Thị trường tiêu thụ sản phẩm gia cầm còn nhiều 'mảng tối'

Quang cảnh hội nghị.

Giá bán dưới giá thành

Tại hội nghị “Đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp chăn nuôi gia cầm trong tình hình mới" do Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) tổ chức ngày 27/4, ông Nguyễn Thanh Sơn - Chủ tịch Hiệp hội Gia cầm Việt Nam cho rằng, ngành gia cầm hiện nay có nhiều "mảng tối" hơn "mảng sáng".

Trước tiên, tỷ suất lợi nhuận ngành gia cầm ngày càng thấp, thậm chí 2 năm qua bị âm. "Gà bán dưới giá thành từ 6.000 - 8.000 đồng/kg, vậy thì còn đâu lợi nhuận? Kể cả doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (FDI) cũng bị lỗ chứ không nói gì người dân chăn nuôi nhỏ. Điều này rất báo động" - ông Nguyễn Thanh Sơn nêu thực trạng.

Việt Nam nhập khẩu nhiều thịt gà từ thị trường Mỹ, Hàn Quốc

Báo cáo tại hội nghị, Cục Chăn nuôi cho biết, về thị trường nhập khẩu, trong tháng 3/2023, các thị trường xuất khẩu thịt gà lớn nhất sang Việt Nam là Mỹ, chiếm tỷ trọng 34,0%; Hàn Quốc (29,2%), Brazil (22,7%), Ba Lan (5,2%), Nga (2,2%), các thị trường khác chiếm 6,8%. Các thị trường xuất khẩu gà giống lớn nhất sang Việt Nam trong tháng 3/2023 là Anh (47,0%), Mỹ (23,6%), Pháp (13,2%). các thị trường khác chỉ chiếm 0,6%...

Đáng buồn là tăng trưởng sản phẩm nhập khẩu thịt gà đông lạnh tăng cao hơn rất nhiều so với tăng trưởng sản xuất trong nước. Ví dụ năm 2021 nhập 225.000 tấn thịt gà đông lạnh, năm 2022 nhập 246.000 tấn, 3 tháng đầu năm nhập gần 51.000 tấn, gây áp lực rất lớn cho thị trường tiêu thụ trong nước.

Không những vậy, có một thực tế là các doanh nghiệp nội đang bị yếu thế so với doanh nghiệp FDI, người nông dân nuôi nhỏ lẻ đang đứng trước nguy cơ bị thôn tính dần, bị loại ra dần khỏi cuộc chơi.

"Thị trường tiêu thụ bấp bênh, hết sức khó khăn, chưa bao giờ mà vòng đời con gà trắng từ chỗ nuôi 45 - 60 ngày lên tới cả trăm ngày vì không tiêu thụ được như hiện nay" - ông Sơn nói.

Còn ông Tống Xuân Chinh - Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi cho biết thêm, thời gian vừa qua, giá bán sản phẩm chăn nuôi luôn dưới giá thành sản xuất, đặc biệt gà lông trắng. Nguyên nhân do nguyên liệu thức ăn chăn nuôi đầu vào tăng rất cao. Năm 2022, Việt Nam nhập khẩu gần 3,4 triệu con gia cầm giống nên đàn gia cầm tăng nhanh về đầu con. Trong khi đó, sức tiêu dùng trong nước lại có hạn, đều này dẫn tới cung lớn hơn cầu.

Nhập khẩu thịt gà đông lạnh tăng cao hơn rất nhiều so với tăng trưởng sản xuất trong nước.

Điều chỉnh chính sách hỗ trợ đầu tư tín dụng

Trước những mảng tối nói trên, ông Nguyễn Thanh Sơn kiến nghị một số giải pháp, trong đó về lâu dài phải điều chỉnh lại một số chính sách hiện có, nhất là các chính sách hỗ trợ đầu tư tín dụng. Nhiều doanh nghiệp trong hiệp hội cho biết không tiếp cận được vốn ngân hàng, có nguy cơ ngừng sản xuất vì thua lỗ kéo dài, dẫn đến cạn vốn.

Cùng với đó, doanh nghiệp rà soát lại chiến lược phát triển chăn nuôi; nâng cao giá trị, sản phẩm gia tăng; mở rộng thị trường xuất khẩu sản phẩm gia cầm...

Đặc biệt, ông Sơn cho rằng cần kiểm soát chặt chẽ việc nhập khẩu các sản phẩm chăn nuôi. “Đã đến lúc có các biện pháp phi thuế quan để bảo vệ sản xuất trong nước, tránh tình trạng nhập siêu các sản phẩm gia cầm như thời gian qua. Đề nghị các bộ, ngành sớm xây dựng các hàng rào kỹ thuật một cách hợp lý và phù hợp thông lệ quốc tế” - ông Sơn đề xuất.

Bên cạnh đó, tăng cường kiểm soát, tập trung ngăn chặn, phát hiện xử lý nghiêm những trường hợp vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật qua biên giới; trong đó, tạo hành lang biên giới an toàn nhằm ngăn chặn dịch bệnh tái bùng phát và gây áp lực lên thị trường trong trong nước.

Để giải quyết vấn đề giá sản phẩm gia cầm luôn ở dưới giá thành sản xuất, ở góc độ cơ quan chức năng, ông Tống Xuân Chinh cho rằng, hiệp hội tăng cường liên kết, phối hợp trong nội khối chăn nuôi gia cầm, liên kết theo chuỗi giá trị, từ đó giảm được chi phí đầu vào, đảm bảo đầu ra sản phẩm.

Tăng cường liên kết sản xuất để tiêu thụ sản phẩm

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến đánh giá, chăn nuôi gia cầm giữ vai trò quan trọng đối với ngành chăn nuôi, góp phần đảm bảo nguồn thực phẩm an toàn, chất lượng phục vụ thị trường trong nước cũng như xuất khẩu. Vì vậy, Bộ NN&PTNT sẽ chỉ đạo tăng cường liên kết sản xuất, đặc biệt là tổ đội sản xuất, doanh nghiệp để dẫn dắt bà con sản xuất theo tiêu chuẩn, thu mua sản phẩm cho bà con.

Để tăng cường kiểm soát sản phẩm gia cầm nhập khẩu, bên cạnh việc tuân thủ các điều kiện đã ký kết về thương mại, Việt Nam cũng xây dựng các tiêu chuẩn để ngăn chặn các sản phẩm không đảm bảo an toàn thực phẩm. Điều này sẽ đảm bảo lợi ích của người tiêu dùng cũng như người chăn nuôi trong nước.

Nguyên Phương