Thống đốc nói về lãi suất cao và tăng trưởng tín dụng thấp

Giảm lãi suất là mong muốn của doanh nghiệp

Đối với điều hành lãi suất, Thống đốc khẳng định, nhu cầu giảm lãi suất là mong muốn của doanh nghiệp khi vay vốn từ trước tới nay và Quốc hội, Chính phủ cũng rất quan tâm chỉ đạo và Ngân hàng Nhà nước cũng rất mong muốn và quan tâm điều đó.

Tuy nhiên, theo bà Hồng, điều hành lãi suất thì cũng cần phải được xem xét trong tổng thể điều hành chính sách kinh tế vĩ mô để đảm bảo được đại cục về ổn định kinh tế vĩ mô, tiền tệ và đặc biệt là đảm bảo an toàn hoạt động của hệ thống ngân hàng.

Lý giải về lãi suất năm 2022 cao, bà Hồng cho biết, thời điểm đó lãi suất quốc tế đồng loạt tăng nhanh và mạnh. Ở trong nước thì lạm phát của chúng ta mặc dù năm 2022 bình quân tăng 3,15%, tuy là thấp so với mục tiêu nhưng vẫn cao hơn so với mức 1,84% năm 2021. Đặc biệt là trong nửa cuối năm 2022 lạm phát đang có xu hướng tăng nhanh từng tháng và đến cuối năm thì lạm phát so với cùng kỳ đã ở mức khoảng 5% và đặc biệt lạm phát cơ bản bình quân đã khoảng 5% và cao hơn rất nhiều so với mức bình quân của lạm phát năm 2021 là 0,84%. Chính vì như vậy mà điều hành không thể chủ quan với lạm phát.

Bên cạnh đó, áp lực mất giá của đồng Việt Nam rất lớn trong năm 2022 khi các nước thắt chặt chính sách tiền tệ và đồng đôla tăng giá rất mạnh. Vào thời điểm tháng 9, tháng 10 năm ngoái, đồng Việt Nam áp lực mất giá lên đến 9-10%. Cho nên lúc đấy nếu chúng ta không có những giải pháp linh hoạt và đồng bộ thì khó có thể ổn định được mức tỷ giá chỉ mất giá 3,5% trong năm 2002. Ở thời điểm đó, điều hành thị trường này rất khó khăn và đồng chí Thủ tướng cũng cập nhật hằng ngày theo báo cáo của Thống đốc.

Bà Hồng chia sẻ, nếu chúng ta để đồng Việt Nam mất giá trên 10% thì điều gì sẽ xảy ra? Doanh nghiệp sẽ vô cùng khó khăn, bởi vì doanh nghiệp Việt Nam của chúng ta thâm hụt hằng năm rất lớn và sản xuất trong nước phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu nguyên vật liệu từ nước ngoài, nếu tỷ giá tăng cộng hưởng với mặt bằng giá thế giới tăng cao thì chi phí đầu vào sẽ tăng cao và chắc chắn lạm phát sẽ tăng cao, chưa kể đến doanh nghiệp Việt Nam cũng vay một lượng lớn vốn nước ngoài và nghĩa vụ trả nợ sẽ tăng lên và sẽ rất khó khăn. Cho nên, vấn đề này ít được nhắc đến mà tập trung chủ yếu đối với vấn đề lãi suất.

“Khi ổn định được tỷ giá trở lại và với điều kiện tăng chậm lại của lạm phát thì trong những tháng đầu năm Ngân hàng Nhà nước đã rất quyết liệt và điều chỉnh 3 lần mức điều hành lãi suất, đưa mặt bằng lãi suất của các khoản cho vay mới giảm khoảng 0,9% bình quân so với cuối năm 2021”, bà Hồng chia sẻ.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng.

Gỡ vướng pháp lý và giảm giá bất động sản sẽ kích thích tín dụng

Đối với tiếp cận tín dụng, bà Nguyễn Thị Hồng, cho biết, cơ chế chính sách cho vay vẫn không thay đổi, tuy nhiên năm 2022 tăng trưởng tín dụng là 14,16% nhưng 5 tháng đầu năm 2023 tín dụng chỉ tăng khoảng 3% không phải do chính sác.

Theo bà Hồng, về phía các tổ chức tín dụng, những tháng đầu năm dư địa về room tín dụng rất thoải mái, không bị chậm và thanh khoản hệ thống được Ngân hàng Nhà nước duy trì rất dư thừa và không có lý do gì để các tổ chức tín dụng huy động tiền gửi, trả lãi cho người gửi tiền mà khi doanh nghiệp đủ điều kiện vay vốn lại không cho vay.

Từ phía doanh nghiệp, lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước cho hay, đối với các doanh nghiệp không có đầu ra và như rất nhiều đại biểu nêu là không có đơn hàng, giải pháp là phải tháo gỡ khó khăn đầu ra. Vừa rồi Thủ tướng Chính phủ cũng chỉ đạo quyết liệt để xúc tiến thương mại, tuy nhiên việc này cũng cần phải có thời gian cho nên doanh nghiệp cũng như các cơ quan cũng cần hướng đến để khai thác thị trường nội địa với 100 triệu dân để thay thế cho sự suy giảm của cầu nước ngoài.

Đối với doanh nghiệp và rất nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể nói rằng rất khó khăn sau đại dịch Covid-19, không đủ điều kiện vay vốn, cũng không thể tiếp cận được vốn ngân hàng, theo đó cần có các giải pháp để cải thiện điều kiện vay vốn, có thể thông qua các chính sách như là bảo lãnh vay vốn cho doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Đối với lĩnh vực tín dụng bất động sản, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho hay, thường tăng trưởng tín dụng vào lĩnh vực này cao hơn so với mức tăng trưởng chung của nền kinh tế, nhưng với những khó khăn của thị trường bất động sản hiện nay 70% là khó khăn về pháp lý, cho nên giải pháp bây giờ phải tập trung vào tháo gỡ những vướng mắc về mặt pháp lý, cộng với các doanh nghiệp cần phải rà soát để điều chỉnh giá bất động sản. Như vậy, nó sẽ kích thích tín dụng cho cả doanh nghiệp xây dựng bất động sản cũng như là người mua nhà.

Về phía Ngân hàng Nhà nước, theo bà Hồng, trong những tháng đầu năm, khi điều kiện thuận lợi và cầu tín dụng thấp, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành thông tư để cho phép cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ và cũng chỉ đạo các tổ chức tín dụng phải rà soát để giảm thủ tục hành chính cũng như là cho vay, căn cứ trên cơ sở phương án khả thi và có khả năng trả nợ và cũng không nhất thiết phải có tài sản đảm bảo.

Về triển khai gói hỗ trợ lãi suất 2%, lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước thừa nhận kết quả vẫn thấp. Trước tình hình đó Chính phủ cũng đã trình Quốc hội cho chuyển nguồn này, khoảng 24.000 tỷ đồng cho giảm thuế GTGT và hiện nay Ngân hàng Nhà nước cũng đang trình Chính phủ để kiến nghị Quốc hội sửa đổi Nghị quyết 43, bỏ cụm từ "có khả năng phục hồi" để tiếp tục triển khai.

Đối với gói tín dụng 120 nghìn tỷ đồng, bà Hồng cho biết, đây là gói tín dụng do 4 ngân hàng thương mại nhà nước tự nguyện tham gia để thực hiện mục tiêu 1 triệu căn hộ cho công nhân cũng như người có thu nhập thấp tới năm 2030. Nguồn vốn do chính các ngân hàng huy động và lãi suất giảm từ 1,5% đến 2% do chính từ nguồn lực tài chính của các ngân hàng thương mại, điều này thể hiện sự tự nguyện và tinh thần trách nhiệm của 4 ngân hàng thương mại này.

Ngân hàng Nhà nước chỉ hướng dẫn về lãi suất áp dụng trong thời gian ưu đãi để triển khai thống nhất và hiện nay Bộ Xây dựng cũng đã có các hướng dẫn và ủy quyền cho các địa phương công bố danh mục dự án.

“Có thể nói rằng nhu cầu về nhà ở xã hội và nhà ở công nhân là cao nhưng nhu cầu vay lại là một vấn đề, bởi vì quyết định vay để mua một căn hộ phải là do người dân, gói này sẽ được triển khai trong thời gian tới. Đặc biệt là trong Luật Nhà ở trình Quốc hội trong kỳ này đã có một điểm là cho phép các doanh nghiệp mua nhà để có thể bố trí nhà ở cho công nhân, đây cũng là một điểm rất tích cực để gói này được tăng dư nợ giải ngân”, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước khẳng định.

Hà Giang