Thông suốt ngày làm việc đầu tiên để về đích tăng trưởng nông nghiệp

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến. Ảnh: Bích Hồng/bnews.vn/TTXVN

Xin Thứ trưởng cho biết kết quả xuất khẩu nông lâm thủy sản 2 tháng đầu năm 2025?

Kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản 2 tháng đầu năm 2025 đạt 9,38 tỷ USD, tăng 8,3% so với cùng kỳ năm 2024. Trong số đó, giá trị xuất khẩu các mặt hàng nông sản đạt 4,89 tỷ USD, tăng 4,5%.

Nhiều mặt hàng xuất khẩu tăng trưởng tốt như lâm sản, thủy sản, cà phê, hồ tiêu… Tuy nhiên, một số mặt hàng có giá trị xuất khẩu giảm như rau quả, gạo.

Nhìn chung những mặt hàng xuất khẩu có giá trị cao vẫn duy trì đà tăng trưởng, có thặng dư. Do đó, ngành cần phát huy những mặt hàng có lợi thế. Với những mặt hàng đang có sự tụt giảm về kim ngạch xuất khẩu, hiện ngành cũng đã có hệ thống giải pháp để có thể duy trì được đà tăng trưởng ở những tháng sau.

Chẳng với lúa gạo, giá gạo xuất khẩu bình quân 2 tháng đầu năm 2025 ước đạt 553,6 USD/tấn, giảm 18,3% so với cùng kỳ năm 2024. Nhưng những ngày đầu tháng 3/2025, giá gạo xuất khẩu bắt đầu nhích lên. Năm ngoái, xuất khẩu gạo đạt con số 9,15 triệu tấn, năm nay dự kiến xuất khẩu gạo khoảng 9 triệu tấn.

Với 75% gạo chất lượng cao, Việt Nam sẽ duy trì, đa dạng hóa được thị trường xuất khẩu gạo.

Xuất khẩu nông lâm thủy sản phải đạt con số 70 tỷ USD. Dư địa để tăng trưởng, đạt được con số này là chế biến sâu. Vậy việc tập trung vào khâu này cần được triển khai như thế nào, thưa Thứ trưởng?

Năm 2025, Chính phủ giao chỉ tiêu cho tăng trưởng nông nghiệp là 4%. Với lĩnh vực trồng trọt chiếm khoảng 43% tổng giá trị toàn ngành nông nghiệp, tăng trưởng lĩnh vực này năm cao nhất đạt 2,2% còn thông thường ở mức 1,5-1,8%.

Lĩnh vực chăn nuôi với quy mô 5% GDP và chiếm khoảng 26% tổng giá trị toàn ngành nông nghiệp, tăng trưởng cao nhất lĩnh vực này là 5,92% (năm 2022). Thủy sản chiếm 28% trong tổng giá trị toàn ngành nông nghiệp, tăng trưởng từ 3,5 – 3,8%. Lâm nghiệp chiếm tỷ trọng không lớn trong tổng giá trị toàn ngành nông nghiệp nhưng tăng trưởng bình quân ở mức trên dưới 7%.

Đây là những dư địa ngành cần phải rà soát để tính toán trong cơ cấu ngành hàng cũng như tốc độ tăng trưởng để đảm bảo về đích 4% như mục tiêu Chính phủ đã đặt ra.

Dư địa, tiềm năng và lợi thế cho xuất khẩu nông lâm thủy sản của Việt Nam vẫn còn. Nông nghiệp là lợi thế quốc gia. Nhưng khoa học công nghệ là giải pháp đầu tiên, quyết định vị thế đất nước, vị thế của ngành.

Bộ Chính trị đã có Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Vì thế cần thúc đẩy khoa học công nghệ một cách mạnh mẽ, quyết liệt và hiệu quả hơn.

Khoa học, công nghệ chiếm 55% giá trị gia tăng của toàn ngành. Tuy nhiên, tới đây, khoa học công nghệ phải đưa vào chương trình giống, chương trình canh tác, bảo vệ thực vật, thú y phòng bệnh, từ đó gắn với kinh tế tuần hoàn, chuyển đổi số để truy xuất được nguồn gốc và minh bạch những sản phẩm ra thị trường thế giới.

Đối với chế biến và chế biến sâu, hiện Việt Nam mới chỉ xuất khẩu chủ yếu bằng “bao” (xuất thô) trong khi thế giới xuất khẩu bằng “gói” (sản phẩm tinh). Giá trị gia tăng chính là ở chỗ này.

Trong bối cảnh diện tích trồng của Việt Nam không tăng thì vấn đề năng suất, chất lượng và vùng nguyên liệu gắn với chế biến sâu để có giá trị gia tăng cao. Đây chính là dư địa để ngành có thể đạt được mục tiêu xuất khẩu nông lâm thủy sản trong năm 2025 và làm tiền đề cho xuất khẩu trong giai đoạn 2026 - 2030.

Hôm nay là ngày làm việc đầu tiên của Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Bộ đã có giải pháp như thế nào để đảm bảo hoạt động thông suốt, không ảnh hưởng đến người dân, doanh nghiệp?

Việc hợp nhất hai bộ được triển khai rất nhanh, nhưng tất cả công việc đều không bị ách tắc, bỏ sót; dòng chảy công việc được đảm bảo.

Việc phân công công việc trong lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng rất rõ ràng. Các đồng chí Thứ trưởng phụ trách các mảng, lĩnh vực đều trực tiếp chỉ đạo, do vậy, ngay trong ngày làm việc đầu tiên không có bất kỳ ách tắc nào, đặc biệt là liên quan đến thủ tục hành chính.

Việc cắt giảm thủ tục hành chính là bước rất quan trọng, đây cũng là động lực để thúc đẩy tăng trưởng cũng như xuất khẩu. Thủ tướng Chính phủ đã khẳng định: Sức mạnh là của doanh nghiệp, của nhân dân, của người nông dân, của ngư dân. Do đó, công việc phải được đảm bảo thông suốt.

Để có điều này, trước khi hợp nhất, từng bộ đã họp rất chặt chẽ, hai bộ cũng đã họp rất nhiều phiên. Bộ Tài nguyên và Môi trường có Trung tâm chuyển đổi số, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có Trung tâm thống kế. Hai bên cùng hợp lực lại để các thủ tục hành chính đến hết ngày thứ Sáu (28/2/2025) đã hoàn tất toàn bộ phần hồ sơ, không có vấn đề gì tồn đọng trước khi bước sang con dấu mới, bộ mới - Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

Xin trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!

Bích Hồng/TTXVN (Thực hiện)