Thu tiền tỷ trên những cánh đồng rau VietGAP ở Tiền Lệ

Là một trong những địa phương sớm bắt nhịp với yêu cầu tái cơ cấu sản xuất trong Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, xã Sơn Đồng đã lựa chọn phát triển vùng rau an toàn làm hướng đi chủ lực. Trong đó, HTX Nông nghiệp Tiền Lệ trở thành đầu mối tổ chức sản xuất, liên kết tiêu thụ và đưa các tiêu chuẩn VietGAP vào đồng ruộng. Từ những thửa ruộng nhỏ lẻ, manh mún, vùng rau nơi đây từng bước được quy hoạch bài bản, mở rộng diện tích và hình thành chuỗi giá trị nông nghiệp sạch có tính bền vững cao.

Từ "hàng chợ" đến mô hình nông nghiệp sạch

Trong bối cảnh chương trình xây dựng nông thôn mới đặt ra yêu cầu ngày càng cao về phát triển kinh tế, môi trường và tổ chức sản xuất, HTX Nông nghiệp Tiền Lệ đã trở thành mô hình nổi bật cho sự chuyển mình của nông thôn ở ngoại thành Hà Nội. Từ một vùng quê trồng rau chủ yếu theo phương pháp truyền thống, manh mún, nhỏ lẻ, HTX đã từng bước tổ chức lại sản xuất theo hướng an toàn, theo tiêu chuẩn VietGAP, tạo ra chuỗi giá trị bền vững gắn với tiêu chí nông thôn mới.

Thành lập từ năm 1997, HTX đã xác định rõ, muốn phát triển nông nghiệp phải dựa trên quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn và liên kết thị trường. Từ đó, HTX sẽ giữ vai trò điều phối, hướng dẫn kỹ thuật, kiểm soát vùng trồng, ghi chép nhật ký, sử dụng vật tư đầu vào đồng bộ, và xây dựng các quy trình đảm bảo an toàn thực phẩm.

Ông Nguyễn Khắc Bút, Phó Giám đốc HTX cho biết: “Phương châm của HTX là không chỉ tập trung vào sản xuất rau sạch mà còn hướng tới việc tổ chức, liên kết người dân, xây dựng chuỗi giá trị bền vững. Bởi khi người dân nắm rõ quy trình sản xuất, có nơi tiêu thụ ổn định thì họ sẽ yên tâm gắn bó với đồng ruộng, đời sống sẽ từng bước được nâng lên”.

Việc chuyển đổi từ sản xuất theo thói quen sang sản xuất theo tiêu chuẩn đã trở thành điểm tựa để người dân yên tâm đồng hành cùng HTX.

Nhiều chuyến tham quan, học tập và các buổi tập huấn về quy trình quản lý, sử dụng thuốc sinh học, sản xuất theo phương pháp hữu cơ... đã được HTX nhanh chóng triển khai, giúp bà con tiếp cận quy trình mới một cách bài bản, từ đó thay đổi tư duy từ sản xuất theo thói quen sang sản xuất theo tiêu chuẩn.

Việc chuyển đổi này không chỉ đơn thuần mang ý nghĩa về mặt kinh tế, mà còn chạm tới nhiều tiêu chí của nông thôn mới nâng cao, như: tiêu chí tổ chức sản xuất, môi trường, thu nhập, an toàn thực phẩm và ứng dụng khoa học kỹ thuật vào đồng ruộng. HTX đã trở thành điểm tựa để người dân yên tâm đồng hành phát triển kinh tế, không phải bằng khẩu hiệu mà bằng những thay đổi rất cụ thể trong tư duy, cách làm nông nghiệp.

Nâng cao thu nhập, tạo sinh kế bền vững

Từ vài ha ban đầu, đến nay, vùng rau của HTX Nông nghiệp Tiền Lệ đã mở rộng trên 40ha, trong đó gần 35ha đạt tiêu chuẩn VietGAP và 2,5 ha nhà lưới. Đây được coi là vùng sản xuất rau tập trung có quy mô lớn ở khu vực ngoại thành Hà Nội và là minh chứng rõ nét cho tính hiệu quả và sức lan tỏa của mô hình.

HTX Nông nghiệp Tiền Lệ hiện đang canh tác trên diện tích trên 40ha, trong đó gần 35ha đạt chuẩn VietGAP.

Hiện nay, vùng rau của HTX Tiền Lệ cung ứng sản phẩm ổn định cho thị trường Hà Nội và một số tỉnh lân cận. Một phần sản lượng được đưa vào chuỗi thực phẩm sạch, phần còn lại phục vụ các chợ đầu mối và thương lái. Nhờ quy trình canh tác đồng bộ, chất lượng sản phẩm được đảm bảo, giúp rau Tiền Lệ dần khẳng định uy tín trên thị trường.

Việc tham gia HTX đã giúp nhiều hộ nông dân cải thiện thu nhập, yên tâm hơn trong sản xuất và ổn định đời sống. Đồng thời, mô hình còn tạo ra việc làm thường xuyên cho lao động địa phương và các đợt việc làm thời vụ trong mùa vụ cao điểm.

Đơn cử như hộ gia đình bà Kiều Thị Huệ, trước đây chỉ đơn thuần trồng rau theo nhỏ lẻ, manh mún, "lúc được, lúc mất". Từ khi tham gia HTX, gia đình bà được hướng dẫn kỹ thuật, sản phẩm có đầu ra ổn định, công việc cũng nhẹ nhàng hơn nhờ cơ giới hóa, từ đó thu nhập cũng dần trở nên ổn định hơn.

Bà Huệ cho biết, trước kia bà con làm theo kinh nghiệm, phụ thuộc thời tiết, được mùa mất giá, được giá mất mùa. Nay sản xuất theo quy trình, có HTX đứng ra bao tiêu, bà con yên tâm hơn, đời sống và thu nhập cũng cải thiện rõ rệt.

Việc các nông hộ áp dụng cơ giới hóa, áp dụng hệ thống nhà lưới và các máy móc hiện đại đã giúp nâng cao năng suất, đồng thời hạn chế sâu bệnh, giảm sức lao động thủ công và đảm bảo môi trường sản xuất an toàn.

Sự thay đổi này tạo hiệu ứng lan tỏa lớn trong cộng đồng. Nhiều người trước đây bỏ ruộng đi làm công nhân đã trở lại sản xuất, bởi mô hình mới cho thu nhập ổn định và bền vững hơn. Đó chính là giá trị lâu dài của mô hình kinh tế tập thể trong chương trình xây dựng nông thôn mới.

Giữ gìn và phát triển giá trị thương hiệu

HTX Tiền Lệ đang đi theo hướng phát triển chuỗi giá trị nông nghiệp hiện đại. HTX không chỉ tổ chức sản xuất mà còn xây dựng thương hiệu “Rau sạch Tiền Lệ”, phát triển bao bì, truy xuất nguồn gốc, liên kết với doanh nghiệp chế biến và các hệ thống phân phối thực phẩm sạch.

Cùng với đó, HTX xây dựng quy trình sản xuất theo mô hình “cánh đồng an toàn”, giúp đồng bộ toàn bộ các khâu: giống, vật tư, kỹ thuật, thu hái và tiêu thụ. Nhờ sản xuất rau theo tiêu chuẩn VietGAP, thu nhập của người dân tăng lên rõ rệt so với cách làm truyền thống. Bà con không phải lo cảnh “được mùa mất giá”, bởi HTX đứng ra tổ chức sản xuất, ký kết hợp đồng tiêu thụ, kết nối doanh nghiệp và nhà phân phối.

Trong thời gian tới, HTX Tiền Lệ đặt mục tiêu tiếp tục củng cố vùng trồng VietGAP, phát triển thêm diện tích ứng dụng công nghệ cao và mở rộng thị trường tiêu thụ. Việc tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng rau sạch cho các đô thị lớn như Hà Nội, và một số tỉnh lân cận cũng như kết nối với các doanh nghiệp chế biến được xem là hướng đi quan trọng giúp HTX và các thành viên nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống.

Định hướng lâu dài của HTX là xây dựng thương hiệu rau sạch Tiền Lệ trở thành sản phẩm có tên tuổi trong nhóm nông sản an toàn của Thủ đô. Điều này không chỉ giúp nâng cao giá trị sản phẩm mà còn củng cố niềm tin để người dân tiếp tục gắn bó với mô hình canh tác sạch.

Từ một HTX nhỏ ra đời cách đây gần 30 năm, Tiền Lệ hôm nay đã trở thành một điểm sáng trong phát triển nông nghiệp sạch và góp phần xây dựng nông thôn mới bền vững. Đây không chỉ là câu chuyện của một vùng rau, mà là minh chứng rõ nét cho vai trò của kinh tế tập thể trong việc nâng cao chất lượng đời sống, tạo sinh kế bền vững và làm giàu từ chính mảnh đất nông nghiệp ở địa phương.

Tú Anh