Thiếu niên suy hô hấp cấp nguy kịch vì đuổi nước, cách sơ cứu

Hôn mê, suy hô hấp nguy kịch do đuối nước

Bệnh viện Đa khoa Bắc Ninh số 1 cho biết, các bác sĩ Khoa Hồi sức tích cực – Chống độc đã cứu sống nam thanh niên 15 tuổi hôn mê, suy hô hấp nguy kịch do đuối nước.

Theo đó, ngày 15/9, Khoa Hồi sức tích cực – Chống độc, Bệnh viện Đa khoa Bắc Ninh số 1 tiếp nhận bệnh nhân Đ.N.H (15 tuổi, trú tại xã Tam Tiến, Bắc Ninh) trong tình trạng nguy kịch, chẩn đoán suy hô hấp cấp tiến triển sau đuối nước/động kinh.

Trước đó, sau khi phát hiện cháu H. bị đuối nước, người dân đã sơ cứu ban đầu ngay tại hiện trường. Bệnh nhân sau đó được chuyển tới Trung tâm Y tế khu vực, nơi các bác sĩ nhanh chóng đặt nội khí quản, bóp bóng cấp cứu, rồi khẩn trương chuyển tuyến lên Bệnh viện Đa khoa Bắc Ninh số 1.

Tại bệnh viện, bệnh nhân nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu, suy hô hấp nguy kịch. Ê-kíp Hồi sức tích cực đã triển khai đồng bộ nhiều biện pháp: Thiết lập chế độ thở máy phù hợp, sử dụng thuốc an thần, kháng sinh, bù dịch và điện giải, kết hợp dinh dưỡng và ủ ấm.

Đồng thời, các bác sĩ tiến hành chụp X-quang ngực, khí máu động mạch và các xét nghiệm đánh giá chức năng cơ quan, đảm bảo chăm sóc toàn diện và theo dõi liên tục.

Thiếu niên 15 tuổi nguy kịch sau đuối nước được cứu sống - Ảnh BVCC

Bác sĩ Hoàng Đăng Điện, Khoa Hồi sức Tích cực – Chống độc, người trực tiếp điều trị cho biết: “Đuối nước là vấn đề thời sự với tỷ lệ tử vong cao và nguy cơ để lại di chứng nặng nề. Yếu tố then chốt để cứu sống nạn nhân chính là sơ cứu tại chỗ ban đầu, cùng sự phối hợp nhịp nhàng từ hiện trường, tuyến cơ sở đến tuyến tỉnh. Đây là chuỗi mắt xích quan trọng quyết định thành công trong hồi sức cấp cứu”.

Sau 5 ngày hồi sức tích cực, tình trạng bệnh nhân H. đã ổn định, qua cơn nguy kịch, tiên lượng tốt và dự kiến sẽ sớm được xuất viện.

Các bác sĩ khuyến cáo, người lớn cần luôn giám sát trẻ em khi ở gần sông, hồ, bể bơi, đồng thời mỗi người dân nên trang bị kiến thức và kỹ năng sơ cứu ban đầu để kịp thời xử trí khi có tai nạn xảy ra.

Tối đa 4-5 phút để cứu sống người đuối nước

ThS.BS Hoàng Ngọc Cảnh – Khoa Điều trị tích cực Nội khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, việc sơ cấp cứu ban đầu cho trẻ đuối nước rất quan trọng vì nguyên nhân chính gây tử vong ở trẻ đuối nước là tổn thương não do thiếu ôxy.

Thời gian chịu đựng thiếu oxy của não tối đa chỉ khoảng từ 4-5 phút, nếu quá thời gian này sẽ dẫn tới tổn thương não không hồi phục, gây tử vong hoặc di chứng thần kinh. Vì thế, khi thấy một trẻ bị đuối nước không tỉnh, không thở, ngừng tim thì cần phải hồi sức tim phổi (thổi ngạt, ép tim) ngay...

Việc nhiều người có thói quen dốc ngược trẻ lên vai rồi chạy sẽ làm cho các dịch ở dạ dày trào ngược hít vào đường thở và làm chậm trễ hồi sức tim phổi (ép tim/thổi ngạt), làm mất thời gian vàng để cấp cứu trẻ, thậm chí gây thêm các tổn thương cho trẻ.

Các bước cấp cứu đuối nước đúng cách được Hội Nhi khoa Việt Nam và Bệnh viện Nhi Trung ương khuyến cáo áp dụng:

Gọi trợ giúp ngay khi phát hiện đuối nước - Ảnh minh họa BVCC

Bước 1: Gọi trợ giúp, cần nhanh chóng tìm sự trợ giúp của những người xung quanh khi thấy trẻ bị đuối nước bằng cách gọi to, gọi cấp cứu 115.

Bước 2. Nhanh chóng đưa trẻ ra khỏi nước bằng mọi cách. Đây là bước rất quan trọng, có hai phương pháp là cứu đuối gián tiếp và cứu đuối trực tiếp.

Cứu đuối gián tiếp là sử dụng các dụng cụ cứu đuối sẵn có (phao, dây, gậy, quần áo, các vật có thể nổi trên nước,…) để cứu người trẻ đuối nước khi vẫn còn đang tỉnh. Tùy theo tình hình và tính chất của mỗi trường hợp cụ thể mà người cứu đuối lựa chọn phương án cứu để phù hợp, an toàn và hiệu quả.

Cứu đuối trực tiếp là xuống nước, bơi đến cứu nạn nhân. Cứu đuối trực tiếp nên dành cho đối tượng cứu hộ chuyên nghiệp, được đào tạo có đủ sức khỏe và năng lực ở thời điểm thực hiện hoặc đối tượng không chuyên có kỹ năng bơi và cứu đuối.

Bước 3. Kiểm tra xem trẻ có thở không và có tỉnh không.

Khi trẻ được đưa lên bờ, ngay lập tức xem trẻ có thở không bằng cách: nhìn lồng ngực của trẻ có di động không? Đặt tai của bạn gần miệng và mũi trẻ có cảm thấy không khí thở ra của trẻ ở trên má của bạn không? (thở ngáp được xem là không thở). Trong khi kiểm tra hơi thở, bạn cũng có thể lay gọi trẻ để xem đứa trẻ có phản ứng không.

Cẩn thận đặt trẻ nằm ngửa trên nền cứng - Ảnh BVCC

Bước 4. Nếu trẻ không thở, hãy bắt đầu hồi sức tim phổi (CPR) ngay:

Nếu nghi ngờ chấn thương cổ, hãy di chuyển trẻ trẻ bằng cách di chuyển toàn bộ cơ thể (đầu, cổ, cột sống và hông) với nhau, giữ cho tất cả chúng thẳng hàng, không ngửa đầu nâng cằm, chỉ cần ấn góc hàm.

Kỹ thuật ấn góc hàm - Ảnh BVCC

Nếu không nghi ngờ chấn thương cổ: Giữ đầu trẻ ngửa ra sau và nâng cằm để thông đường thở (kỹ thuật ngửa đầu – nâng cằm).

Tiến hành hồi sức tim – phổi (CPR) cho trẻ bằng cách:

Thổi ngạt: Với trẻ nhỏ, đặt miệng của bạn trên cả mũi và miệng của trẻ để thổi ngạt một cách kín. Với trẻ lớn hơn, một tay ép cánh mũi và đưa miệng của bạn thổi vào miệng của trẻ. Thổi chậm, đều trong 1- 2 giây và ngực của trẻ sẽ phồng lên, thổi ngạt 5 nhịp thở đầu tiên.

Hà hơi thổi ngạt cho trẻ - Ảnh BVCC

Ép tim ngoài lồng ngực: Ngay sau thổi ngạt 5 nhịp đầu tiên, tiến hành ép tim ngoài lồng ngực. Sử dụng một tay đặt vuông góc với lồng ngực, (trẻ lớn/người lớn có thể dùng hai tay). Vị trí ép tim: 1/2 dưới xương ức, ấn xuống ngực sâu khoảng 1/3 -1/2 lồng ngực theo đường kính trước sau.

Tốc độ ép tim 100 -120 lần/phút. Những lần tiếp theo tiếp tục thực hiện theo chu kỳ 30 lần ép tim/2 lần thổi ngạt. Tiếp tục ép tim và thổi ngạt liên tục (cả trong quá trình vận chuyển cấp cứu) cho tới khi trẻ tự thở lại được, hồng hào trở lại.

Ép tim ngoài lồng ngực - Ảnh BVCC

Bước 5: Sau khi nạn nhân tỉnh, cần đặt nạn nhân ở tư thế an toàn: Nằm nghiêng, kê cao gối hai bên vai, nới rộng quần áo để phòng tránh nguy cơ trẻ bị ngạt thở trở lại. Lau khô người, thay quần áo và ủ ấm bé sau đó nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất. Trên đường đi người nhà cần chú ý theo dõi hô hấp, tuần hoàn của trẻ. Tốt nhất là có sự trợ giúp vận chuyển của nhân viên y tế.

Một số chú ý khi cấp cứu trẻ đuối nước và những sai lầm cần tuyệt đối tránh:

– Không được dốc ngược trẻ lên vai rồi chạy làm cho các dịch ở dạ dày trào ngược hít vào đường thở và làm chậm trễ hồi sức tim phổi (ép tim/thổi ngạt) làm mất thời gian vàng để cấp cứu trẻ.

– Không được ngừng hồi sức tim phổi nếu trẻ chưa có nhịp thở.

– Khi ép tim ngoài lồng ngực, không ấn ngực quá mạnh sẽ gây gãy xương sườn, đụng dập phổi.

– Cần đưa tất cả trẻ bị đuối nước đến các cơ sở y tế để tiếp tục kiểm tra và theo dõi các biến chứng sau đuối nước.

– Người cứu không biết bơi nhưng lại cố gắng nhảy xuống nước gây nguy hiểm tính mạng.

Thúy Nga