Thu hút FDI: Giấy phép là một trở ngại lớn

Đây là chia sẻ của các doanh nghiệp FDI tại hội thảo “Nhận diện điểm sáng kinh doanh và đầu tư năm 2024” do CafeF tổ chức.

Các chuyên gia cho rằng, doanh nghiệp đã đi qua giai đoạn khó khăn nhất

Cơ hội đón làn sóng FDI lần thứ 4

Kinh tế Việt Nam sắp bước qua quý 1 với nhiều điểm sáng. Các chỉ số vĩ mô được duy trì ổn định, lạm phát trong tầm kiểm soát, vốn FDI đăng ký mới tăng gần 40%, chỉ số Nhà quản trị mua hàng (PMI) duy trì trên mốc 50 điểm… Dự báo của các tổ chức quốc tế như Bloomberg, Fitch Rating, Standard & Chartered đều đánh giá tăng trưởng GDP Việt Nam năm nay từ 6-6,7%, tương đồng với chỉ tiêu Quốc hội đặt ra từ 6-6,5%.

Tại hội thảo, TS Cấn Văn Lực dự báo, nhìn từ các động lực tăng trưởng, kinh tế Việt Nam năm 2024-2025 sẽ tốt hơn khi lạm phát tăng trong mục tiêu, lãi suất giảm nhẹ và tỷ giá ổn định hơn. Đối với các doanh nghiệp, nghĩa vụ tài chính đã qua giai đoạn khó khăn nhất, tiếp cận vốn được duy trì và khả năng huy động vốn cũng như nguồn lực đầu tư – kinh doanh dễ dàng hơn. Trong khi đó, các vướng mắc về pháp lý dần được tháo gỡ, thể chế được quan tâm hoàn thiện. Niềm tin đã phục hồi, dù còn chậm.

Một thực tế được chỉ ra là tốc độ tăng trưởng của Việt Nam có xu hướng chậm lại trong những năm gần đây và thấp hơn nhiều so với tăng trưởng kỳ vọng. Nguyên nhân đến từ ảnh hưởng tiêu cực của đại dịch Covid-19; Biến động trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản; và mô hình tăng trưởng cũ dựa nhiều vào vốn, lao động giá rẻ đã đến điểm tới hạn. Theo TS. Võ Trí Thành, rất thách thức để đạt được mục tiêu 6,5%/năm trong giai đoạn 2021-2025.

Tuy nhiên, nền kinh tế Việt Nam đang đứng trước một bước ngoặt của sự chuyển đổi, nếu Việt Nam nỗ lực về chính sách và cải cách thì những điểm sáng kinh tế sẽ được thúc đẩy.

Bước ngoặt chuyển đổi này được nhìn thấy qua dữ liệu tỷ trọng đóng góp của lĩnh vực phi sản xuất trong cơ cấu GDP đã tăng lên nhanh chóng trong những năm gần đây và dự báo sẽ tiếp tục gia tăng trong thời gian tới. Các chuyên gia cho rằng, Việt Nam cần tiến hành cải cách thị trường tài chính cũng như thu hút dòng vốn FDI vào các ngành công nghệ cao như điện tử, bán dẫn, năng lượng tái tạo nhằm thúc đẩy chuyển dịch nền kinh tế sang các ngành có giá trị gia tăng cao, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong dài hạn.

Đặc biệt, trong giai đoạn khó khăn chung của kinh tế toàn cầu, Khu vực châu Á chứng kiến sự sụt giảm vốn FDI trong 2023 lên tới 12% so với năm 2022 (trong đó FDI vào các quốc gia lớn như Trung Quốc giảm 6%, Ấn Độ giảm 47% và khu vực ASEAN giảm 16%). Tuy nhiên, Việt Nam lại là một ngoại lệ với mức tăng 32% với tổng vốn đăng ký hơn 36 tỷ USD trong đó trên 3.100 dự án FDI mới.

Các chuyên gia nhận định, Việt Nam đứng trước cơ hội đón nhận làn sóng FDI lần thứ tư

Các chuyên gia nhận định, Việt Nam đứng trước cơ hội đón nhận làn sóng FDI lần thứ tư. Làn sóng FDI lần này có thể tập trung vào lĩnh vực công nghệ cao như điện tử, bán dẫn, trí tuệ nhân tạo và năng lượng tái tạo.

Trong bối cảnh này, đại diện ngân hàng HSBC đã có những chia sẻ về vai trò của tổ chức tài chính toàn cầu trong việc hỗ trợ đưa dòng vốn FDI vào Việt Nam. Song song, các Ngân hàng Việt Nam trong đó có ACB cũng đã đầu tư nguồn lực, công nghệ cũng như các chính sách phù hợp cho phân khúc FDI nhằm đồng hành lâu dài cùng sự phát triển của các doanh nghiệp FDI tại Việt Nam. Đặc biệt nhóm doanh nghiệp FDI quy mô vừa có doanh thu từ 50 triệu USD hàng năm trở xuống có địa bàn hoạt động trải dài nhiều tỉnh thành sẽ rất phù hợp khi có mối quan hệ hợp tác với ngân hàng Việt Nam.

Nhiều lực cản FDI

Chia sẻ tại hội thảo, Chủ tịch Coteccons Bolat Duisenov cho biết, các công ty FDI đến Việt Nam, họ sẽ gặp Chính phủ đầu tiên sau đó là các công ty xây dựng. Ngoài văn hóa khác biệt doanh nghiệp FDI có nhiều lo lắng khi đặt chân đến một vùng đất mới. Lợi thế của Việt Nam là thứ nhất là giỏi thu hút các nhà đầu tư nước ngoài, nhiều cam kết ổn định.

Thứ hai họ cũng lo lắng về nhấn về nhân sự có giỏi không, có lành nghề không? Sau lực lượng lao động thì lo lắng tiếp theo là các nhà cung cấp, nhiều công ty FDI trước đây mang theo đội ngũ cung cấp của họ sang Việt Nam nhưng việc này đã dần ít đi.

Đây là những cơ hội cho doanh nghiệp Việt phục vụ trong chuỗi cung ứng của họ như xây dựng, logistics…Như vậy ta có thể thấy dòng vốn FDI mang đến rất nhiều cơ hội cho doanh nghiệp Việt.

Những gì họ lo lắng, nhức đầu để giải quyết sẽ đều là cơ hội cho chúng ta tăng giá trị của mình lên.

Chia sẻ kinh nghiệm trong việc thu hút FDI, Phó Ban quản lý các KCN tỉnh Thái Nguyên cho cho biết, Thái Nguyên được coi là điểm sáng trong thu hút FDI. Trong quý 1 năm 2024, gần 500 triệu USD và gần 5.000 tỷ đồng vốn FDI đã chảy vào Thái Nguyên.

Tuy nhiên, thực tế, công tác thu hút đầu tư không màu hồng, có nhiều khó khăn. Tỉnh đã vận dụng 8 lợi thế để thu hút FDI. Cùng với đó, Thái Nguyên cam kết hạ tầng phát triển đồng bộ.

Hiện nay, Thái Nguyên đang được quy hoạch 12 khu công nghiệp gấp 3 lần giai đoạn trước 2020, từ 5 thành 12 khu công nghiệp. Cùng với đó, thay đổi trong cách làm là triển khai đồng bộ, trình tự về quy hoạch, sẵn sàng dọn tổ đón đại bàng mới. Sắp tới, chúng tôi trao chứng nhận đầu tư cho nhà đầu tư hạ tầng gần 5.000 tỷ đồng.

Đặc biệt, tỉnh cam kết về nguồn lao động, nhân lực. Thái Nguyên có hệ thống cam kết với trường đại học, với sơ lao động với địa phương để cung cấp lao động có chất lương. Tính đến nay, Thái Nguyên có gần 12.000 lao động, chúng tôi đã đồng hành và tạo việc làm cho gần 6.000 lao động.

Doanh nghiệp quyết định đầu tư vào một nơi nào đó sẽ nhìn đầu tiên là các yếu tố kinh tế vĩ mô có ổn định hay không. Kinh tế vĩ mô, nền kinh tế mở của Việt Nam là yếu tố mà nhà đầu tư quan tâm hàng đầu. Chính sách thu hút nhà đầu tư sao cho hoạt động hiệu quả là yếu tố rất quan trọng. Khi đầu tư thì họ quan tâm chi phí và chi phí lớn nhất là nhân lực thì Việt Nam có cạnh tranh hay không. Sự dịch chuyển đầu tư các ngành công nghệ cao, Việt Nam đã chuẩn bị nguồn lực sẵn sàng hay chưa. Đó là những điều mà nhà đầu tư quan tâm. Việt Nam có vị trí kề bên một nước láng giềng có nguồn lực lớn, đó cũng là vị trí rất tốt cho nhà đầu tư quan tâm tới. Nhà đầu tư cũng sẽ quan tâm năng lượng tái tạo của Việt Nam đã sẵn sàng hay chưa, đặc biệt là trong sản xuất.

Phương Nga