Thổ Nhĩ Kỳ muốn hợp tác với Libya khai thác khí đốt ở Địa Trung Hải

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan

"Với thỏa thuận trên, chúng tôi đã tăng tối đa vùng lãnh thổ mà chúng tôi có thẩm quyền và chúng tôi có thể tiến hành các hoạt động thăm dò chung", Tổng thống Erdogan phát biểu trên truyền hình nhà nước TRT ngày 9/12.

Hy Lạp đã chỉ trích thỏa thuận giữa Libya và Thổ Nhĩ Kỳ, cho rằng điều đó vi phạm "luật hàng hải quốc tế và biên giới trên biển của các đảo Hy Lạp". Ngày 6/12, Hy Lạp tuyên bố trục xuất đại sứ Libya tại Athens.

Thỏa thuận được ký kết vào ngày 27/11/2019 tại Istanbul giữa Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan và Fayez al-Sarraj, người đứng đầu Chính phủ Đoàn kết dân tộc Libya (GNA), được Liên Hợp Quốc công nhận.

Tổng thống Erdogan nói thêm rằng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ phái thêm một tàu thăm dò đến phía đông Địa Trung Hải và có thể mở rộng hoạt động thăm dò ra Biển Đen và thậm chí đến các vùng biển quốc tế.

Chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ đã cử 3 tàu thăm dò tới một khu vực ở Địa Trung Hải, mà theo Síp lấn vào Vùng đặc quyền kinh tế của nước này. Thổ Nhĩ Kỳ lập luận rằng họ không bị ràng buộc bởi các thỏa thuận phân định trên biển giữa Cộng hòa Síp và các quốc gia ven biển Địa Trung Hải khác và họ có toàn quyền trên thềm lục địa của mình.

Liên minh châu Âu, Síp và Mỹ phản đối hành động của Thổ Nhĩ Kỳ.

Trong một tuyên bố ngày 11/11, Hội đồng châu Âu cho biết các nước thành viên EU đã thống nhất khung pháp lý để "xử phạt những người hoặc tổ chức chịu trách nhiệm về các hoạt động khoan thăm dò trái phép của Thổ Nhĩ Kỳ ở Đông Địa Trung Hải hoặc những người có liên quan đến các hoạt động này".

Các lệnh trừng phạt sẽ bao gồm lệnh cấm nhập cảnh vào EU và đóng băng tài sản. Ngoài ra, các cá nhân và tổ chức thuộc diện trừng phạt sẽ bị cấm vay vốn từ EU.

Tranh chấp Síp - Thổ Nhĩ Kỳ bắt đầu khi Síp phát hiện nhiều mỏ khí khổng lồ ở phía đông Địa Trung Hải. Síp sau đó đã ký hợp đồng thăm dò với những tập đoàn lớn như ENI của Ý, Total của Pháp hay ExxonMobil của Mỹ. Nhưng Ankara kêu gọi đình chỉ tất cả các cuộc thăm dò, chừng nào giải pháp cho vùng lãnh thổ tranh chấp giữa Cộng hòa Síp và Síp Thổ Nhĩ Kỳ còn chưa được tìm ra. Ankara cho rằng chính quyền đảo Síp (ở phần phía nam hòn đảo, thân Hy Lạp) đã không tôn trọng quyền bất khả xâm phạm về tài nguyên thiên nhiên của bên Síp Thổ Nhĩ Kỳ (miền Bắc ly khai, thân Thổ Nhĩ Kỳ).

Cộng hòa Síp trên nguyên tắc bao trùm toàn bộ đảo này, nhưng vào năm 1974, sau cuộc xâm lấn của Thổ Nhĩ Kỳ, đảo này đã bị chia đôi, một phần phía Síp Hy Lạp, được quốc tế công nhận và chính thức mang tên Cộng hòa Síp, và một phần phía Bắc, đã ly khai, gọi là Síp Thổ Nhĩ Kỳ và chỉ được duy nhất Thổ Nhĩ Kỳ công nhận.

Nh.Thạch

AFP