Thử nghiệm cao tốc sạc điện không dây đầu tiên trên thế giới
Pháp đang vận hành thử nghiệm tuyến cao tốc có khả năng sạc không dây cho xe điện khi di chuyển, với hiệu suất vượt trội trong điều kiện giao thông thực tế.
Bước tiến lớn
Tại Pháp, hiện có gần 1 triệu xe chạy hoàn toàn bằng điện, tăng mạnh so với 16.165 chiếc cách đây một thập kỷ.
Phối cảnh dự án đường sạc xe khi đang chạy. Ảnh: Electreon.
Hướng tới mục tiêu cấm bán toán bộ phương tiện đốt trong vào năm 2035, một trong những công nghệ tiên tiến đang được thử nghiệm quy mô lớn là đường cao tốc sạc không dây.
Theo đó, Pháp đang lắp đặt, thử nghiệm đoạn đường dài 1,5km trên cao tốc A10 gần Paris, biến mặt đường thành nền tảng sạc.
Sáng kiến "sạc khi xe đang chạy" do Electreon phối hợp cùng VINCI Autoroutes - nhà vận hành đường thu phí lớn nhất nước Pháp, phát triển. Đây là hệ thống đầu tiên trên thế giới có thể sạc không dây cho nhiều loại phương tiện, gồm xe con, xe buýt và xe tải hạng nặng khi đang di chuyển.
Thay vì trạm sạc hoặc dây cáp, hệ thống truyền năng lượng từ các cuộn dây đặt dưới lớp nhựa đường đến bộ thu trên xe, tạo dòng điện liên tục khi xe chạy.
Bốn phương tiện tham gia thử nghiệm gồm một xe tải, xe van, ô tô con và xe buýt được trang bị cuộn thu năng lượng cần thiết vận hành thử nghiệm trong điều kiện giao thông thực tế để đánh giá hiệu suất của hệ thống.
Phòng thí nghiệm độc lập thuộc Đại học Gustave Eiffel (Pháp) xác nhận hệ thống sạc không dây trên đường cao tốc cung cấp trung bình hơn 200 kW điện liên tục và đạt đỉnh hơn 300kW, gấp đôi nhu cầu của một xe tải hạng nặng để đi cùng quãng đường. Các thử nghiệm cũng xác minh mức độ an toàn, độ bền và khả năng vận hành ổn định ở tốc độ cao.
"Đây là cột mốc quan trọng trong phát triển đường sạc không dây trên toàn cầu", ông Oren Ezer, CEO của Electreon, công ty Israel phát triển công nghệ đường sạc không dây, nhận định.
Mở rộng toàn cầu
Khi được triển khai trên quy mô lớn, công nghệ sạc khi di chuyển có thể giảm đáng kể trọng lượng pin trên các phương tiện chạy điện, lên tới hàng tấn đối với xe điện hạng nặng, từ đó thu nhỏ kích thước pin, giảm chi phí, giảm phát thải carbon.
Thay vì phải dừng lại để tái sạc, các phương tiện có thể sạc liên tục, đồng nghĩa, giúp giảm thời gian dừng sạc, giảm chi phí vận hành, hoàn thành hành trình với lượng pin nhiều hơn lúc khởi hành, loại bỏ các điểm dừng sạc và nỗi lo về phạm vi di chuyển.
Bước tiến này được kỳ vọng đưa hoạt động vận tải hàng bằng phương tiện điện trở nên thực tế và hiệu quả tương tự phương tiện chạy bằng diesel, đồng thời phù hợp với mục tiêu của Bộ Giao thông Pháp đó là triển khai 9.000km hệ thống đường điện hóa vào năm 2035.
Đối với Electreon, dấu mốc tại Pháp cho thấy tham vọng sạc không dây tốc độ cao, linh hoạt không còn là giấc mơ xa vời.
Ngoài Pháp, Electreon đang mở rộng ra toàn thế giới. Tại Mỹ, công ty đã ra mắt tuyến đường sạc công cộng đầu tiên tại bang Michigan và hợp tác với UCLA để cung cấp điện cho xe buýt nội khu trước Thế vận hội Los Angeles 2028.
Tại bang Utah (Mỹ), Electreon và Trung tâm ASPIRE của Đại học bang Utah đang thử nghiệm đường sạc cho xe tải hạng nặng Kenworth và xây dựng một cơ sở mới tại Cảng nội địa Utah để phục vụ vận tải thương mại.
Khi Electreon mở rộng ở châu Âu, Mỹ và châu Á, dự án tại Paris có thể trở thành hình mẫu cho mạng lưới đường bộ điện hóa toàn cầu. Ở đó, các tuyến cao tốc không chỉ là hạ tầng giao thông mà còn là "lưới điện di động".
Châu Âu nói chung và Pháp nói riêng đã đặt mục tiêu cấm bán toàn bộ xe sử dụng động cơ đốt trong vào năm 2035 và trung hòa carbon vào năm 2050. Tại Pháp, vận tải đường bộ chiếm 95% lượng khí thải CO2 liên quan đến vận tải hàng hóa, trong đó hệ thống đường cao tốc tạo ra 6% lượng phát thải.
