Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường: Trung Quốc xả lũ ảnh hưởng không đáng kể đến Việt Nam

Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp, thủy điện Ma Lù Thàng (huyện Malipo, châu Vân Sơn, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc) xả lũ từ trưa 30/9 đã gây thêm áp lực lên dòng chảy sông Lô - sông Gâm, trong bối cảnh hoàn lưu bão Bualoi đang khiến mực nước tại các tỉnh miền Bắc dâng cao. Mặc dù có ảnh hưởng nhưng không đáng kể so với lượng nước từ các hồ thủy điện nội địa, song vẫn đòi hỏi sự cảnh giác cao độ để tránh rủi ro ngập úng và sạt lở.

Nước sông Lô tại Tuyên Quang đang tiếp tục dâng cao (Ảnh: Báo Tuyên Quang)

Theo thông báo từ Văn phòng Ngoại sự huyện Malipo (Trung Quốc) với Thông tin từ Sở Ngoại vụ Tuyên Quang, thủy điện Ma Lù Thàng bắt đầu xả lũ lúc 13h giờ Bắc Kinh (tức 12h giờ Hà Nội) ngày 30/9, với lưu lượng khoảng 300 m³/s, duy trì trong 72 giờ. Lý do chính là mưa lớn kéo dài gây dâng mực nước cao, đe dọa vỡ đập - một rủi ro từng xảy ra ở Trung Quốc gần đây, dẫn đến thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản.

Phía Trung Quốc đã chủ động thông báo sớm cho Việt Nam qua kênh ngoại giao địa phương, thể hiện sự phối hợp để giảm thiểu tác động hạ nguồn. Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp đánh giá cao động thái này, nhấn mạnh rằng việc xả từ từ thay vì đột ngột là cách làm hợp lý, phù hợp với quy trình vận hành chung.

“Thực tế, phía bạn cũng đã thông báo rất rõ sẽ duy trì mức xả 300 m³/s trong vòng 72 giờ. Về góc độ đối ngoại và thực tế vận hành, trước hết chúng ta cần ghi nhận và cảm ơn phía bạn Trung Quốc đã chủ động thông tin sớm…” - Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp nhìn nhận.

So sánh với hồ thủy điện Tuyên Quang của Việt Nam, hiện đang mở tám cửa xả đáy với lưu lượng lên đến 5.000 m³/s, mức xả từ Ma Lù Thàng chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ, không gây biến động lớn đến lũ trên sông Lô - Gâm.

Mực nước sông Lô, sông Gâm - Tuyên Quang đang dâng cao báo động nguy hiểm. (Ảnh: Báo Tuyên Quang)

Tuy nhiên, kết hợp với lượng nước khổng lồ từ thượng nguồn và mưa lớn, mực nước sông Lô tại trạm Yên Bình (Tuyên Quang) dự báo đạt 24-26m vào trưa nay - mức "cực kỳ nguy hiểm", chỉ thấp hơn đỉnh lũ lịch sử sau bão Yagi (2024) khoảng 1m. Tại sông Gâm (Nà Hang, Tuyên Quang), mực nước đã vượt báo động 3 hơn 2m, và tại Bắc Mê (Hà Giang, Tuyên Quang), vượt 2,15m so với mức này.

Dòng chảy tăng từ thượng nguồn chủ yếu ảnh hưởng đến các tỉnh dọc sông Lô và sông Gâm, bao gồm Tuyên Quang, Yên Bái và Phú Thọ. Tại Tuyên Quang, toàn bộ các xã, phường ven sông dự kiến ngập úng trong 6-8 giờ tới, với các khu vực đô thị như TP Tuyên Quang có nguy cơ ngập sâu. Đến chiều 30/9, tỉnh này đã ghi nhận 4 người mất tích do lũ cuốn, bên cạnh thiệt hại từ sạt lở đất và ngập lụt cục bộ.

Với mực nước sông Lô tại trạm địa phương ở mức 101,84m (vượt báo động 2 0,84m). UBND tỉnh Tuyên Quang đã hỏa tốc chỉ đạo các xã ven sông như Ngọc Đường, Phương Độ (trước đây thuộc Hà Giang) theo dõi sát sao, triển khai phương án sơ tán và giảm thiểu thiệt hại. Các hồ thủy điện nội địa như Bắc Mê (xả >2.400 m³/s) và Thác Bà (Yên Bái, xả >2.000 m³/s) đang phối hợp xả lũ để điều tiết, giúp giảm áp lực nhưng vẫn cảnh báo nguy cơ "cực kỳ nguy hiểm" trên toàn lưu vực.

Bảo Loan