'Thủ phạm' đằng sau hàng chục nghìn chuyến bay bị hoãn và hủy ở Mỹ

Dưới làn sóng chỉ trích từ công chúng, các nhà lập pháp và Bộ trưởng Giao thông vận tải Mỹ Pete Buttigieg, các nhà điều hành hãng hàng không đã tìm cách đổ trách nhiệm về những rắc rối tại sân bay trong mùa hè này cho hệ thống kiểm soát không lưu của quốc gia.

Tuy nhiên, dữ liệu liên bang cho thấy rằng chính các hãng bay mới là lý do lớn nhất gây ra sự chậm trễ và tỷ lệ hủy chuyến cao bất thường trong những tháng gần đây, theo Washington Post.

Các quan chức giao thông liên bang cho biết chỉ trong 5 tháng đầu năm đã có 88.161 chuyến bay bị hủy - con số cao thứ hai trong 5 tháng kể từ năm 1988, chỉ thua cùng khoảng thời gian trong năm 2020, khi đại dịch bùng phát.

Sân bay Quốc tế John F. Kennedy gần đây phải vật lộn để đáp ứng số lượng khách tăng trong khi nhân viên giảm. Ảnh: AP.

Việc số chuyến bay bị hoãn và hủy tăng vọt được cho là xuất phát từ nhu cầu tăng cao, trong khi ngành hàng không mất đi hàng chục nghìn nhân viên trong thời kỳ đại dịch.

Những lời chỉ trích của ngành đối với các kiểm soát viên không lưu đã làm dấy lên những phản bác từ Cục Hàng không Liên bang (FAA) và Bộ trưởng Buttigieg, nhắc nhở hành khách về quyền được hoàn tiền khi các hãng bay hủy chuyến hoặc hoãn chuyến quá lâu.

Các hãng bay chịu trách nhiệm lớn nhất

Theo số liệu của Bộ Giao thông Vận tải, các hãng hàng không chịu trách nhiệm trực tiếp cho khoảng 41% chuyến bay bị hoãn trong 5 tháng đầu năm, một con số ngang bằng với năm ngoái nhưng cao hơn so với trước đại dịch. Máy bay đến muộn - một vấn đề khác chủ yếu do các hãng hàng không - gây ra thêm 37% số vụ hoãn chuyến.

Các vấn đề với không phận của quốc gia, chẳng hạn như tắc nghẽn, thời tiết xấu hoặc thiếu nhân viên tại các cơ sở kiểm soát không lưu, chiếm 17% số vụ hoãn chuyến - mức thấp nhất kể từ khi các quan chức bắt đầu theo dõi dữ liệu vào năm 2004. Thời tiết khắc nghiệt chiếm khoảng 5%.

Đối với việc hủy chuyến, những vấn đề do các hãng bay gây ra chiếm 38% trường hợp, tỷ lệ cao nhất kể từ năm 2012. Nhưng phần lớn các vụ hủy chuyến liên quan đến các trường hợp nằm ngoài tầm kiểm soát của hãng, với vấn đề thời tiết được liệt kê trong 55% trường hợp. Các lý do về không phận quốc gia, chẳng hạn như những vấn đề liên quan đến kiểm soát không lưu, chiếm 7%.

Ảnh: Washington Post.

Trong cuộc họp báo cáo hôm 21/7, Giám đốc điều hành United Airlines Scott Kirby cho biết ông đã đích thân xin lỗi Bộ trưởng Buttigieg sau khi một bản ghi nhớ nội bộ của công ty đổ lỗi cho các kiểm soát viên không lưu đối với nhiều chuyến bay chậm trễ của hãng.

“Tôi nghĩ rằng toàn bộ hệ thống đang căng thẳng. Mọi lĩnh vực đều đang thiếu nhân sự, chứ không chỉ riêng FAA”, ông nói thêm.

Có những dấu hiệu cho thấy các vấn đề lao động cản trở ngành công nghiệp đang được cải thiện. Southwest Airlines tuyển dụng nhiều người hơn so với trước đại dịch. Delta Air Lines trong tháng này cho biết công ty đã thuê 18.000 người kể từ năm 2021 và lực lượng lao động của họ đạt mức 95% so với trước đại dịch.

Các hãng hàng không và FAA thường xuyên liên lạc để quản lý đường bay quốc gia. Kiểm soát viên không lưu và quản lý hãng hàng không họp hầu như vào mỗi buổi chiều để lên kế hoạch cho các chuyến bay của ngày hôm sau, với các cuộc họp khác ít nhất hai giờ một lần trong ngày để chia sẻ thông tin cập nhật.

Cựu quản trị viên FAA Michael Huerta cho biết những sự cố trước đây liên quan đến căng thẳng giữa cơ quan này và các hãng hàng không đã được giải quyết.

Đổ lỗi

Tranh cãi bắt đầu gia tăng vào tháng 4, khi các nhà lãnh đạo hãng hàng không đòi họp với quan chức FAA để giải quyết các vấn đề kiểm soát không lưu ở Florida. Nhu cầu đi lại của tiểu bang đang bùng nổ, với một số sân bay có nhiều chuyến bay hơn trước đại dịch.

Cuộc họp có sự tham gia của hàng chục hãng hàng không, nhà khai thác máy bay tư nhân và các quan chức FAA trong hai ngày vào đầu tháng 5. FAA cam kết bổ sung công nhân cho cơ sở kiểm soát không lưu Jacksonville.

Ảnh: Washington Post.

Trong một bức thư cuối tháng 6 gửi Bộ trưởng Buttigieg, ông Nicholas E. Calio, Giám đốc điều hành của Airlines for America, cho biết một trong những thành viên của hãng đã báo cáo rằng các vấn đề về kiểm soát không lưu là nguyên nhân dẫn đến ⅓ số vụ hủy chuyến gần đây của hãng. Trong khi thời tiết cũng là một yếu tố, ông Calio viết rằng các vấn đề nhân sự kiểm soát không lưu đã dẫn đến việc hạn chế lưu thông dù thời tiết tốt.

Trong một bản ghi nhớ gửi cho nhân viên sau kỳ nghỉ quốc khánh 4/7, Giám đốc điều hành của United Airlines Jon Roitman ước tính rằng hơn một nửa số lần hoãn chuyến của hãng và ¾ số lần hủy chuyến là do “quản lý không lưu của FAA”, vốn đặc biệt nghiêm trọng ở Newark và Florida. Và mặc dù ông thừa nhận rằng nhiều sự chậm trễ trong số đó xuất phát từ thời tiết, "tắc nghẽn và nhân viên cũng đóng góp vào".

Bản ghi nhớ đã thu hút phản ứng gay gắt từ các quan chức FAA.

Trong khi có những yếu tố chồng chéo ảnh hưởng đến hệ thống hàng không của quốc gia, “phần lớn các trường hợp hoãn và hủy chuyến không phải do nhân viên của FAA”, cơ quan này cho biết trong một tuyên bố.

FAA khẳng định không có vấn đề nào về nhân viên kiểm soát không lưu trong ngày 3 và 4/7, nhưng các hãng hàng không đã hủy hơn 1.110 chuyến bay, ¼ trong số đó do United Airlines khai thác.

Trong khi các hãng bay cắt giảm nhân viên vào năm 2020, thì tác động của đại dịch đối với lực lượng lao động của FAA ít nghiêm trọng hơn. Các tài liệu của FAA cho thấy họ đã mất khoảng 500 kiểm soát viên không lưu trong khoảng thời gian từ tháng 9/2019 đến tháng 9/2021.

FAA đã thuê 509 kiểm soát viên vào năm ngoái nhưng đang tìm cách bổ sung thêm 1.020 kiểm soát viên trong năm nay để giúp xây dựng lại đội ngũ nhân viên của mình, một quá trình kéo dài nhiều năm đào tạo.

Hồng Ngọc