Thu thuế bán hàng trên sàn thương mại điện tử: Nhiều nội dung cần được làm rõ

Vải thiều Bắc Giang, Hải Dương lên sàn thương mại điện tử.

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) góp ý Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 126/2020/NĐ-CP quy định chi tiết Luật Quản lý thuế và Nghị định 123/2020/NĐ-CP quy định về hóa đơn, chứng từ.

CHƯA THỐNG NHẤT VỚI PHÁP LUẬT HIỆN TẠI

Dự thảo quy định các sàn thương mại điện tử có chức năng đặt hàng trực tuyến có trách nhiệm kê khai, nộp thuế thay cho người bán là cá nhân trên sàn. Quy định này yêu cầu các sàn thương mại điện tử thực hiện khấu trừ thuế từ thu nhập kinh doanh của người bán là cá nhân trên sàn.

Tuy nhiên, theo VCCI, việc này dường như chưa phù hợp với quy định pháp luật về thuế thu nhập cá nhân, vốn quy định trách nhiệm kê khai, nộp thuế của thu nhập từ kinh doanh thuộc về cá nhân kinh doanh.

Cụ thể, Điều 24 Luật Thuế thu nhập cá nhân chỉ quy định hai chủ thể có trách nhiệm thực hiện việc kê khai, nộp thuế, quyết toán thuế thu nhập cá nhân, gồm: tổ chức, cá nhân trả thu nhập; cá nhân có thu nhập chịu thuế.

Điều 29 Nghị định 65/2013/NĐ-CP quy định người nộp thuế trực tiếp khai thuế, nộp thuế với thu nhập từ kinh doanh của cá nhân cư trú với cơ quan thuế. Do vậy, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ tính thống nhất của quy định này với hệ thống pháp luật hiện tại.

Ngoài ra, quy định yêu cầu các sàn thương mại điện tử có trách nhiệm đại diện cho người bán kê khai, nộp thuế thay. Tuy nhiên, theo VCCI cơ quan soạn thảo cần làm rõ trách nhiệm đại diện được phát sinh theo căn cứ nào, có cần trình tự, thủ tục nào hay không?

Lý do được VCCI đưa ra là vì Điều 135 Bộ luật Dân sự 2015 chỉ quy định 2 trường hợp căn cứ xác lập quyền đại diện, gồm: đại diện theo pháp luật (gồm đại diện của cá nhân trong 1 số trường hợp đặc biệt; đại diện của pháp nhân); đại diện theo ủy quyền.

Mặt khác, quy định không nêu rõ phạm vi đại diện trong việc kê khai, nộp thuế thay của sàn thương mại điện tử bao gồm những trách nhiệm nào, có bao gồm quyết toán, hoàn thuế hay không?

NGUY CƠ TRÙNG LẶP

Hơn nữa, quy định này có nguy cơ tạo ra nhiều phương pháp thu thuế trùng lặp nhau. Trên thực tế, hiện nay có nhiều hộ, cá nhân kinh doanh vừa kinh doanh tại chỗ (offline) vừa kinh doanh online trên nền tảng thương mại điện tử, chẳng hạn như các cửa hàng ăn uống, cà phê hoặc kinh doanh lưu trú… Khi kinh doanh trên thương mại điện tử, cá nhân kinh doanh sẽ phải nộp riêng thuế cho phần doanh thu này (do sàn thương mại điện tử khấu trừ).

Tuy nhiên, đồng thời, cá nhân kinh doanh đã phải nộp thuế theo phương pháp khoán. Việc xác định thuế khoán (khi thực hiện ấn định thuế) sẽ thực hiện thông qua việc khảo sát của cơ quan thuế, chẳng hạn như số lượng khách trong một ngày của quán, số lượng nhân viên…

“Việc tách riêng phần doanh thu từ kinh doanh online với phần doanh thu từ kinh doanh offline sẽ trở nên khó khăn do việc kinh doanh được thực hiện tại cùng một địa điểm. Liệu có xảy ra chồng lấn khi thu thuế hình thức kinh doanh này hay không?”, VCCI đặtvấn đề.

Đặc biệt, VCCI cho rằng, quy định này có thể tạo ra các ảnh hưởng bất cân xứng lên các chủ thể liên quan trong hoạt động thương mại điện tử.

Chẳng hạn, sàn thương mại điện tử và mạng xã hội, quy định này dự kiến sẽ gây nên gánh nặng tuân thủ lên sàn thương mại điện tử trong việc nộp thuế cho người bán trên nền tảng của mình.

Ở chiều ngược lại, các mạng xã hội dự kiến sẽ không thuộc đối tượng thực hiện nghĩa vụ, trong khi thương mại điện tử qua mạng xã hội cũng tương đối phát triển.

Còn với sàn thương mại điện tử trong nước và sàn thương mại điện tử cung cấp dịch vụ xuyên biên giới, VCCI thắc mắc, không rõ quy định này có áp dụng không và áp dụng như thế nào với các sàn thương mại điện tử cung cấp dịch vụ xuyên biên giới?

Nếu quy định này chỉ áp dụng được với các sàn thương mại điện tử trong nước, đây có thể là một rào cản “bảo hộ ngược”, gây bất bình đẳng cho doanh nghiệp nội địa.

Do vậy, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, đánh giá các tác động, ảnh hưởng của quy định này lên các nhóm đối tượng liên quan và ảnh hưởng lên cạnh tranh trong ngành thương mại điện tử.

Một vấn đề khác, dự thảo quy định sàn thương mại điện tử có trách nhiệm cung cấp thông tin của người bán trên sàn. Song VCCI cho rằng, quy định này cần được cân nhắc.

Bởi một trong các thông tin sàn thương mại điện tử cần cung cấp là mã số thuế. Nhưng một số doanh nghiệp quan ngại rằng liệu họ có phải chịu trách nhiệm về thông tin cung cấp cho cơ quan thuế hay không.

Vũ Khuê -