Thiếu đầu tư, các cảng cá Hà Tĩnh gặp khó trong khắc phục 'thẻ vàng'

Văn phòng Thanh tra, kiểm soát nghề cá Hà Tĩnh kiểm tra tàu thuyền xuất nhập cảng

Hà Tĩnh hiện có 2 cảng cá, Cửa Sót (Thạch Kim - Lộc Hà) và Xuân Hội (Xuân Hội - Nghi Xuân). Đây là những cảng cá có vai trò hết sức quan trọng để phát triển kinh tế thủy sản của tỉnh.

Đặc biệt, cảng cá Cửa Sót được tỉnh đặt Văn phòng Thanh tra, kiểm soát nghề cá để quản lý tàu thuyền xuất nhập cảng, khai báo sản lượng đánh bắt nhằm truy xuất nguồn gốc... theo yêu cầu của Ủy ban châu Âu (EC) về chống khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).

Anh Phan Huy Hiệu – cán bộ Văn phòng Thanh tra, kiểm soát nghề cá Hà Tĩnh cho biết: “Hàng ngày cứ khoảng 5h30 sáng, cảng cá bắt đầu tất bật đón tàu thuyền cập bến. Chỉ trong vòng hơn 1 giờ đồng hồ có tới 50 – 70 tàu lượt tàu cá trong tỉnh, ngoại tỉnh cập cảng vào khai báo sản lượng hải sản theo quy định. Tuy nhiên, lực lượng văn phòng còn “mỏng”, trang thiết bị thiếu nên việc kiểm soát chính xác sản lượng của tất cả các tàu cá là rất khó.”

Cán bộ Văn phòng chỉ kiểm tra bằng thủ công và ước tính

“Với sản lượng hải sản hàng chục tấn mỗi ngày nhưng không có trạm cân điện tử nên hầu hết chúng tôi chỉ kiểm tra bằng thủ công và ước tính. Quan trọng hơn là không thể giám sát chính xác được sản lượng hải sản đã bốc dỡ qua cảng. Trong khi đó, đối với EC thì giám sát sản lượng chính xác là yêu cầu số một để đánh giá trữ lượng cấp phép hàng năm cho Hà Tĩnh" - anh Hiệu chia sẻ.

Trong khi các tàu cá đánh bắt vùng khơi có chiều dài từ 15m trở lên trên địa bàn tỉnh đã được lắp đặt thiết bị liên lạc vô tuyến tầm xa (ICOM), thế nhưng, ngay tại Văn phòng Thanh tra, kiểm soát nghề cá Hà Tĩnh lại không có hệ thống thiết bị này. Bởi vậy, việc thông tin, liên lạc giữa chủ tàu cá và văn phòng gặp nhiều bất cập.

Hầu hết các tàu thuyền đánh bắt vùng khơi đều được trang bị hệ thống liên lạc vô tuyến tầm xa (ICOM)

Theo Luật Thủy sản 2017 và khuyến cáo của EC, thuyền trưởng, chủ tàu cá trước khi cập bến phải báo cho cảng cá trước 2 giờ đồng hồ để bộ phận thanh tra bố trí, sắp xếp cho tàu cập cảng, chủ động giám sát các chủng loại hải sản khai thác đúng theo giấy phép khai thác.

Tuy nhiên, do cảng cá chưa được trang bị hệ thống liên lạc vô tuyến tầm xa nên hầu hết không thể đáp ứng được yêu cầu trên.

Không được đầu tư hệ thống liên lạc vô tuyến tầm xa (ICOM) nên việc công tác chuẩn bị cho tàu cá cập cảng gặp nhiều khó khăn

Ngư dân Trần Xuân Sinh – Chủ tàu cá vỏ thép HT 96709 –TS ở xã Thạch Bằng cho hay: "Tàu vỏ thép của tôi khá lớn, ở ngoài khơi xa điện thoại mất sóng nên việc cập cảng luôn trong thế bị động. Đặc biệt, khi vào mùa mưa bão, muốn liên lạc trước với cảng cá để nắm tình hình và bố trí chỗ neo đậu, bốc dỡ hải sản gặp không ít khó khăn”.

Một thực trạng cũng đáng ‘báo động” đó là khu tập kết rác thải tại các cảng cá chưa đạt tiêu chuẩn đảm bảo vệ sinh môi trường.

Qua tìm hiểu được biết, khoảng cách từ bãi tập kết rác thải đến khu xử lý của cảng Cửa Sót và cảng Xuân Hội khá xa (cảng Cửa Sót hơn 8km và cảng Xuân Hội là 20 km). Do đó, phải chờ đủ dung tích thì xe của HTX môi trường mới đến vận chuyển rác. Hệ lụy là rác ở đây tập kết lâu ngày gây ô nhiễm, ảnh hưởng đến môi trường trên địa bàn.

Bãi tập kết rác thải tạm bợ không đảm bảo vệ sinh môi trường

Trước thực trạng hạ tầng cơ sở tại các cảng cá Hà Tĩnh còn nhiều bất cập, ông Bùi Tuấn Sơn – Giám đốc các cảng cá Hà Tĩnh – Trưởng Văn phòng Thanh tra, kiểm soát nghề cá Hà Tĩnh cho rằng: Những trang thiết bị trên là điều kiện cần thiết để đáp ứng nhiệm vụ trước mắt và lâu dài theo yêu cầu Ủy ban châu Âu (EC). Nhưng do kinh phí hạn hẹp nên Ban Quản lý các cảng cá, Văn phòng Thanh tra không thể đầu tư, nâng cấp, việc này đã ảnh hưởng nhiều đến nhiệm vụ chung của tỉnh.

Hiện Ban Quản lý các cảng cá Hà Tĩnh đã đề nghị với Sở NN&PTNT Hà Tĩnh xem xét trình UBND tỉnh bố trí kinh phí hơn 3,5 tỷ đồng đầu tư làm mới khu tập kết chất thải rắn; trạm cân điện tử 80 tấn và hệ thống liên lạc vô tuyến tầm xa tại 2 cảng cá Cửa Sót và Xuân Hội...

Hữu Trung