Thông tin kịp thời, chủ động phòng, chống thiên tai

Cột đo nước đập Ná Mén, xã Vạn Xuân (Thường Xuân) cung cấp thông tin để địa phương, người dân theo dõi mực nước, đảm bảo an toàn khi lưu thông qua đập.

Hàng ngày, thông tin về tình hình thời tiết được Đài Khí tượng Thủy văn Thanh Hóa thường xuyên cập nhật và chuyển đến Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn và Phòng thủ dân sự tỉnh, các địa phương để triển khai kịp thời các biện pháp phòng tránh. Điển hình như trong tháng 4/2024 trên địa bàn các huyện miền núi của tỉnh liên tục xảy ra dông, tố, lốc kèm theo mưa lớn trên diện rộng khiến nhiều ngôi nhà của người dân hư hỏng và tốc mái. Nhờ được thông tin kịp thời về tình hình thời tiết nên các địa phương đã nhanh chóng cảnh báo người dân tránh xa khu vực nguy hiểm và tổ chức di dời tài sản đến nơi an toàn. Dựa trên thông tin cảnh báo từ các cơ quan chức năng, các địa phương đã triển khai thực hiện công tác phòng, chống thiên tai theo phương châm “4 tại chỗ”; bố trí lực lượng trực 24/24 giờ khi có tình huống khẩn cấp. Cùng với đó, các địa phương thường xuyên phát trên hệ thống loa truyền thanh về mức độ rủi ro thiên tai đến người dân.

Theo dự báo của Đài Khí tượng Thủy văn Thanh Hóa, từ tháng 5 đến tháng 7/2025 bão hoặc áp thấp nhiệt đới hoạt động trên khu vực biển Đông khoảng 2 - 3 cơn, đề phòng có cơn ảnh hưởng đến khu vực Thanh Hóa; khả năng xảy ra 3 - 5 trận lốc, sét, mưa đá, 6 - 9 đợt nóng nắng, trong đó có 2 - 3 đợt nắng nóng gay gắt, 2 - 3 đợt mưa lớn. Từ tháng 8 đến tháng 10/2025 số lượng bão hoặc áp thấp nhiệt đới trên khu vực biển Đông có khả năng xảy ra 6 - 8 cơn, khu vực Thanh Hóa có khả năng ảnh hưởng 1 - 2 cơn bão hoặc áp thấp nhiệt đới.

Nhằm tăng cường khả năng ứng phó, hằng năm tỉnh đã đầu tư ngân sách nâng cấp hệ thống trang thiết bị phục vụ dự báo, cảnh báo thiên tai. Đến nay, trên địa bàn tỉnh đã lắp đặt thiết bị quan trắc tại 6 công trình đập, hồ chứa nước; 15 trạm đo mưa tự động tại các hồ chứa; 4 hệ thống giám sát vận hành, thiết bị thông tin, cảnh báo an toàn công trình đập và vùng hạ du. Xây dựng công cụ tính toán để cung cấp các dữ liệu cần thiết phục vụ hỗ trợ trong việc ra quyết định vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Mã, đáp ứng yêu cầu phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn. Thực hiện cập nhật số liệu, thông tin vận hành công trình thủy lợi trên Hệ thống thông tin điều hành hệ thống thủy lợi của Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Thông qua thiết bị này các trạm thủy văn cảnh báo sớm cho các địa phương, nhất là trong thời gian mưa kéo dài, giúp các địa phương chủ động phương án phòng, chống theo phương châm “4 tại chỗ”.

Ngoài ra, UBND tỉnh đang phối hợp với Cục Thủy lợi (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) triển khai thực hiện Dự án xây dựng hệ thống quản lý thông tin thủy lợi tổng hợp tại lưu vực sông Mã. Trong đó, chủ yếu lắp đặt các thiết bị quan trắc mưa, mực nước, đo mặn, camera giám sát và xây dựng phầm mềm để tích hợp, nâng cao năng lực quản lý nước, phòng chống thiên tai trên địa bàn tỉnh...

Hệ thống thông tin, cảnh báo phòng chống thiên tai trên địa bàn tỉnh đang từng bước được đầu tư lắp đặt hiện đại, nâng cao độ chính xác và thường xuyên trong công tác dự báo. Qua đó, cung cấp các bản tin dự báo theo tháng, theo từng giai đoạn; thông tin cảnh báo lũ quét, sạt lở đất được cụ thể hóa đến từng xã. Ngoài ra, các bản tin dự báo trong dịp lễ, tết, các sự kiện lớn của đất nước và của tỉnh được phát hành kịp thời trên Báo và Đài Phát thanh - Truyền hình Thanh Hóa và mạng xã hội.

Giám đốc Đài Khí tượng Thủy văn Thanh Hóa Nguyễn Văn Minh cho biết: “Thời gian qua, hệ thống trạm quan trắc, cảnh báo lũ ống, lũ quét và sạt lở đất được đầu tư lắp đặt tại các địa phương trong tỉnh, nhất là khu vực miền núi đã, đang phát huy hiệu quả trong công tác thông tin cảnh báo phòng, chống thiên tai. Hiện nay, hệ thống cảnh báo phần lớn sử dụng công nghệ tự động thu nhận số liệu mưa theo thời gian thực, cung cấp thông tin kịp thời cho cơ quan dự báo, thông tin rộng rãi đến người dân địa phương để chủ động phòng, chống thiên tai”.

Có thể thấy, công tác dự báo và cảnh báo tình hình thời tiết kịp thời đã giúp các lực lượng chức năng sẵn sàng ứng phó và người dân chủ động khi có thiên tai xảy ra, góp phần bảo vệ tính mạng và tài sản của Nhà nước và Nhân dân.

Bài và ảnh: Lê Hợi