Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc làm việc với Tây Ninh: Nhận diện đúng những điểm nghẽn để tháo gỡ khó khăn

Thực hiện Công văn số 5135/BTP-HCTP ngày 20/8/2025 của Bộ Tư pháp về việc kiểm tra, hướng dẫn tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực hiện mô hình chính quyền hai cấp trong lĩnh vực hộ tịch, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc và đoàn công tác Bộ Tư pháp đã có buổi làm việc với hai xã Châu Thành và phường Long Hoa, Tây Ninh, ngày 26/8/2025.

Nỗ lực lớn

Báo cáo với đoàn công tác về tình hình thực hiện mô hình chính quyền hai cấp trong lĩnh vực hộ tịch từ ngày 01/7/2025 đến ngày 21/8/2025, theo UBND xã Châu Thành và UBND phường Long Hoa, đã đạt được nhiều kết quả tích cực.

Toàn cảnh buổi làm việc tại xã Châu Thành

Đáng chú ý là công tác triển khai thi hành Nghị định số 120/2025/NĐ-CP ngày 11/6/2025 của Chính phủ quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 02 cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Tư pháp, UBND xã đã ban hành kế hoạch thực hiện. Cụ thể: đối với lĩnh vực hộ tịch, thẩm quyền đăng ký hộ tịch của UBND cấp huyện được chuyển giao cho UBND cấp xã. Theo đó, UBND cấp xã tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ về đăng ký hộ tịch có yếu tố nước ngoài và việc khai thác, sử dụng Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử của cơ quan đăng ký hộ tịch.

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Ngọc và Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh Đoàn Trung Kiên chủ trì buổi làm việc

Đến nay, tình hình đăng ký hộ tịch trên địa bàn xã Châu Thành được tổng cộng 830 trường hợp. Xã đã thực hiện 827 trường hợp, còn 03 trường hợp đang xác minh. Theo UBND phường Long Hoa, từ 1/7/2025 đến 21/8/2025, về tình hình đăng ký hộ tịch trên địa bàn, phường đã tiếp nhận, giải quyết 1797 hồ sơ hộ tịch, trong đó có 907 hồ sơ nhận trực tuyến (khai sinh, kết hôn, khai tử, bản sao…). Do dữ liệu chưa đồng bộ trên hệ thống hộ tịch nên tỷ lệ cấp bản sao thủ công còn nhiều.

Đại diện xã Châu Thành trình bày khó khăn, vướng mắc tại buổi làm việc

Tình hình triển khai Đề án 06 đạt được nhiều kết quả. Đáng chú ý là việc triển khai thực hiện đăng ký hộ tịch trực tuyến; việc thực hiện liên thông thủ tục hành chính (TTHC) đăng ký khai sinh, đăng ký thường trú, cấp thẻ bảo hiểm y tế cho trẻ em dưới 6 tuổi; việc thực hiện liên thông TTHC đăng ký khai tử, xóa đăng ký thường trú, hỗ trợ mai táng phí đạt tỉ lệ 92,92 % trên tổng số hồ sơ tiếp nhận tại xã Châu Thành.

Một điểm cần quan tâm nữa là việc bố trí đội ngũ công chức làm công tác hộ tịch tại xã Châu Thành hiện có 02 công chức thuộc Văn phòng HĐND và UBND xã phụ trách tham mưu lĩnh vực hộ tịch là cử nhân luật, sử dụng máy tính đảm bảo đáp ứng nhu cầu nhiệm vụ. Tương tự phường Long Hoa cũng bố trí 2 công chức, trong đó có một thạc sĩ luật.

Bí thư phường Long Hoa trình bày khó khăn, vướng mắc tại địa phương trước Đoàn công tác

Nhìn chung, theo đánh giá của người đứng đầu hai xã, phường về tình hình thực hiện mô hình chính quyền hai cấp trong lĩnh vực hộ tịch từ ngày 01/7/2025 đến ngày 21/8/2025 là được sự quan tâm phối hợp của các cấp, các ngành nên bước đầu có hiệu quả, đồng bộ. Việc ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng phần mềm đăng ký hộ tịch điện tử, khai thác cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đã thuận tiện cho người dân.

Những kiến nghị sát sườn

Bên cạnh những kết quả tích cực, theo phản ánh từ hai xã, phường, sau gần 2 tháng triển khai mô hình chính quyền hai cấp, bên cạnh việc người dân chưa quen với việc nộp hồ sơ, khai báo hộ tịch trực tuyến, làm tăng áp lực cho bộ phận tiếp nhận, còn bộc lộ nhiều khó khăn, vướng mắc. Theo UBND xã Châu Thành và phường Long Hoa, trong quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ đăng ký, quản lý hộ tịch trên địa bàn, còn không ít tồn tại.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc cùng đoàn công tác trực tiếp kiểm tra tại trung tâm phục vụ hành chính công xã Châu Thành.

Đầu tiên là cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho công tác hộ tịch (máy tính, máy in, máy scan, đường truyền internet…) còn hạn chế, nhiều thiết bị đã cũ, tốc độ xử lý rất chậm, ảnh hưởng đến việc giải quyết hồ sơ và cập nhật dữ liệu điện tử. Việc đồng bộ dữ liệu giữa Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử và Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đôi khi còn chậm, phát sinh sai lệch thông tin cần đối chiếu, điều chỉnh.

Tiếp theo, hệ thống phần mềm thường xuyên không xác thực được dân cư, thường xuyên xảy ra tình trạng không tải được dữ liệu về, hồ sơ đăng ký kết hôn bị ẩn dữ liệu, phần mềm đăng ký, quản lý hộ tịch phiên bản mới còn thiếu thủ tục cải chính chưa tiếp nhận từ hệ thống một cửa…. Tất cả vướng mắc sẽ khó khăn cho người dân khi có nhu cầu thực hiện các thủ tục trên, đồng thời dẫn đến tình trạng trễ hạn hồ sơ của công dân.

Đoàn công tác của Bộ tư pháp do Thứ trưởng Nguyễn Thanh Ngọc làm trưởng đoàn đã kiểm tra trực tiếp tại Trung tâm phục vụ hành chính công phường Long Hoa.

Thứ nữa là đội ngũ công chức làm công tác hộ tịch cũng là vấn đề được lãnh đạo hai xã phường phản ảnh với đoàn công tác. Theo Sở Tư pháp Tây Ninh, công tác bố trí đội ngũ công chức làm công tác hộ tịch được địa phương quan tâm thực hiện. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 96 xã, phường với tổng số công chức tư pháp hộ tịch là 159 người với trình độ chuyên môn 9 thạc sĩ luật và 148 người cử nhân Luật.

Tuy nhiên, theo tính toán một nửa số xã trong tỉnh (48/96) chỉ có 1 công chức tư pháp hộ tịch. Như vậy, với khối lượng công việc tính trên tỉ lệ dân số, hai công chức sẽ phải “làm ngày làm đêm” (theo lời của một công chức tư pháp hộ tịch xã Châu Thành) mới kịp hồ sơ. Bên cạnh việc còn hạn chế về số lượng, một số còn kiêm nhiệm nhiều lĩnh vực khác nên chưa đảm bảo cho công tác chuyên môn hộ tịch.

Tại buổi làm việc với đoàn công tác, lãnh đạo hai xã, phường cũng có nhiều kiến nghị, đề xuất với Bộ Tư pháp. Trong đó là việc cần đầu tư, nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin, thiết bị số hóa và đường truyền internet ổn định. Điều cấp thiết, theo các lãnh đạo cấp xã, phải sớm hoàn thiện phần mềm hộ tịch. Trong đó cập nhật đầy đủ các tính năng các loại thủ tục hành chính lĩnh vực hộ tịch; tích hợp dữ liệu để thuận tiện cho việc tra cứu và thực hiện các thủ tục cho người dân… Đồng thời trong một số phần mềm cần cập nhật thêm một số mục để thao tác tra cứu và cấp bản sao hộ tịch được thuận lợi…

Các thành viên trong đoàn theo dõi, kiểm tra quá trình thao tác trên hệ thống của công chức hộ tịch, tư pháp phường Long Hoa.

Một điểm nữa, là cấp tỉnh cần tăng cường đào tạo, tập huấn chuyên sâu về kỹ năng sử dụng hệ thống phần mềm và tương tác trên nền tảng trực tuyến cho đội ngũ cán bộ tư pháp hộ tịch cấp xã.

Đánh giá cao nỗ lực, giải pháp của địa phương

Theo ông Đoàn Trung Kiên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, vừa qua Tây Ninh đã kiến nghị lên Trung ương một số khó khăn khi triển khai thực hiện mô hình chính quyền 2 cấp. Trong đó, đáng chú ý là khó khăn về định biên cho cán bộ công chức cấp xã, đặc biệt là công chức tư pháp hộ tịch. Một công chức xã phải kiêm nhiệm nhiều lĩnh vực, khiến năng lực khó đáp ứng. Ông Kiên ấy ví dụ ở xã Châu Thành, với hơn 50.000 dân mà chỉ có 2 công chức tư pháp hộ tịch.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh Đoàn Trung Kiên đề xuất các ý kiến lên Đoàn công tác của Bộ Tư pháp

Bên cạnh đó, theo ông Đoàn Trung Kiên, cơ sở vật chất, trụ sở làm việc của nhiều xã còn thiếu, có 24/96 xã phường sử dụng trụ sở cũ nhỏ, không đáp ứng được quy mô công việc. Đặc biệt, bộ thủ tục hành chính hiện tại còn không ít vướng mắc liên quan đến hộ tịch - đây là thủ tục hành chính được thực hiện nhiều nhất tại cấp xã hiện nay.

Ông Kiên cũng đề nghị các Sở Tư pháp, KH&CN ghi nhận và gỡ vướng kịp thời cho các xã trong giai đoạn tới, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh cũng cho biết, sắp tới tỉnh sẽ triển khai đồng bộ, hiện đại về cơ sở vật chất, máy móc thiết bị, phần mềm, đường truyền cho cấp xã trên toàn tỉnh. Về nhân sự, ông Kiên thông tin, tỉnh cũng sẽ có phương án hỗ trợ, điều phối hợp lý, đặc biệt sắp tới sẽ điều động tăng cường cán bộ sở, ngành về hỗ trợ cho các xã, phường.

Phát biểu kết luận cuộc họp với xã Châu Thành và phường Long Hoa, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Ngọc cho biết, ông đánh giá cao các giải pháp của tỉnh trong việc tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc. “Trong bối cảnh vừa chạy vừa xếp hàng sẽ không tránh khỏi những khó khăn vướng mắc. Tuy nhiên phải bóc tách cho kỹ, nhận diện cho đúng xem điểm nghẽn thực sự ở đâu để giải quyết dứt điểm”, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Ngọc nói.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc phát biểu chỉ đạo.

Sau khi kiểm tra trực tiếp tại Trung tâm phục vụ hành chính công tại 2 xã, phường trên, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Ngọc đánh giá cao các báo cáo, thông tin của địa phương. Ông cho biết, sắp tới Bộ Tư pháp sẽ rà soát, đánh giá, phân loại, các kiến nghị, đề xuất của địa phương, đặc biệt là các bộ thủ tục hành chính, đồng thời kiến nghị đề xuất với các bộ ngành để đơn giản hóa các bộ thủ tục hành chính, để giảm bớt áp lực cho công chức cũng như tạo thuận lợi cho người dân. Bên cạnh đó, Thứ trưởng ghi nhận sự nỗ lực rất lớn của cấp xã, phường khi giải quyết 70-80% công việc của cấp huyện trước đây. Theo Thứ trưởng, điều này chứng tỏ lãnh đạo các địa phương nắm bắt sát sao vụ việc. Bên cạnh đó, đã cung cấp nhiều thông tin hữu ích cho đoàn công tác.

Với các khó khăn, vướng mắc mà địa phương đã trình bày, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Ngọc đề nghị tỉnh, sở, ngành cần quan tâm hơn nữa về chuyên môn, kĩ thuật, con người để cấp xã, phường hoàn thành nhiệm vụ. Đáng chú ý là các kiến nghị của địa phương về đội ngũ công chức hộ tịch tư pháp ở cấp xã, phường, Thứ trưởng Bộ Tư pháp so sánh trước đây mỗi huyện có một Phòng Tư pháp, mỗi xã có từ 1-2 công chức tư pháp hộ tịch. Nay nhập lại mỗi xã chỉ còn 1 đến 2 người cũng là một áp lực đối với cấp xã. Sở Tư pháp phải có trách nhiệm nhận diện, thống kê rõ, lưu ý đến tỷ lệ % dân cư, để tham mưu cho tỉnh giải quyết triệt để vướng mắc này.

Theo Sở Tư pháp Tây Ninh, hiện có 48/96 cấp xã được bố trí 01 công chức, 37/96 cấp xã bố trí 02 công chức hộ tịch, 07/96 cấp xã bố trí 03 công chức hộ tịch, 04/96 cấp xã bố trí 04 công chức hộ tịch. Số công chức tư pháp - hộ tịch đã được đào tạo cấp chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ hộ tịch là 128 người.

Doãn Khởi - Khánh Toàn