Thời trang thượng lưu - kênh xuất khẩu mới của ngành may mặc Việt Nam

Trong bức tranh chung của ngành thời trang Việt Nam, nơi phần lớn doanh nghiệp vẫn tập trung vào phân khúc đại chúng và gia công xuất khẩu, một thị trường ngách đang âm thầm định hình với biên lợi nhuận cao và giá trị thương hiệu bền vững: váy dạ hội và váy cưới cao cấp hướng đến đối tượng khách hàng thường là người nổi tiếng và giới thượng lưu quốc tế.

THỊ TRƯỜNG NGÁCH CÓ GIÁ TRỊ CAO

Không chạy theo số lượng, phân khúc thời trang cao cấp này vận hành theo logic của ngành hàng xa xỉ toàn cầu, nơi giá trị được tạo ra từ tay nghề thủ công, tính độc bản và khả năng hiện diện trên những “sân khấu biểu tượng”, từ tiệc cưới của giới thượng lưu trong nước đến các đấu trường sắc đẹp quốc tế như Miss Universe, Miss World…

Trong bối cảnh thị trường hàng xa xỉ Việt Nam được ước tính đạt quy mô từ khoảng 1 đến 2,3 tỷ USD năm 2024, cùng sự gia tăng nhanh chóng của tầng lớp trung lưu – thượng lưu, nhu cầu tiêu dùng các sản phẩm mang tính cá nhân hóa cao đang mở ra dư địa tăng trưởng đáng kể cho các thương hiệu thời trang nội địa theo đuổi dòng couture. Đáng chú ý, thời trang, trong đó có các sản phẩm cao cấp chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu chi tiêu xa xỉ, với giá trị mảng thời trang được ước tính xấp xỉ 300 triệu USD mỗi năm. Trên nền tảng đó, váy cưới và váy dạ hội cao cấp nổi bật là “tiểu phân khúc” đặc thù nhưng giàu tiềm năng.

Nhiều sao nữ quốc tế gần đây đều ưa thích đầm dạ hội của các NTK Việt

Khác với thời trang may sẵn, váy cưới và váy dạ hội cao cấp là cuộc chơi của trải nghiệm và sự tinh xảo. Khách hàng sẵn sàng chi trả cao để sở hữu thiết kế độc bản, được đo ni đóng giày theo hình thể, phong cách sống và thông điệp cá nhân. Tại Việt Nam, nhóm khách hàng cốt lõi của phân khúc này là giới doanh nhân, gia đình có tiềm lực tài chính, người nổi tiếng và các nhân vật công chúng. Với họ, một chiếc váy không chỉ phục vụ nghi lễ hay sự kiện, mà còn là biểu tượng của địa vị xã hội và gu thẩm mỹ.

Thực tế thị trường cho thấy, mức giá của váy cao cấp nội địa đã tiệm cận chuẩn mực khu vực. Nhiều thương hiệu cao cấp như Linh Nga Couture công bố các thiết kế với giá khởi điểm khoảng 120 triệu đồng, trong khi những mẫu đặt may riêng có kỹ thuật đính kết thủ công phức tạp, sử dụng vật liệu nhập khẩu như ren Pháp, lụa Ý, có thể đạt mức 200–500 triệu đồng, thậm chí cao hơn.

Ở phân khúc “limited” cao cấp, giá bán phổ biến dao động từ 30–60 triệu đồng mỗi thiết kế. Song song đó, thị trường cho thuê váy cưới và dạ hội luxury cũng phát triển, với mức giá từ vài triệu đến 40 triệu đồng mỗi lần sử dụng, tạo thêm dòng doanh thu linh hoạt cho các thương hiệu.

Động lực tăng trưởng của phân khúc thời trang cao cấp còn gắn liền với quy mô chi tiêu lớn của ngành cưới. Theo các nghiên cứu ngành, chi phí trung bình cho một đám cưới cao cấp tại Việt Nam hiện vào khoảng 11.000–12.000 USD, chưa kể các gói dịch vụ mở rộng như chụp ảnh quốc tế, tổ chức tiệc điểm đến hay thuê trang phục cho nhiều nghi lễ. Trong cấu trúc chi tiêu đó, váy cưới couture ngày càng được xem là khoản đầu tư mang tính biểu trưng, sẵn sàng được ưu tiên ngân sách.

Từ góc độ thị trường, dù chưa có số liệu thống kê chính thức riêng cho váy cưới và váy dạ hội, các chuyên gia ước tính quy mô phân khúc cao cấp này tại Việt Nam hiện dao động trong khoảng 30–120 triệu USD mỗi năm, tương đương 700–2.800 tỷ đồng. Con số này bao gồm doanh thu bán váy, cho thuê, dịch vụ đặt may bespoke cho giới thượng lưu trong nước và các hợp đồng cung cấp trang phục cho thí sinh, người đẹp quốc tế. Với kịch bản tăng trưởng tích cực, khi ngày càng nhiều thương hiệu Việt tham gia “xuất khẩu mềm” qua các sân khấu toàn cầu, quy mô phân khúc có thể tiến gần mốc trung bình khoảng 70–80 triệu USD trong vài năm tới.

“XUẤT KHẨU MỀM” QUA SÂN KHẤU SẮC ĐẸP VÀ NGƯỜI NỔI TIẾNG

Một trong những chỉ dấu rõ nét nhất cho thấy tiềm năng “xuất khẩu mềm” của thời trang cao cấp Việt Nam chính là việc ngày càng nhiều nhà thiết kế nội địa được người nổi tiếng và các thí sinh quốc tế chủ động lựa chọn. Thay vì xuất khẩu theo mô hình gia công truyền thống, các thương hiệu cao cấp Việt đang bước ra thị trường toàn cầu bằng con đường đặc thù: xuất khẩu giá trị sáng tạo, tay nghề thủ công và bản sắc thẩm mỹ thông qua những sân khấu có sức ảnh hưởng lớn.

Tiêu biểu cho xu hướng này là Nguyễn Minh Tuấn (MinhTuan Couture), nhà thiết kế được truyền thông ghi nhận khi cung cấp hàng loạt thiết kế dạ hội cho các thí sinh tại Miss Universe 2024, trong đó có nhiều người đẹp nước ngoài. Việc một thương hiệu Việt xuất hiện dày đặc trong một sân chơi nhan sắc hàng đầu thế giới không chỉ là thành công cá nhân, mà còn phản ánh năng lực đáp ứng chuẩn mực quốc tế về kỹ thuật, tiến độ và thẩm mỹ. Đặc biệt, khoảnh khắc đại diện Malaysia đăng quang Miss Universe Malaysia 2024 trong thiết kế của MINHTUAN Couture đã tạo hiệu ứng truyền thông vượt ra ngoài biên giới Việt Nam, đưa một thương hiệu nội địa trở thành cái tên quen thuộc trong giới sắc đẹp khu vực.

Cùng với MinhTuan Couture, Lê Thanh Hòa là ví dụ điển hình cho con đường xây dựng thương hiệu gắn với các sân khấu toàn cầu. Các thiết kế dạ hội của Lê Thanh Hòa không chỉ được lựa chọn tại các cuộc thi sắc đẹp, mà còn xuất hiện trên thảm đỏ các sự kiện quốc tế như Liên hoan phim Cannes. Việc một nhà thiết kế Việt Nam đồng thời hiện diện ở cả không gian điện ảnh và sắc đẹp quốc tế cho thấy sự dịch chuyển từ “thời trang sự kiện trong nước” sang “thời trang biểu tượng”, nơi mỗi thiết kế trở thành một thông điệp thương hiệu mang tính toàn cầu.

Ở mảng dạ hội dành cho hoa hậu và người nổi tiếng, Đỗ Long và Thương Gia Kỳ cũng tạo được dấu ấn rõ nét. Thiết kế của Đỗ Long thường xuyên xuất hiện trong các chương trình Miss Universe Vietnam và được các hoa hậu, á hậu lựa chọn khi tham dự sự kiện lớn. Trong khi đó, Thương Gia Kỳ được ghi nhận là nhà thiết kế đứng sau nhiều khoảnh khắc đăng quang của các người đẹp trong nước và quốc tế, bao gồm cả các đại diện tại Miss Grand và Miss Universe Singapore.

Nhiều sao Hoa ngữ lựa chọn trang phục của các nhà thiết kế Việt Nam trong các sự kiện quan trọng

Bên cạnh các nhà thiết kế dạ hội, mảng váy cưới cũng ghi nhận sự phát triển bền vững của các thương hiệu nội địa như JoliPoli, Meera Meera Bridal, Linh Nga Couture hay Garnet Bridal. Những thương hiệu này được giới chuyên môn và truyền thông đánh giá là đạt chuẩn bridal couture quốc tế, thường xuyên phục vụ khách hàng VIP, người nổi tiếng và giới thượng lưu. Dù không trực tiếp xuất hiện trên sân khấu nhan sắc, váy cưới couture lại đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành nền tảng tài chính ổn định cho các atelier, tạo nguồn lực để đầu tư cho các dự án trình diễn quốc tế và hợp tác xuyên biên giới.

Ở chiều ngược lại, các nhà thiết kế chuyên về trang phục truyền thống và national costume như Quốc Việt, Thuận Việt cũng góp phần hoàn thiện bức tranh “xuất khẩu đặc biệt” của thời trang Việt Nam. Những bộ trang phục dân tộc được trình diễn tại Miss World hay Miss Universe không chỉ quảng bá hình ảnh quốc gia, mà còn chứng minh khả năng sáng tạo của ngành may mặc Việt Nam ở phân khúc giá trị cao, vượt xa vai trò gia công.

Tổng hòa các dẫn chứng cho thấy, váy dạ hội và váy cưới cao cấp đang trở thành một kênh xuất khẩu phi truyền thống nhưng giàu giá trị gia tăng cho ngành thời trang Việt Nam. Thay vì xuất khẩu bằng container hay đơn hàng số lượng lớn, các nhà thiết kế Việt xuất khẩu bằng hình ảnh, danh tiếng và khả năng định hình xu hướng. Trong bối cảnh ngành may mặc chịu áp lực cạnh tranh gay gắt về chi phí và đơn hàng, đây có thể xem là hướng đi chiến lược, giúp thời trang Việt từng bước tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị sáng tạo toàn cầu.

Bảo Linh