Thị trường vốn: Cởi trói cho IPO, siết 'kỷ cương' với trái phiếu doanh nghiệp

Thủ tục IPO và niêm yết cổ phiếu đồng thời, hồ sơ nộp một lần và được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Sở Giao dịch chứng khoán xem xét song song. (Ảnh: Vietnam+)

Ngày 8/11, Bộ Tài chính cho biết Chính phủ sẽ có những giải pháp nhằm phát triển mạnh hơn kênh huy động vốn qua phát hành cổ phiếu sơ cấp (IPO) và trái phiếu doanh nghiệp, để hai kênh này thực sự trở thành trụ cột của thị trường vốn quốc gia.

Với mục tiêu phát triển thị trường chứng khoán ổn định, an toàn, lành mạnh, hiệu quả, trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng, chủ yếu cho nền kinh tế, Bộ Tài chính cho biết Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030 đã đặt ra các giải pháp.

Trước đây, hành trình từ phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) theo quy trình cũ đòi hỏi doanh nghiệp phải hoàn tất toàn bộ đợt chào bán, có báo cáo kết quả, rồi mới nộp hồ sơ đăng ký niêm yết lên Sở Giao dịch Chứng khoán (SGDCK). Ngoài ra, Luật Chứng khoán quy định tổ chức phát hành được phân phối chứng khoán trong thời hạn 90 ngày và được gia hạn tối đa 30 ngày.

Như vậy, mỗi đợt IPO thường được phân phối trong 3-4 tháng dẫn đến việc sau khi hoàn thành đợt IPO. Bên cạnh đó, doanh nghiệp phải bổ sung Báo cáo tài chính quý/bán niên gần nhất trong hồ sơ đăng ký niêm yết. Điều này dẫn đến thời gian xử lý việc niêm yết cổ phiếu sau IPO trên thực tế còn kéo dài.

Nút thắt này giờ đây đã được tháo gỡ tại Nghị định số 245/2025/NĐ-CP vừa được Chính phủ ban hành. Bộ Tài chính cho hay thay vì quy trình tuần tự, giờ đây doanh nghiệp có thể thực hiện thủ tục IPO và niêm yết cổ phiếu đồng thời. Hồ sơ được nộp một lần và sẽ được cả Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Sở Giao dịch chứng khoán xem xét song song.

Theo quy định mới, tổng thời gian để xem xét hồ sơ IPO và chấp thuận niêm yết cổ phiếu được rút ngắn chỉ còn 30 ngày. Điều này giúp doanh nghiệp nhanh chóng tiếp cận nguồn vốn đồng thời đảm bảo cổ phiếu sớm được giao dịch, tăng tính thanh khoản và bảo vệ quyền lợi cho nhà đầu tư.

Song song với đó, Chính phủ cũng quyết liệt “siết” lại kỷ cương của thị trường trái phiếu doanh nghiệp, đặc biệt là kênh phát hành riêng lẻ. Sau những biến động của thị trường thời gian qua, việc nâng cao chất lượng trái phiếu và bảo vệ nhà đầu tư đã trở thành yêu cầu cấp bách.

Theo đó, các quy định mới được ban hành nhằm phân định rõ đối tượng tham gia. Đối với trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ, “sân chơi” này giờ đây chủ yếu dành cho các nhà đầu tư tổ chức chuyên nghiệp. Nhà đầu tư cá nhân chuyên nghiệp chỉ được phép tham gia khi trái phiếu đó đáp ứng hai điều kiện là phải có xếp hạng tín nhiệm và có tài sản bảo đảm hoặc bảo lãnh thanh toán.

Bên cạnh đó, các quy định về tỷ lệ vốn vay của doanh nghiệp phát hành và trách nhiệm giám sát của chính quyền địa phương cũng được bổ sung, tạo ra một khuôn khổ pháp lý chặt chẽ hơn. Hiện Chính phủ đang tiếp tục xây dựng một Nghị định mới thay thế các quy định cũ về trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, theo hướng nâng cao chất lượng trái phiếu, tăng cường tính minh bạch và kiểm soát rủi ro, đưa thị trường này phát triển lành mạnh theo đúng thông lệ quốc tế./.

(Vietnam+)