Thu hút các dự án phù hợp cho chuyển đổi năng lượng công bằng

Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Công Thành phát biểu tại hội thảo. Ảnh: UNDP.

Tại hội thảo tham vấn “Dự thảo kế hoạch huy động nguồn lực thực hiện Tuyên bố chính trị thiết lập quan hệ Đối tác Chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP)” ngày 11/8, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Công Thành cho biết, Bộ này đã chủ trì, phối hợp với các Bộ/ngành liên quan xây dựng trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án triển khai Tuyên bố JETP.

Trong đó, Đề án xác định rõ quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ chủ yếu và phân công trách nhiệm cụ thể cho các Bộ/ngành, địa phương và các cơ quan, tổ chức có liên quan triển khai thực hiện. Đồng thời đề ra 10 nhóm nhiệm vụ trọng tâm để các Bộ/ngành, địa phương triển khai thực hiện.

Bộ Tài nguyên và Môi trường mong muốn lựa chọn được các dự án, hoạt động chuyển đổi năng lượng công bằng để đưa vào Kế hoạch huy động nguồn lực.

“Các dự án này cần phù hợp với bộ tiêu chí giúp Việt Nam triển khai thực hiện tốt Quy hoạch điện VIII và Quy hoạch tổng thể năng lượng quốc gia, phù hợp với ưu tiên của Việt Nam và của các đối tác, đảm bảo tính khả thi về công nghệ, nguồn lực, có tác động lan tỏa thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng ở Việt Nam”, Thứ trưởng Lê Công Thành nhấn mạnh.

Tại thời điểm Việt Nam thông qua tuyên bố JETP, các đối tác cam kết huy động số tiền ban đầu 15,5 tỷ USD trong vòng 3 - 5 năm tới để giải quyết nhu cầu chuyển đổi năng lượng công bằng của Việt Nam. Kế hoạch huy động nguồn lực thực hiện tuyên bố chính trị thiết lập quan hệ Đối tác JETP là một cột mốc quan trọng trong việc thực hiện hóa quan hệ Đối tác JETP tại Việt Nam.

Bà Ramla Khalidi, đại diện Thường trú UNDP tại Việt Nam nhận định, bản thảo Kế hoạch huy động nguồn lực thực hiện tuyên bố chính trị thiết lập quan hệ Đối tác JETP có một số khoảng trống, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính và thiết lập ưu tiên.

Theo bà Ramla Khalidi, thành công của quá trình chuyển dịch năng lượng sẽ phụ thuộc vào khả năng huy động đủ nguồn tài chính. Việc huy động ban đầu đối với nguồn tài chính 15,5 tỷ USD của các thành viên Nhóm các đối tác quốc tế và Liên minh tài chính Glasgow vì mục tiêu phát thải ròng bằng “0” rất đáng khích lệ.

Bà Ramla Khalidi, đại diện Thường trú UNDP tại Việt Nam (giữa). Ảnh: UNDP.

"Tuy nhiên, đây chỉ là một phần nhỏ trong nhu cầu chuyển dịch năng lượng ở Việt Nam. Chỉ tính riêng các khoản đầu tư cần thiết để phát triển năng lượng đến năm 2030 đã đòi hỏi nguồn vốn 135 tỷ USD. Nguồn tài chính từ quốc tế cũng từ như khu vực tư nhân trong nước sẽ tiếp tục đóng vai trò thiết yếu”.

Bà Ramla Khalidi, đại diện Thường trú UNDP tại Việt Nam

Đại diện Nhóm các đối tác quốc tế, Liên minh châu Âu, Đại sứ Vương quốc Anh tại Việt Nam Iain Frew nhấn mạnh, sức mạnh của JETP là huy động nguồn lực tài chính cả ở khu vực công và tư, đặc biệt là khu vực tư nhân. Đây là điểm quan trọng và nguồn lực ban đầu cần thiết đối với Việt Nam trong phát triển năng lượng sạch để thực hiện chuyển đổi năng lượng công bằng.

Ông Iain Frew cho rằng, Quy hoạch điện VIII đã được Chính phủ Việt Nam phê duyệt vào tháng 5/2023 đã thể hiện tham vọng cao về phi carbon hóa nguồn cung điện của mình bằng cách điện than.

“Chúng tôi nhận thấy Việt Nam có tỷ trọng phát triển năng lượng tái tạo cao nhất ASEAN, Việt Nam là nước dẫn đầu khu vực về năng lượng sạch. Chúng tôi cam kết cùng Việt Nam thúc đẩy phát triển năng lượng sạch, loại bỏ hoàn toàn carbon trong nền kinh tế”, Đại sứ Vương quốc Anh Iain Frew khẳng định.

Tuyên bố JETP đã được thông qua ngày 14/12/2022. Đây là nỗ lực chung của Việt Nam và Nhóm các đối tác quốc tế (IPG) bao gồm: Canada, Pháp, Đức, Italia, Nhật Bản, Vương quốc Anh, Mỹ, EU, Đan Mạch và Na Uy sau hơn một năm đàm phán. Việt Nam là nước thứ 3, sau Nam Phi và Indonesia thông qua Tuyên bố JETP với các nước trong và ngoài G7.

Thực hiện Tuyên bố JETP, các đối tác quốc tế sẽ giúp Việt Nam hoàn thiện chính sách nhằm thu hút đầu tư vào chuyển đổi và nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng, củng cố hạ tầng lưới điện, giáo dục và đào tạo nghề và huy động tham gia của khu vực tư nhân vào phát triển các trung tâm năng lượng tái tạo, cất trữ và sử dụng carbon, phát triển điện gió ngoài khơi…

Các đối tác cam kết huy động số tiền ban đầu 15,5 tỷ USD trong vòng 3 - 5 năm tới để giải quyết nhu cầu chuyển đổi năng lượng công bằng của Việt Nam. Số tiền cho giai đoạn sau có thể cao hơn nếu Việt Nam sử dụng tốt các khoản huy động ban đầu và đáp ứng các điều kiện của các đối tác quốc tế và các định chế tài chính quốc tế.

Phương Thảo