Thủ tướng Anh và quyết tâm không thể xoay chuyển

“Chiếc ghế” Thủ tướng của ông Boris Johnson đang bị “lung lay” trong bối cảnh tranh cãi về thời hạn Brexit đang gây chia rẽ trên chính trường Anh và khúc mắc liên quan đến điều khoản “chốt chặn” chưa tìm được giải pháp, cùng với việc suy giảm niềm tin vào tư cách lãnh đạo của Thủ tướng đảng Bảo thủ.

Tương lai chính trị của nhà lãnh đạo này có thể sẽ sớm ngã ngũ nếu các nghị sĩ bỏ phiếu bất tín nhiệm tại Hạ viện trong tuần này nhằm thay thế ông. Trong trường hợp, ông Boris Johnson thất bại trong cuộc bỏ phiếu, ông sẽ bị thay thế bằng lãnh đạo Công đảng Jeremy Corbyn trong khoảng thời gian ngắn.

Song thủ lĩnh đảng Dân chủ - Tự do, bà Jo Swinson lại cho rằng, ông Jeremy Corbyn sẽ không có đủ sự ủng hộ của các nghị sĩ trong Hạ viện Anh để tạm thời lãnh đạo đất nước và rằng, các đảng đối lập Anh sẽ không vội vã tiến hành phương án bỏ phiếu bất tín nhiệm mà sẽ xem xét kỹ mọi kịch bản.

Thủ tướng Anh đang đối mặt với sức ép từ chức.

Mặc dù vậy, kể cả ông Jeremy Corbyn không phải là một ứng cử viên được sự ủng hộ của các đảng song vẫn có thể là mối đe dọa hiện hữu đối với chiếc ghế hiện tại của Thủ tướng Boris Johnson, khi mà các nghị sĩ đối lập đang cho thấy rõ quyết tâm ngăn chặn Brexit không thỏa thuận bằng bất cứ giá nào.

Trong lúc xuất hiện nhiều đồn đoán xoay quanh việc Thủ tướng Boris Johnson có thể mất ghế nóng, truyền thông Anh lại đang “bóng gió” về việc Nữ hoàng Elizabeth II lần đầu tiên trong thời gian trị vì của mình đang tham khảo các cố vấn về quy trình miễn nhiệm một Thủ tướng trước khi Tòa án Tối cao đưa ra phán quyết. Dẫu vậy, thông tin này chưa được điện Buckingham xác thực.

Về phần mình, Thủ tướng Boris Johnson vẫn tỏ ra cứng rắn trước các sức ép buộc ông phải từ chức, khi tuyên bố sẽ thực hiện Brexit đúng hạn chót vào ngày 31-10 tới dù khả năng đạt được thỏa thuận “chia tay” với EU. Theo thông tin từ tờ The Times, ông đang chuẩn bị yêu cầu EU từ chối hoãn Brexit.

Tại hội nghị hằng năm của đảng Bảo thủ Anh cầm quyền, nhiều bộ trưởng đã ủng hộ quyết tâm của Thủ tướng Johnson về việc chấm dứt tư cách thành viên của nước Anh trong EU vào ngày 31-10. Phát biểu trên kênh truyền hình ITV hôm 30-9, Bộ trưởng Tài chính Anh Sajid Javid tuyên bố Brexit “chỉ còn là vấn đề thời gian”, Anh sẽ rời EU đúng thời hạn, dù có thỏa thuận hay không.

Chia sẻ quan điểm này, Quốc vụ khanh Vương quốc Anh về Brexit Stephen Barclay, Chủ tịch Hạ viện Jacob Rees-Mogg, người ủng hộ nhiệt tình đối với Brexit và Bộ trưởng phụ trách điều phối kế hoạch Brexit không thỏa thuận Michael Gove đều cảnh báo về tác động đối với đời sống chính trị nếu không tôn trọng ý kiến của 17,4 triệu người dân đã bỏ phiếu yêu cầu đưa nước Anh rời khỏi EU.

Bộ trưởng Y tế Anh Matt Hancock thậm chí cho rằng, nước Anh có thể rời khỏi Liên minh châu Âu mà không cần thỏa thuận: “Tôi nghĩ rằng, cách tốt nhất để ra khỏi EU là bằng một thỏa thuận. Nhưng chúng ta phải hoàn tất Brexit và điều này khiến Brexit không thỏa thuận nhiều khả năng xảy ra”.

Trong khi đó, tờ The Telegraph, với quyết tâm để nước Anh “ra đi” đúng thời hạn bằng bất cứ giá nào, Thủ tướng “Xứ sở sương mù” đang chuẩn bị tiết lộ kế hoạch Brexit cuối cùng của mình cho các nhà lãnh đạo EU, được cho là sẽ bao gồm sự thay thế “chốt chặt Ireland”.

Văn phòng của Thủ tướng Anh sẽ thông báo phác thảo kế hoạch trong một loạt các cuộc điện đàm với phía EU. Kế hoạch này được cho là sẽ dựa trên khả năng tạo ra một vùng kinh tế chung trên đảo Ireland, cho phép các sản phẩm nông nghiệp và thực phẩm được luân chuyển tự do giữa vùng Bắc Ireland (thuộc Anh) và Cộng hòa Ireland, không cần lập các chốt kiểm tra tại biên giới.

Văn bản chính thức sẽ được gửi tới Brussels sau khi Thủ tướng Anh có phát biểu trước các thành viên đảng Bảo thủ của mình tại một hội nghị ở Manchester vào ngày 1-10 (giờ địa phương – ngày 2-10 giờ Việt Nam).

Về phía EU, Chủ tịch Hội đồng châu Âu (EC) Jean - Claude Juncker cho biết ông và Trưởng đoàn đàm phán Brexit của EU Michel Barnier đang tích cực phối hợp để đạt được thỏa thuận với Anh về việc rời EU, cho rằng sẽ làm "thảm họa" với cả London và Brussels nếu Brexit diễn ra mà không theo một tiến trình có tổ chức. Ông Juncker nói: “Trưởng đoàn đàm phán EU Michel Barnier và tôi đang làm hết sức để đạt được một thỏa thuận. Nhưng nếu chúng tôi không thành công, trách nhiệm thuộc về phía Anh”. Chủ tịch EC nhấn mạnh các cuộc đàm phán về quan hệ thương mại trong tương lai giữa Anh và EU sẽ càng trở nên phức tạp nếu kịch bản Brexit không diễn ra theo trật tự. Ông nói: “Chúng tôi vẫn mong muốn và cần ký một thỏa thuận thương mại tự do, nhưng điều đó không xảy ra như một số người nghĩ. Những thỏa thuận thương mại mà chúng tôi đã ký trong nhiệm kỳ của tôi phải mất nhiều năm mới thực hiện được”.

Với tình hình hiện tại, chưa thể khẳng định, kế hoạch phút chót của Thủ tướng Boris Johnson có thực sự gặt hái thắng lợi cuối cùng cho nhà lãnh đạo này để hoàn thành mục tiêu đưa nước Anh rời khỏi mái nhà chung châu Âu một cách suôn sẻ hay không.

Bởi lẽ, trên thực tế, thời gian qua, ông Boris Johnson đã liên tiếp gặp thất bại trong các bước đi nhằm thúc đẩy Brexit. Nhất là tình thế hiện nay càng làm khó nhà lãnh đạo này, khi chỉ còn chưa đầy 1 tháng nữa nước Anh phải “cuốn gói ra đi”, trong khi nước này vẫn còn đó nhiều ngổn ngang chưa thể dẹp bỏ với “ngôi nhà chung châu Âu”.

Chưa kể bản thân nhà lãnh đạo này cũng đang căng mình ứng phó với những biến động trong chính trường Anh, với sức ép ngày càng gia tăng khiến ông phải sớm rời bỏ chiếc ghế Thủ tướng của mình.

Khổng Hà