Thu hẹp khoảng trống trong hệ thống pháp luật về quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công

Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Bùi Quốc Dũng ghi nhận và đánh giá cao tinh thần trách nhiệm, nỗ lực nghiên cứu của Ban Đề tài. Ảnh: Nguyễn Ly

TS. Bùi Quốc Dũng - Phó Tổng Kiểm toán nhà nước làm Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu. Cùng tham dự cuộc họp có các thành viên Hội đồng nghiệm thu và Ban Đề tài.

Theo TS. Nguyễn Tuấn Trung, KTNN đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện những vướng mắc, bất cập đối với các quy định pháp lý và kiến nghị Nhà nước hoàn thiện hệ thống pháp luật về quản lý tài chính công (TCC), tài sản công (TSC).

Thực tiễn kết quả kiểm toán những năm qua cho thấy, hệ thống pháp luật về quản lý TCC, TSC vẫn còn nhiều bất cập như: Không thống nhất giữa các văn bản quy phạm pháp luật; văn bản dưới Luật (nghị định, thông tư, quyết định, nghị quyết…) không phù hợp với quy định văn bản có hiệu lực pháp lý cao hơn; nội dung quy định, hướng dẫn chưa rõ ràng, không theo kịp thực tiễn...

Quang cảnh cuộc họp. Ảnh: Nguyễn Ly

Những mâu thuẫn, bất cập trong hệ thống pháp luật gây không ít khó khăn đối với việc áp dụng các quy định pháp luật trong thực tiễn công tác quản lý, sử dụng TCC, TSC cũng như trong công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán; làm giảm tính hiệu lực của pháp luật, tính hiệu quả trong quản lý, sử dụng các nguồn lực công, là điểm nghẽn trong thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Nhóm nghiên cứu đánh giá, nguyên nhân chủ yếu dẫn đến các mâu thuẫn, bất cập trong hệ thống pháp luật quản lý, sử dụng TCC, TSC là do công tác quản lý TCC, TSC là phạm trù rộng, gồm nhiều lĩnh vực, các hoạt động phát sinh đa dạng, đặc biệt nên hệ thống văn bản quy phạm pháp luật nhiều và đồ sộ do nhiều cơ quan tham mưu ban hành. Một số văn bản quy phạm pháp luật có tuổi thọ ngắn, thường xuyên thay đổi.

TS. Nguyễn Tuấn Trung trình bày kết quả nghiên cứu. Ảnh: Nguyễn Ly

Hiện nay, chưa có định rõ ràng, chi tiết về việc phải có đánh giá tác động của chính sách trước và sau khi được ban hành để phát hiện kịp thời những vướng mắc, bất cập của các chính sách để có thể đề xuất sửa đổi, bổ sung, điều chỉnh nhằm hạn chế dần khoảng cách bất cập giữa chính sách và thực tế. Việc thu hút sự tham gia của công chúng khi xây dựng văn bản còn hạn chế.

Ngoài ra, tính hệ thống của hệ thống pháp luật chưa cao. Năng lực dự báo của nhà hoạch định chính sách còn nhiều hạn chế. Các thông tin thiếu tính công khai, minh bạch là nguyên nhân chính dẫn đến còn mâu thuẫn, bất cập trong ban hành văn bản.

Từ thực tiễn và những bất cập đã chỉ ra, thời gian tới, KTNN cần phát huy vai trò tư vấn và kiến nghị về lập pháp; tăng cường giám sát và đôn đốc thực hiện kiến nghị kiểm toán. KTNN cần ứng dụng công nghệ trong phát hiện và xử lý xung đột pháp luật, tổ chức kiểm toán việc ban hành và thực hiện chính sách pháp luật, đồng thời, tăng cường truyền thông và minh bạch hóa kết quả kiểm toán.

Đánh giá cao kết quả nghiên cứu của Ban Đề tài, Hội đồng nghiệm thu cho rằng, Đề tài có ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn trong việc nhận diện và đề xuất giải pháp khắc phục các mâu thuẫn, bất cập của hệ thống pháp luật quản lý, sử dụng TCC, TSC thông qua kết quả kiểm toán của KTNN. Từ đó góp phần nâng cao tính minh bạch và hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý, sử dụng TCC, TSC.

Các thành viên Hội đồng nghiệm thu đề xuất Ban Đề tài phân tích rõ tác động tiêu cực của việc chậm thực hiện kiến nghị kiểm toán của KTNN về sửa đổi, bổ sung, thay thế văn bản. Ảnh: Nguyễn Ly

Góp ý hoàn thiện Đề tài, các thành viên Hội đồng nghiệm thu đề xuất Ban Đề tài biên tập rõ các nguyên nhân của mâu thuẫn, bất cập, tránh nhầm lẫn với biểu hiện mâu thuẫn, bất cập; bổ sung đầy đủ hệ thống văn bản quy phạm pháp luật đối với từng lĩnh vực quản lý, sử dụng TCC, TSC; đánh giá ảnh hưởng của mâu thuẫn, bất cập trong hệ thống pháp luật đến tính minh bạch, giải trình của các cơ quan quản lý nhà nước trong việc quản lý TCC, TSC.

Bổ sung đánh giá tính linh hoạt, thích ứng, phù hợp với điều ước quốc tế và hội nhập đối với hệ thống pháp luật quản lý, sử dụng TCC, TSC; bám sát định hướng của Bộ Chính trị trong xây dựng, thi hành pháp luật.

Ban Đề tài cần đánh giá nguyên nhân (chủ quan, khách quan) gắn với vai trò của KTNN; phân tích rõ tác động tiêu cực của việc chậm thực hiện kiến nghị kiểm toán của KTNN về sửa đổi, bổ sung, thay thế văn bản. Các giải pháp cụ thể, gắn với vai trò của KTNN, giải quyết các mâu thuẫn, bất cập của hệ thống pháp luật quản lý, sử dụng TCC, TSC.

Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Bùi Quốc Dũng ghi nhận và đánh giá cao tinh thần trách nhiệm, nỗ lực nghiên cứu của Ban Đề tài, đồng thời thống nhất với các nhận xét, khuyến nghị của Hội đồng nghiệm thu. Ban Đề tài cần tiếp thu nghiêm túc các ý kiến, làm rõ hơn mục tiêu nghiên cứu gắn với vai trò, chức năng của KTNN. Từ đó, đề xuất các kiến nghị cụ thể, khả thi nhằm giải quyết những mâu thuẫn, bất cập còn tồn tại trong hệ thống pháp luật về quản lý TCC, TSC, gắn chặt với hoạt động của KTNN.

Với khối lượng lớn thông tin, dữ liệu đã được thống kê, tổng hợp trong Đề tài, Nhóm nghiên cứu có thể đề xuất mở rộng phạm vi, hướng tới một đề tài chuyên sâu hơn, cấp cao hơn trong thời gian tới - Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Bùi Quốc Dũng gợi mở.

Hội đồng nghiệm thu đánh giá Đề tài xếp loại Xuất sắc./.

THÙY LÊ