Thu ngân sách từ thuế lần đầu tiên vượt mốc 1,7 triệu tỷ đồng

Lấy người nộp thuế làm trung tâm

Theo con số của Tổng cục Thuế, tổng thu ngân sách Nhà nước năm 2024 do cơ quan thuế quản lý đã lần đầu tiên vượt mức 1,7 triệu tỷ đồng (tăng 13,7% so với cùng kỳ năm 2023). Tính từ năm 2021 đến hết năm 2024, tổng thu ngân sách Nhà nước ước đạt khoảng 7,2 triệu tỷ đồng (đạt 86,5% so mục tiêu giai đoạn 2021-2025 là 8,3 triệu tỷ đồng). Cùng với đó, giai đoạn 2021 - 2024, ngành Thuế đã thực hiện miễn, giảm, gia hạn cho gần 3,7 triệu lượt người nộp thuế với 8 loại thuế và 36 loại phí với tổng số tiền gần 730 nghìn tỉ đồng.

“Vai trò của ngành Thuế đã vượt khỏi khuôn khổ đơn thuần là cơ quan thu ngân sách, đóng góp quan trọng vào việc kiến tạo môi trường kinh doanh lành mạnh, minh bạch, bình đẳng, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô.

Để hoàn thành mục tiêu đề ra, ngành Tài chính tiếp tục tham mưu cho Chính phủ, Quốc hội các giải pháp điều hành chính sách tài khóa mở rộng chủ động, hợp lý, linh hoạt và hiệu quả với chính sách tiền tệ và các chính sách kinh tế vĩ mô khác góp phần hỗ trợ tăng trưởng kinh tế”, ông Mai Xuân Thành, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế thông tin.

Theo các chuyên gia, ngành Thuế cần đẩy mạnh chuyển đổi số hơn nữa để hỗ trợ người nộp thuế.

Theo Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Mai Xuân Thành, thời gian tới, ngành Thuế sẽ tiếp tục chủ trương lấy mục tiêu hỗ trợ doanh nghiệp, người nộp thuế làm trung tâm, bám sát tình hình kinh doanh nhằm nắm rõ hiện trạng “sức khỏe” của doanh nghiệp, kịp thời tham mưu, đề xuất giải pháp hỗ trợ, trở thành người bạn đồng hành với người nộp thuế. Từ đó, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo nguồn thu bền vững cho ngân sách Nhà nước, hoàn thành toàn diện các mục tiêu ngành Tài chính đề ra. Trong đó sẽ hiện đại hóa công tác quản lý thuế, bắt kịp xu hướng các hoạt động kinh tế.

“Từ năm 2021 đến nay, ngành thuế đã triển khai đơn giản hóa thủ tục hành chính từ 304 xuống 235 thủ tục, tiết kiệm gần 600 tỷ đồng chi phí tuân thủ thủ tục hành chính thuế cho người nộp thuế, tích hợp 122/235 thủ tục hành chính lên Cổng Dịch vụ công quốc gia. Đến nay, có 100% doanh nghiệp tham gia sử dụng dịch vụ khai thuế điện tử, 99% doanh nghiệp đã đăng ký tham gia sử dụng dịch vụ nộp thuế điện tử với cơ quan thuế, 99% doanh nghiệp đang hoạt động tham gia hoàn thuế điện tử…

Từ ngày 19/12/2024, ngành Thuế sẽ chính thức đưa vào vận hành chính thức Cổng thông tin điện tử dành cho hộ, cá nhân kinh doanh đăng ký, kê khai, nộp thuế từ thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số”, ông Thành cho biết thêm.

Năm 2024 là năm cộng đồng doanh nghiệp đối mặt với nhiều thách thức do những biến động khó lường trên thị trường thế giới. Những chính sách hỗ trợ của ngành Thuế đã kịp thời hỗ trợ các doanh nghiệp.

“Cộng đồng doanh nghiệp phản ứng rất tích cực. Tính đến hết tháng 11 năm 2024, cả nước đã có tới 173,2 nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, tăng 9,1% so với cùng kỳ năm trước. Trong bối cảnh đầy khó khăn này, cộng đồng doanh nghiệp ghi nhận các cơ quan nhà nước đã kịp thời ban hành nhiều chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp trong khắc phục những khó khăn, củng cố niềm tin và giúp đẩy nhanh quá trình phục hồi, ổn định và gia tăng hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp”, Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam VCCI Hoàng Quang Phòng đánh giá.

Đẩy mạnh chuyển đổi số, hỗ trợ người dân

Dù là một trong số những lĩnh vực đi đầu về cải cách hành chính, tuy nhiên theo đánh giá của VCCI, ngành Thuế hiện nay vẫn tồn tại một số bất cập. Ghi nhận mới nhất từ khảo sát môi trường kinh doanh do VCCI tiến hành trong năm 2024, vẫn có tới 31% doanh nghiệp gặp phiền hà trong thực hiện thủ tục hành chính thuế, đặc biệt là các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa. Ví dụ như vẫn còn sự rườm rà trong thủ tục hành chính thuế.

Theo khảo sát của VCCI, dù đã có nhiều cải thiện, nhưng quy trình kê khai, nộp thuế, hoàn thuế và quyết toán thuế vẫn còn phức tạp, gây mất thời gian và tốn kém chi phí cho doanh nghiệp. Cùng với đó là sự không đồng nhất trong áp dụng chính sách. Một số quy định thuế chưa được diễn giải hoặc áp dụng thống nhất giữa các cơ quan quản lý ở trung ương và địa phương, dẫn đến sự thiếu minh bạch và khó dự đoán cho doanh nghiệp. Ứng dụng công nghệ số ở mức chưa đồng đều. Mặc dù ngành Thuế đã chuyển đổi số mạnh mẽ, nhưng không phải doanh nghiệp nào, đặc biệt là doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa, cũng có đủ nguồn lực và năng lực để thích nghi.

“Từ phản ánh của các doanh nghiệp, chúng tôi cho rằng ngành thuế cần tiếp tục công tác cải cách, đổi mới hoạt động và tạo điều kiện cho người nộp thuế thực hiện tốt, thuận lợi trong hoàn thành nghĩa vụ thuế. Trong đó tập trung vào một số vấn đề chính như: Đẩy mạnh số hóa trong quản lý thuế; tăng cường minh bạch và hướng dẫn cụ thể; nghiên cứu, sửa đổi và triển khai chính sách thuế đơn giản, ổn định; cần có thêm chính sách hỗ trợ doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa”, Phó Chủ tịch VCCI Hoàng Quang Phòng khuyến nghị.

Ở góc độ khác, theo ông Đỗ Hoàng Anh Tuấn, Phó Giám đốc Trung tâm Công nghệ số (Bộ Thông tin và Truyền thông), công tác chuyển đổi số ngành Thuế Việt Nam có những điểm mạnh nổi bật nhưng cũng đối diện không ít thách thức cần khắc phục để đạt hiệu quả cao hơn. Ông Đỗ Hoàng Anh Tuấn cho rằng, mặc dù đã triển khai hệ thống dữ liệu lớn Big Data, nhưng hệ thống hạ tầng công nghệ chưa đủ mạnh để xử lý khối lượng dữ liệu lớn và phức tạp từ hoạt động kinh tế số dẫn đến tình trạng quá tải hoặc chậm trễ trong xử lý dữ liệu. Rủi ro an ninh mạng gia tăng khi số lượng giao dịch và dữ liệu được số hóa ngày càng lớn. Cùng với đó, ngành Thuế vẫn còn thiếu nhân sự chuyên sâu, chuyên gia ở các lĩnh vực công nghệ như AI, Big Data, Blockchain…

“Từ những tồn tại nêu trên, ngành Thuế cần tích cực triển khai việc tăng cường đầu tư vào công nghệ. Trong đó xây dựng hệ thống dữ liệu lớn để xử lý các giao dịch phức tạp và khối lượng dữ liệu ngày càng gia tăng từ nền kinh tế số. Thiết kế các hệ thống dễ sử dụng, tập trung vào sự tiện lợi và thân thiện với người dùng. Xây dựng trung tâm hỗ trợ trực tuyến ứng dụng trợ lý ảo để kịp thời giải quyết các vấn đề cho người nộp thuế. Xem xét thay đổi chính sách thay vì yêu cầu người dân khai báo nguồn thu nhập để tính thuế…”, ông Đỗ Hoàng Anh Tuấn đánh giá.

Phan Hoạt