Thứ trưởng Bộ Công an: Đề xuất doanh nghiệp phải định danh IP
Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long nhấn mạnh địa chỉ IP tương tự như số nhà, địa chỉ cư trú ngoài đời thực, là cơ sở quan trọng nhất để xác định thông tin, vị trí, thiết bị đầu cuối truy cập, sử dụng, hoạt động trên internet
Chiều 23-9, tiếp tục phiên họp thứ 49, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật An ninh mạng. Đây là dự án Luật được sửa đổi toàn diện trên cơ sở hợp nhất Luật An ninh mạng và Luật An toàn thông tin mạng.
Dự án Luật gồm 9 chương, với 58 điều, có một số nội dung mới đáng chú ý. Theo đó, dự thảo bổ sung một điều luật quy định về bảo đảm an ninh dữ liệu.
Dành 10% kinh phí đề án CNTT cho việc bảo vệ an ninh mạng
Theo Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long, dữ liệu là tài sản quốc gia, là nguyên liệu đầu vào vô cùng quý giá của hệ sinh thái số, chuyển đổi số. Tuy nhiên, các quy định hiện nay mới chỉ tập trung vào vấn đề khai thác, sử dụng, xử lý dữ liệu phục vụ chuyển đổi số, chưa quy định về bảo đảm an ninh dữ liệu. Từ đó, Thứ trưởng Bộ Công an khẳng định việc bổ sung vào Luật An ninh mạng nội dung nói trên là rất cấp thiết.
Dự thảo cũng bổ sung 1 khoản tại điều luật quy định về trách nhiệm của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trên không gian mạng.
Cụ thể, dự thảo Luật yêu cầu doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trên không gian mạng phải định danh địa chỉ internet (địa chỉ IP) của tổ chức, cá nhân sử dụng dịch vụ internet, cung cấp cho lực lượng chuyên trách bảo vệ an ninh mạng để phục vụ công tác quản lý nhà nước, đảm bảo an ninh mạng.

Thượng tướng Nguyễn Văn Long, Thứ trưởng Bộ Công an. Ảnh: PHẠM THẮNG
“Địa chỉ IP tương tự như số nhà, địa chỉ cư trú ngoài đời thực, là cơ sở quan trọng nhất để xác định thông tin, vị trí, thiết bị đầu cuối truy cập, sử dụng, hoạt động trên internet”- Thứ trưởng Bộ Công an nhấn mạnh.
Thượng tướng Nguyễn Văn Long cũng chỉ rõ việc định danh địa chỉ internet phục vụ công tác bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội thời gian qua còn nhiều bất cập, hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu công tác nghiệp vụ, tỷ lệ tra cứu địa chỉ internet có thông tin thuê bao không quá 40% gây khó khăn rất lớn cho công tác bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội của lực lượng Công an.
Liên quan đến kinh phí bảo vệ an ninh mạng, dự thảo Luật quy định kinh phí bảo vệ an ninh mạng của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp nhà nước, tổ chức chính trị phải bảo đảm tối thiểu 10% trong tổng kinh phí triển khai đề án, dự án, chương trình, kế hoạch đầu tư, ứng dụng, phát triển công nghệ thông tin (CNTT).
Một nội dung đáng chú ý khác, dự thảo bổ sung quy định về việc người đứng đầu, chịu trách nhiệm phụ trách hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia phải tham gia sát hạch và được cấp chứng chỉ về an ninh mạng.
“Trong bối cảnh hiện nay đây là yêu cầu cấp thiết, nhiều tổ chức, doanh nghiệp chưa có đội ngũ nhân lực được đào tạo bài bản dẫn đến việc xử lý sự cố chậm trễ, không hiệu quả”- Thứ trưởng Bộ Công an nói thêm.
Lập cơ quan chuyên trách giám sát thực thi
Nêu ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị cần quy định cụ thể trách nhiệm của các nền tảng xuyên biên giới như Google, Facebook để đảm bảo tuân thủ pháp luật Việt Nam.
Khẳng định sự quan tâm đến quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân và quyền riêng tư, Chủ tịch Quốc hội cho rằng dự thảo cần xây dựng cơ chế xử lý vi phạm nghiêm minh đối với hành vi vi phạm quyền riêng tư, thu thập và sử dụng dữ liệu trái phép.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn. Ảnh: PHẠM THẮNG
Đáng chú ý, ông đề xuất thành lập cơ quan chuyên trách giám sát việc thực thi. “Tôi biết Bộ Công an đã tính toán để cơ quan này có đủ thẩm quyền và nguồn lực hoạt động hiệu quả. Cần có cơ chế báo cáo sự cố và tăng cường tham vấn cho cộng đồng doanh nghiệp trong nước cũng như nước ngoài”- Chủ tịch Quốc hội nói.
Ngoài ra, ông cho rằng luật lần này cần đảm bảo người dùng có quyền yêu cầu xóa dữ liệu, rút lại sự đồng ý và được thông báo khi dữ liệu bị xâm phạm. Quy định này cần áp dụng cho cả doanh nghiệp trong nước và quốc tế.
Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý cần quy định cụ thể trách nhiệm của các tổ chức thu thập, lưu trữ dữ liệu cá nhân, đặc biệt là các nền tảng mạng xã hội, dịch vụ xuyên biên giới.
Về phòng chống tội phạm, Chủ tịch Quốc hội cho rằng cần cập nhật quy định về tội phạm mạng và tăng cường hợp tác quốc tế. Ông nhấn mạnh hợp tác quốc tế rất quan trọng vì tội phạm thường ở nước ngoài, nơi máy chủ của các nền tảng như Facebook, Google, TikTok hoạt động.
“Công nghệ giám sát cho phép sử dụng công nghệ tiên tiến như AI và phân tích dữ liệu lớn để phát hiện, ngăn chặn tội phạm, nhưng cần có quy định nghiêm ngặt để tránh lạm dụng, đảm bảo tôn trọng quyền riêng tư của người dân”- theo Chủ tịch Quốc hội.
Đề nghị bổ sung quy định, biện pháp bảo vệ đối với người cao tuổi
Dự thảo Luật An ninh mạng dành một chương quy định về phòng ngừa, xử lý hành vi xâm phạm an ninh mạng.
Chương này gồm các điều quy định về việc phòng ngừa, xử lý thông tin trên không gian mạng xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội; Phòng, chống gián điệp mạng; bảo vệ thông tin thuộc bí mật nhà nước, bí mật công tác, bí mật kinh doanh, bí mật cá nhân, bí mật gia đình và đời sống riêng tư trên không gian mạng; Phòng, chống hành vi sử dụng không gian mạng, công nghệ thông tin, phương tiện điện tử để vi phạm pháp luật về bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội.
Cùng với đó là các quy định phòng, chống xâm hại trẻ em trên không gian mạng; Phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn và xử lý phần mềm độc hại: Phòng, chống tấn công mạng; Phòng, chống khủng bố mạng; Phòng ngừa, xử lý tình huống nguy hiểm về an ninh mạng; Đấu tranh bảo vệ an ninh mạng và Ngăn chặn xung đột thông tin trên mạng.
Thẩm tra nội dung này, Thường trực Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội cơ bản thống nhất với nội dung này. Ngoài ra, có ý kiến đề nghị bổ sung quy định, biện pháp bảo vệ đối với người cao tuổi; đề nghị bổ sung các quy định nhằm phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý kịp thời các hành vi sử dụng công nghệ, AI deepfake.
Cùng với đó, cơ quan thẩm tra đề nghị rà soát các điều khoản để tránh trùng lặp, chồng chéo giữa các điều của dự thảo Luật với Luật Bảo vệ bí mật nhà nước, Luật Dữ liệu, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân.