Thông điệp mạnh mẽ

Hôm nay (26-5), theo kế hoạch hơn 10.000 điểm bỏ phiếu được mở cửa trên khắp Xy-ri để cử tri đi bỏ phiếu bầu tổng thống. Ðây là lần thứ hai Xy-ri tổ chức bầu cử tổng thống kể từ khi bùng nổ cuộc nội chiến năm 2011, nhằm gửi đi thông điệp mạnh mẽ về nỗ lực của chính quyền Tổng thống B.Át-xát trong cuộc chiến chống quân nổi dậy, thiết lập lại hòa bình và ổn định trên nhiều vùng lãnh thổ.

Tuy nhiên, những khó khăn trên thực địa bởi xung đột và khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng trở thành thách thức lớn trong thúc đẩy tiến trình chính trị tại Xy-ri.

Tòa án Hiến pháp tối cao của Xy-ri đã phê chuẩn đơn tranh cử của đương kim Tổng thống B.Át-xát cùng hai ứng cử viên khác trong cuộc bầu cử lần này. Theo luật, ứng cử viên đủ điều kiện tranh cử là người phải được ít nhất 35 thành viên trong số 250 nghị sĩ Quốc hội ủng hộ. Tổng thống B.Át-xát, người lên nắm quyền từ năm 2002, tiếp tục tìm kiếm nhiệm kỳ thứ tư trong bối cảnh ông đã dẫn dắt đất nước vượt qua nhiều khó khăn bởi cuộc nội chiến kéo dài tàn phá cơ sở hạ tầng và nền kinh tế, đẩy quốc gia Trung Ðông vào chia rẽ sâu sắc.

Cuộc xung đột ở Xy-ri bước sang năm thứ 11. Nội chiến đã cướp đi sinh mạng của hơn 387.000 người, đẩy hàng triệu người vào cảnh “màn trời chiếu đất”, thậm chí phải ly hương và sống tị nạn ở các nước láng giềng. Chính quyền của Tổng thống B.Át-xát, được sự hậu thuẫn của Nga, đã mở các chiến dịch quân sự và giải phóng phần lớn lãnh thổ đất nước khỏi sự kiểm soát của quân nổi dậy và các phần tử khủng bố. Tuy nhiên, nhiều khu vực ở Xy-ri vẫn chìm trong xung đột. Giao tranh giữa quân đội chính phủ và các lực lượng được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn tiếp diễn ở khu vực tây bắc, trong khi quân đội Mỹ vẫn duy trì quân số ở khu vực đông bắc để chống lưng cho lực lượng người Cuốc ở Xy-ri.

Tình hình an ninh ở Xy-ri tiềm ẩn nhiều rủi ro và phức tạp. Chuẩn Ðô đốc A.Ca-pốp, Phó Giám đốc Trung tâm hòa giải Nga tại Xy-ri thuộc Bộ Quốc phòng Nga, mới đây cảnh báo, các phần tử khủng bố đang âm mưu tiến công bằng chất độc hóa học tại tỉnh Ít-líp trước thềm cuộc bầu cử tổng thống Xy-ri, qua đó đổ lỗi cho lực lượng chính phủ sử dụng vũ khí hóa học chống dân thường. Trước chiến tranh, Xy-ri có một cơ sở công nghiệp nhỏ ở vùng đông bắc, nơi hiện nằm dưới sự kiểm soát của người Cuốc được Mỹ hậu thuẫn.

Các nhu cầu về lương thực khác được cung cấp chủ yếu từ khu vực đất đai màu mỡ bên bờ Ðịa Trung Hải. Tuy nhiên, nền kinh tế Xy-ri đứng bên bờ vực khi giá cả hàng hóa leo thang, lạm phát tăng vọt. Người dân lâm vào tình cảnh đặc biệt khó khăn do hậu quả nghiêm trọng của khủng hoảng kinh tế và đại dịch Covid-19.

Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đang thực thi các cam kết nhằm kiềm chế xung đột ở phía tây bắc Xy-ri. Trong một nỗ lực hòa giải giữa Chính phủ Xy-ri và phe đối lập, Liên hợp quốc (LHQ) đã thành lập Ủy ban Hiến pháp Xy-ri gồm 150 thành viên trong chính phủ, phe đối lập và xã hội dân sự. Vòng đàm phán thứ 5 của ủy ban này đã diễn ra tại Giơ-ne-vơ, Thụy Sĩ hồi cuối tháng 1 vừa qua, được Ðặc phái viên của LHQ về Xy-ri G.Pi-đơ-xơn gọi là “một nỗi thất vọng”. Nỗ lực thu hẹp khác biệt giữa chính phủ và phe đối lập ở Xy-ri chưa có bước đột phá. Mối lo ngại khủng bố vẫn thường trực và xung đột có thể leo thang bất cứ lúc nào.

Hàng nghìn người Xy-ri đã xuống đường ở thủ đô Ða-mát và một số thành phố tham gia tuần hành để bày tỏ sự ủng hộ đối với Tổng thống B.Át-xát trước thềm cuộc bầu cử. Mặc dù phương Tây chỉ trích và đặt nhiều câu hỏi hoài nghi về cuộc bầu cử ở Xy-ri, song chính quyền Ða-mát đã bác bỏ mọi sự can thiệp của bên ngoài, đồng thời khẳng định quyền quyết định thuộc về người dân Xy-ri.

MỸ ANH