Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Hằng: Công tác ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới

Phóng viên (PV): Đề nghị Thứ trưởng cho biết vai trò và đóng góp của NGKT đối với tăng trưởng và phát triển kinh tế-xã hội của đất nước trong thời gian qua?

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Hằng: Công tác NGKT đã có những đóng góp quan trọng vào các thành tựu to lớn chung của đối ngoại đối với phát triển kinh tế-xã hội đất nước, được Đảng, Nhà nước ghi nhận, đánh giá cao.

Nổi bật là: Nỗ lực làm sâu sắc thêm quan hệ của nước ta với các nước, đặc biệt là quan hệ kinh tế, thương mại, đầu tư; đẩy mạnh hội nhập và liên kết kinh tế quốc tế; kịp thời, nhanh nhạy tranh thủ thu hút nguồn lực bên ngoài phục vụ các động lực mới cho phát triển, nhất là tài chính xanh, đầu tư cho chuyển đổi năng lượng, đầu tư chất lượng cao...; tích cực đồng hành, kết nối, hỗ trợ các địa phương, doanh nghiệp Việt Nam thúc đẩy xuất khẩu, thu hút đầu tư và mở rộng hợp tác kinh tế với nước ngoài, nhất là mở rộng các thị trường tiềm năng, khơi thông các thị trường mới; chủ động, nhạy bén trong công tác nghiên cứu, tham mưu phục vụ điều hành kinh tế-xã hội của Chính phủ trên cơ sở bám sát nhu cầu trong nước và các trọng tâm của Chính phủ.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Hằng. Ảnh: Bộ Ngoại giao

PV: Vậy, những bài học từ kết quả đạt được của công tác NGKT kể trên là gì, thưa Thứ trưởng?

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Hằng: Trong quá trình triển khai và với những kết quả đạt được, có thể rút ra các bài học lớn, gồm:

Thứ nhất, công tác NGKT cần bám sát các chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước với phương châm “kiên trì, kiên định đường lối, chủ trương nhưng linh hoạt, quyết đoán, đưa ra các quyết định chiến lược kịp thời, đúng lúc, đúng thời điểm và quyết liệt, đeo bám đến cùng, đồng thời sáng tạo, linh hoạt nhằm tạo đà bứt phá”.

Thứ hai, cần huy động sự đoàn kết thống nhất, đồng lòng của cả hệ thống chính trị, người dân, doanh nghiệp vì mục tiêu chung, qua đó thống nhất về định hướng và làm nổi bật những thế mạnh, đặc thù trong triển khai nhiệm vụ được giao.

Thứ ba, bám sát tình hình, diễn biến, các xu thế mới của kinh tế thế giới, nắm chắc tình hình và nhu cầu phát triển ở trong nước để có ứng xử linh hoạt, kịp thời.

Thứ tư, công tác nghiên cứu, dự báo, tham mưu chính sách là then chốt, phải nắm chắc tình hình để xác định các giải pháp phù hợp và quyết liệt, sáng tạo, kịp thời tham mưu, đề xuất, phát huy tối đa tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh.

PV: Theo Thứ trưởng, bối cảnh thế giới và khu vực thời gian tới tác động như thế nào tới kinh tế các quốc gia? Công tác NGKT của Việt Nam cần làm gì trong bối cảnh đó?

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Hằng: Kinh tế thế giới đang trải qua những thay đổi có tính thời đại, biến động nhanh chóng, phức tạp, khó lường, với nhiều xu thế mới và vai trò ngày càng quan trọng của các động lực tăng trưởng mới... Tôi cho rằng, để đáp ứng yêu cầu của tình hình mới, NGKT cần có sự chuyển mình mạnh mẽ trên các phương diện sau:

Về mục tiêu, chuyển từ “lượng” sang “chất”, từ thu hút sang kiến tạo. Trên tinh thần Nghị quyết 59 về hội nhập quốc tế trong tình hình mới, NGKT Việt Nam sẽ không chỉ dừng ở việc “đến sau”, “tham gia, gia nhập” mà kỳ vọng đóng góp “trí và lực” để “xây dựng và định hình” các khuôn khổ hợp tác, tối ưu hóa các nguồn lực cho phát triển, qua đó đặt nền tảng vững chắc cho không gian phát triển mới của đất nước.

Nội hàm của NGKT cũng sẽ không chỉ là xúc tiến thương mại, đầu tư mà còn mở rộng sang các nội hàm mới, chuyên biệt hơn như ngoại giao khoa học-công nghệ, ngoại giao xanh...

Về phương thức, bám sát các chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước, với phương châm “chủ động-sáng tạo-đồng bộ-hiệu quả”, công tác NGKT cần sự đồng lòng, phối hợp, gắn kết chặt chẽ hơn giữa các chủ thể, giữa trong nước-ngoài nước, giữa các trụ cột đối ngoại, giữa Bộ Ngoại giao với các bộ, ngành, địa phương, hiệp hội/doanh nghiệp.

Về đối tượng, trên cơ sở quan điểm chỉ đạo của “bộ tứ trụ cột” nghị quyết vừa được ban hành, cần có sự điều chỉnh căn bản các đối tượng là trung tâm phục vụ nhằm góp phần tăng cường tự chủ, nâng cao nội lực và sức cạnh tranh của nền kinh tế.

PV: Với cách tiếp cận mới như Thứ trưởng vừa nêu, các giải pháp trọng tâm triển khai NGKT trong kỷ nguyên mới sẽ như thế nào, thưa Thứ trưởng?

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Hằng: Với tinh thần “xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại, chuyên nghiệp; lấy NGKT là trung tâm” của dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng XIV, và với cách tiếp cận mới nêu trên, công tác NGKT phục vụ phát triển thời gian tới cần bám sát 5 ưu tiên sau:

Thứ nhất, làm sắc nét hơn nội dung kinh tế trong các hoạt động đối ngoại, nhất là đối ngoại cấp cao; chú trọng các chương trình, dự án, sản phẩm cụ thể, có ý nghĩa chiến lược, có tính khả thi; đồng thời nâng cao hiệu quả cơ chế rà soát, đôn đốc để bảo đảm các cam kết, thỏa thuận của lãnh đạo cấp cao được hiện thực hóa nhanh chóng với tinh thần “đã nói là làm, đã cam kết là phải thực hiện, đã thực hiện là phải có kết quả”.

Thứ hai, không ngừng làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống (đầu tư, xuất khẩu, du lịch...). Khai thác tối đa và hiệu quả các hiệp định thương mại tự do (FTA) đã ký kết, mở rộng và tiếp cận các thị trường tiềm năng (Trung Đông, Mỹ Latin, Trung Á...), tiếp tục đẩy mạnh đa dạng hóa thị trường, đa dạng hóa sản phẩm, đa dạng hóa chuỗi cung ứng, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu.

Thứ ba, nâng cao chất lượng và tính thiết thực của công tác nghiên cứu, gắn với hơi thở cuộc sống, bám sát tình hình thực tế, kịp thời tham mưu chính sách “trúng” và “đúng”, vừa tạo không gian chiến lược, vừa thúc đẩy các trụ cột phát triển trong nước.

Thứ tư, gắn kết chặt chẽ NGKT với hội nhập quốc tế, chủ động tham gia quá trình định hình các luật lệ, chuẩn mực quốc tế mới, nhất là trong các lĩnh vực có ý nghĩa chiến lược đối với sự phát triển của kinh tế thế giới.

Thứ năm, thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới, nhất là khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo.

Cuối cùng, công tác NGKT cũng cần cùng các ngành, các địa phương chủ động, tích cực giải quyết dứt điểm những dự án lớn tồn đọng, tạo đòn bẩy thu hút dự án mới.

PV: Trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!

TRUNG ĐỖ (ghi)