Vinh chia sẻ rằng trước xu hướng phát triển của ngành xuất bản số trên thế giới, trong những năm vừa qua, các doanh nghiệp kinh doanh xuất bản Việt Nam đã trải qua nhiều thử nghiệm để tìm cách chuyển đổi nội dung sách in sang định dạng số, đảm bảo giữ lại trải nghiệm đọc sách truyền thống để thu hút độc giả.

Các giải pháp như sách điện tử (ebook), sách nói, kết hợp âm thanh và hình ảnh (audio book, video book) đã được thử nghiệm nhằm tạo ra trải nghiệm đọc, nghe sách mới.

Ông Vinh nói rằng sách nói đang trở thành một xu hướng phát triển mạnh, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người dùng, đặc biệt là người trẻ. Các nhà xuất bản đang nỗ lực tạo ra trải nghiệm nghe sách sống động, sinh động hơn, không chỉ đơn giản là chuyển đổi từ văn bản sang giọng đọc.

Tuy nhiên, một trong những thách thức lớn là vấn đề vi phạm bản quyền. Đối tượng xấu có thể tạo một website để bán sách lậu một cách dễ dàng, hoặc dùng AI để tạo ra một landing page (trang thu thập khách hàng tiềm năng) rất nhanh.

"Chúng tôi tiêu diệt không xuể. Khi không tiêu diệt được, chúng tôi đã phải la toáng lên, nhưng la toáng cũng không xuể vì chưa bao giờ những yêu cầu của chúng tôi nhận được sự hỗ trợ quyết liệt để ngăn chặn tình trạng vi phạm bản quyền", ông Lê Quốc Vinh nói.

Trong khi đó, theo ông Nguyễn Nguyên, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), hiện nay có 33 nhà xuất bản (chiếm 54% số nhà xuất bản của Việt Nam) đã tham gia vào thị trường xuất bản số. Số lượng sách điện tử được đưa lên mạng chiếm khoảng 10-15% sách xuất bản. Đây là một con số không nhỏ xét về số lượng đầu sách.

Tuy nhiên, theo ông Nguyên, mức độ lan tỏa của sách trên môi trường số lại khá thấp, chưa được như kỳ vọng. Hiện nay cuốn sách có độ lan tỏa nhiều nhất trên kho sách FM là cuốn Đắc Nhân Tâm với hơn 1 triệu đầu sách, nhưng cuốn này đã có từ nhiều năm rồi, trong khi những cuốn sách hay khác chưa được biết đến.

Ông Nguyên cho rằng để tạo sức lan tỏa cho sách, những người trong cuộc cần có tiếng nói chung, đòi hỏi sự nỗ lực, quyết tâm từ nhiều phía.

Ông Nguyễn Nguyên chia sẻ về sự lan tỏa của sách điện tử

Sách điện tử chiếm 30% doanh thu của thị trường sách thế giới

Cũng tại diễn đàn, ông Nguyễn Thế Hùng, Giám đốc Công ty TNHH điện tử Aki, đã nêu ra 3 trụ cột của hệ sinh thái xuất bản số hiện đại. Đó là: thiết bị (máy đọc sách, smartphone, tablet…), nội dung (sách điện tử, sách nói, video, đa phương tiện…) và nền tảng phân phối (các app, website, chợ sách số). Trong đó, nội dung được đánh giá là trụ cột quan trọng nhất, đòi hỏi sự đa dạng, chính thống và liên tục đổi mới để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của độc giả.

Ông Hùng cho biết hiện nay các nội dung số không còn giới hạn ở sách điện tử mà mở rộng sang sách nói, video, podcast, tóm tắt sách, các phiên bản minh họa… Nhờ công nghệ, một tác phẩm có thể được “may đo” cho từng đối tượng độc giả, từ trẻ em đến học giả, từ người nghe đến người đọc, cá nhân hóa trải nghiệm học hỏi và giải trí.

Theo ông Hùng, thị trường máy đọc sách, sách điện tử, sách nói tại Việt Nam tăng trưởng nhanh, đặc biệt ở nhóm người trẻ (Gen Z), vốn quen thuộc với môi trường số. Cụ thể, theo ước tính của Akishop, thị trường máy đọc sách, ebook ở Việt Nam đang có khoảng 300.000 người dùng, tỷ lệ tăng trưởng hàng năm là 15%.

Tuy nhiên, doanh thu từ ebook trong tổng doanh thu của ngành xuất bản ở Việt Nam vẫn còn ở mức thấp, tỷ trọng doanh thu từ ebook trong tổng doanh thu của ngành xuất bản ở Việt Nam chỉ ở mức 5%. Trong khi đó, tổng doanh thu của thị trường sách thế giới năm 2024 là 151 tỷ USD, trong đó ebook chiếm khoảng 30%.

Phải biểu tại diễn đàn, ông Nguyễn Minh Hồng, Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam chia sẻ rằng diễn đàn là dịp để các đơn vị và chuyên gia trong ngành xuất bản cập nhật xu hướng mới, giúp nhìn rõ hơn về bức tranh toàn cầu, từ đó định hình chiến lược phát triển phù hợp với bối cảnh Việt Nam.

Ông Nguyễn Minh Hồng phát biểu tại sự kiện

"Diễn đàn giúp nhìn nhận tác động của các công nghệ mới như AI, dữ liệu lớn, blockchain… trong việc chuyển đổi mô hình xuất bản truyền thống sang xuất bản số. Ngoài ra, diễn đàn cũng có tham vọng thu hút các ý tưởng, dự án đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực xuất bản, ứng dụng công nghệ, từng bước hình thành một vườn ươm công nghệ xuất bản Việt Nam", Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam nói.

Đăng Khoa