Thiên Nam (TNA) bị kiểm toán từ chối đưa ra ý kiến: Nghi vấn tồn kho nghìn tỷ và khoản nợ khó đòi

Bất định giá trị tài sản và hàng tồn kho

Công ty TNHH Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán Phía Nam (AASCS) đã thực hiện kiểm toán Báo cáo tài chính năm 2023 của Thiên Nam trên cơ sở từ chối đưa ra ý kiến. Đây là mức độ cảnh báo cao nhất của đơn vị kiểm toán đối với độ tin cậy của số liệu tài chính doanh nghiệp. Cơ sở của việc từ chối này xuất phát từ việc kiểm toán viên không thể thu thập đầy đủ bằng chứng thích hợp để xác nhận hai khoản mục chiếm tỷ trọng lớn nhất trong cơ cấu tài sản.

Vấn đề nghiêm trọng nhất nằm ở khoản mục hàng tồn kho với giá trị ghi sổ lên tới 1.037,7 tỷ đồng tại thời điểm 31/12/2023. Số hàng này được ghi nhận đang gửi tại kho của Công ty Cổ phần Tập đoàn Thép Nguyễn Minh và Công ty Cổ phần SX-TM Thép Nguyễn Minh. Đơn vị kiểm toán xác nhận không được tham gia chứng kiến kiểm kê thực tế tại thời điểm kết thúc niên độ kế toán. Mặc dù sau đó Thiên Nam đã tổ chức kiểm kê bù có sự tham gia của kiểm toán viên, nhưng qua quá trình này, phía kiểm toán vẫn không thể xác định được tính hiện hữu và giá trị thực tế của lô hàng nghìn tỷ nói trên. Phía Thiên Nam giải trình rằng số liệu căn cứ vào biên bản xác nhận hàng giữ hộ, nhưng việc thiếu bằng chứng kiểm toán độc lập đối với tài sản chiếm hơn 50% tổng tài sản công ty tạo ra lổ hổng lớn trong tính minh bạch của báo cáo tài chính.

Bên cạnh hàng tồn kho, chất lượng các khoản phải thu cũng bị đặt dấu hỏi. Tính đến cuối năm 2023, Thiên Nam ghi nhận khoản công nợ quá hạn thanh toán từ khách hàng lên tới hơn 184,46 tỷ đồng, với thời gian quá hạn trên 3 năm. Theo giải trình của doanh nghiệp, các khoản nợ này được bảo lãnh bằng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất tại quận Bình Thạnh, TP.HCM. Tuy nhiên, đơn vị kiểm toán khẳng định không thể xác định được giá trị thực tế của tài sản bảo lãnh cũng như các vấn đề pháp lý để đảm bảo khả năng thu hồi nợ. Nếu thực hiện trích lập dự phòng đầy đủ theo quy định đối với nợ xấu, kết quả kinh doanh của Thiên Nam sẽ sụt giảm nghiêm trọng và làm thay đổi trọng yếu các chỉ tiêu tài chính.

Kinh doanh thua lỗ và áp lực nợ vay vượt vốn chủ sở hữu

Tình hình tài chính của Thiên Nam tiếp tục diễn biến tiêu cực trong năm 2025. Báo cáo tài chính quý III/2025 ghi nhận doanh thu 9 tháng đầu năm sụt giảm 58,9% so với cùng kỳ, chỉ đạt 295,1 tỷ đồng. Kinh doanh dưới giá vốn và gánh nặng chi phí khiến doanh nghiệp báo lỗ sau thuế 44,05 tỷ đồng, nới rộng đà lỗ so với mức 36,52 tỷ đồng của cùng kỳ năm trước. Lợi nhuận gộp tạo ra trong kỳ chỉ vỏn vẹn 27,2 tỷ đồng, hoàn toàn không đủ bù đắp cho tổng chi phí tài chính, bán hàng và quản lý doanh nghiệp lên tới gần 55 tỷ đồng.

Lũy kế đến ngày 30/9/2025, tổng lỗ của Thiên Nam đã chạm mức 56,64 tỷ đồng, tương đương 11,4% vốn điều lệ. Trước đó, năm 2024 doanh nghiệp này cũng đã ghi nhận mức lỗ kỷ lục 61,17 tỷ đồng. Với kết quả lỗ trước thuế 31,2 tỷ đồng sau 9 tháng, khả năng hoàn thành kế hoạch có lãi 1 tỷ đồng trong năm 2025 trở nên bất khả thi.

Cấu trúc tài chính của doanh nghiệp cũng bộc lộ nhiều rủi ro thanh khoản. Tính đến cuối quý III/2025, tổng tài sản đạt 2.057,4 tỷ đồng nhưng tài sản có tính thanh khoản thấp và rủi ro cao chiếm tỷ trọng áp đảo. Cụ thể, hàng tồn kho (khoản mục bị kiểm toán nghi ngờ) chiếm tới 52,9% tổng tài sản, trong khi các khoản phải thu ngắn hạn chiếm 26,1%. Về nguồn vốn, tổng nợ vay ngắn hạn ghi nhận 487,7 tỷ đồng, vượt quá vốn chủ sở hữu với tỷ lệ 106,7%. Tình trạng mất cân đối tài chính cộng hưởng với việc cổ phiếu TNA bị đình chỉ giao dịch trên sàn UPCoM từ ngày 29/11/2024 do vi phạm công bố thông tin đã đẩy doanh nghiệp vào thế khó cả về dòng tiền lẫn uy tín trên thị trường vốn.

Khánh Linh